DKTP

hib

hepatitis b

pneumokokken

BMR

Meningokokken ACWY

Volledige deelname

Geen enkele deelname

Vaccinatiepercentage (exclusief anonieme vaccinaties) in meeste gemeenten boven 85%

 

Tabel: Overzicht vaccinaties (exclusief anonieme vaccinaties)* (van Lier et al. 2023van Lier, E.A., Hament, J-M, Knijff, M., Westra, M., Ernst, A., Giesbers, H., Drijfhout, I.H., Dorn, T., van Vliet, J.A., de Melker, H.E., Vaccinatiegraad en jaarverslag Rijksvaccinatieprogramma Nederland 2022, Bilthoven (2023)).
Doelgroep (geboortejaar) Volledig  Geen D(K)TP Hib Haemophilus influenza type b (Haemophilus influenza type b) HepB Pneu BMR Bof, mazelen, rodehond (Bof, mazelen, rodehond) HPV Humaan papilloma virus (Humaan papilloma virus) MenACWY
zuigelingen (2020) 84,2 5,9 88,0 89,6 88,2 90,0 89,4   89,4
kleuters (2017)     89,1            
schoolkinderen (2012)     85,0       85,1    
adolescente meisjes (2008)               63,6  
adolescenten (2007)                 81,3

*Vanwege de COVID-19-pandemie inclusief vaccinaties die later zijn gegeven (na de leeftijd van 2, 5, 10, 14 of 15 jaar).

Ook in Caribisch Nederland (zie kaartinzet) en Aruba, Curaçao en Sint Maarten is de vaccinatiegraad normaliter hoog. Vanwege het kleine aantal kinderen op deze eilanden is het vaccinatiegraadpercentage gevoeliger voor fluctuatie.

Gemeenten met een lage vaccinatiegraad vinden we vooral in de zogenaamde 'Bible-belt'. Dit is een gebied met een relatief grote vertegenwoordiging van bevindelijk gereformeerden. Het gebied strekt zich uit van de Zeeuwse eilanden via het Zuid-Hollandse en Utrechtse platteland naar de Noord-Veluwe en de kop van Overijssel.

Regionale clustering

Een aanwijzing dat het om regionale clustering van gelijkgestemden gaat, is het aantal SGP-stemmers. In hun kringen leven religieuze bezwaren tegen vaccinatie. Het sociale leven (kerk, school, werk en ontspanning) speelt zich grotendeels binnen eenzelfde groep af. Door deze clustering van niet-gevaccineerden, kunnen epidemieën ontstaan: polio zowel in 1978 als in 1992/1993; mazelen in 1999/2000, 2008 en 2013/2014, rodehond in 2004/2005 en de bof in 2007 en 2011/2012.

Meer informatie

Informed consent

Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) ontvangt sinds 1 januari 2022 de gegevens van een deel van de vaccinaties anoniem. Dat gebeurt als mensen geen toestemming geven om hun gegevens met het RIVM te delen. Anonieme vaccinaties kunnen niet worden meegeteld voor de vaccinatiegraad, waardoor deze lager wordt gerapporteerd dan hij daadwerkelijk is. Het aantal vaccinaties dat niet kan worden meegeteld, is nu nog vrij klein doordat kinderen grotendeels al vóór 2022 voor de RVP Rijksvaccinatieprogramma (Rijksvaccinatieprogramma)-vaccinaties zijn uitgenodigd.

Het is belangrijk voorzichtig te zijn bij de interpretatie van verschillen tussen regio’s of gemeenten en verschillen tussen jaren binnen eenzelfde regio of gemeente. Dit kunnen daadwerkelijke verschillen zijn maar ze kunnen ook deels veroorzaakt worden door de mate waarin op regionaal niveau informed consent wordt geregistreerd. De mate van informed consent is niet alleen afhankelijk van de bereidheid van gevaccineerden en/of de ouder(s) om toestemming te geven voor gegevensuitwisseling maar ook van de inspanning van de betreffende JGZ Jeugdgezondheidszorg (Jeugdgezondheidszorg)-organisatie(s) om toestemming te verkrijgen en verschilt ook per vaccinsoort.

  • E.A. van Lier (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • H. Giesbers (RIVM)