Percentage wachttijden voor behandeling medisch specialistische zorg langer dan de Treeknorm

Indicatorwaarde

Percentage

46,2

Verslagjaar: 2022

Trend

3-jarige trend

Vanwege wijziging in regeling geen trend beschikbaar.

 

Interpretatie indicator

Alle instellingen voor medisch specialistische zorg zijn per 1 januari 2008 verplicht om maandelijks de wachttijden voor electieve medisch specialistische zorg op hun website te publiceren. Dit volgt uit de ‘Regeling verplichte publicatie wachttijden somatische zorg’ (2008) van de NZa en de aangepaste 'Regeling Wachttijden en wachttijdbemiddeling medisch specialistische zorg' (NZa, 2018, regeling NR/REG-1823a). In 2021 is deze regeling overgegaan in de 'Regeling Aanleveren wachttijden medisch-specialistische zorg' (NZa, 2021, regeling NR/REG-2127). 

Zorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben afspraken gemaakt over maximaal aanvaardbare wachttijden in de zorg. Deze wachttijden worden Treeknormen genoemd. De Treeknorm voor behandeling is 6/7. De indicator is een samenvattende maat voor het totaal van alle aanbieders en alle behandelingen. Het geeft een indruk van de algemene trend in wachttijden, en laat zien of het totale aanbod van medisch specialistische zorg passend is bij de vraag naar deze zorg.

Trend

Sla de grafiek Trend in wachttijden voor behandeling langer dan de Treeknorm over en ga naar de datatabel

Bron:  Mediquest (2010 - 2018), NZa (vanaf 2019)

  • De wachttijden van 2021 zijn enkel gebaseerd op wachttijden gemeten van augsuts 2021 t/m december 2021 vanwege een verandering in de methode. 
  • Door meerdere veranderingen van de bron en methode zijn de percentages van 2010-2018, 2019-2020 en 2021-2022 niet goed met elkaar te vergelijken.
  • Vanaf 2019 worden wachttijdgegevens verzameld door de NZa op basis van regeling NR/REG-1823a, in 2021 is deze regeling overgegaan in regeling NR/REG-2127 waarbij o.a. de rekenmethode en selectie is aangepast.

Wachttijd per behandeling

Sla de grafiek Gemiddelde wachttijden behandeling over en ga naar de datatabel

Bron: NZa

  • Wachttijden betreffen ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra
  • Zie Zorgkaartnederland voor de meest actuele wachttijden

Verantwoordingstabel wachttijden behandeling

 

Toelichting

Volledige naam indicator

Percentage wachttijden voor behandeling medisch specialistische zorg langer dan de Treeknorm

Bron

 Wachttijdenonderzoek, Mediquest (t/m juli 2018); Wachttijdenregistratie NZa (vanaf 2019).

Berekening

 Teller: aantal wachttijden voor een behandeling/operatie langer dan de Treeknorm.
Noemer: totaal aantal wachttijden voor een behandeling/operatie.
Toelichting bij de berekening

Voor de berekening van de indicator is per maand voor de wachttijden van alle behandelingen en alle zorgaanbieders samen, het percentage wachttijden berekend dat de Treeknorm van 7 weken overschrijdt. Een jaarcijfer is berekend door een gemiddeld percentage over alle maanden te berekenen. 

De gemiddelde wachttijd voor een behandeling wordt berekend in twee stappen:

  1. Per instelling en specialisme wordt de gemiddelde wachttijd berekend over alle locaties van de instelling waar de behandeling aangeboden wordt.
  2. De gemiddelde wachttijden van alle instellingen worden vervolgens gebruikt om het landelijk gemiddelde per behandeling te berekenen.

Interpretatie

Alle instellingen voor medisch specialistische zorg zijn per 1 januari 2008 verplicht om maandelijks de wachttijden voor electieve medisch specialistische zorg op hun website te publiceren. Dit volgt uit de ‘Regeling verplichte publicatie wachttijden somatische zorg’ (2008) van de NZa en de aangepaste 'Regeling Wachttijden en wachttijdbemiddeling medisch specialistische zorg' (NZa, 2018, regeling NR/REG-1823a). In 2021 is deze regeling overgegaan in de 'Regeling Aanleveren wachttijden medisch-specialistische zorg' (NZa, 2021, regeling NR/REG-2127). 

Zorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben afspraken gemaakt over maximaal aanvaardbare wachttijden in de zorg. Deze wachttijden worden Treeknormen genoemd. De Treeknorm voor behandeling is 6/7. De indicator is een samenvattende maat voor het totaal van alle aanbieders en alle behandelingen. Het geeft een indruk van de algemene trend in wachttijden, en laat zien of het totale aanbod van medisch specialistische zorg passend is bij de vraag naar deze zorg.
Kanttekening Het volume van de behandelingen en de grootte van de zorgaanbieder (in termen van hoeveelheid personeel, voorzieningen zoals bedden of productie) worden in deze indicator niet meegewogen. De wachttijd van een kleine afdeling in een perifeer ziekenhuis heeft evenveel invloed op deze indicator als een grote afdeling in een universitair medisch centrum. Daarnaast is deze indicator ongevoelig voor de duur van de wachttijd boven of onder de Treeknorm. Bij een Treeknorm van 7  weken maakt het voor deze indicator niet uit of een zorgaanbieder een wachttijd heeft van 1 dag of 6,5 weken (beide onder de norm). Ook een wachttijd van 8 weken of 16 weken maakt geen verschil (beide boven de norm).
COVID-19 toelichting In 2020 zijn door de Covid-19-crisis in april en mei minder wachttijden aangeleverd (30% minder in april, 35% minder in mei). In juni stabiliseert het weer, vanaf juli zijn de aanleveringen weer ongeveer op het oude niveau. Ook zijn de wel aangeleverde wachttijden mogelijk verstoord door de Coronacrisis.

Toelichting bij de referentiewaarde

 De Treeknorm bedraagt 7 weken (48 kalenderdagen). De bijbehorende norm dat 80% van de burgers binnen 5 weken terecht moet kunnen, wordt niet geregistreerd (NZa 2017NZa, Beleidsregel toezichtkader zorgplicht zorgverzekeraars Zvw - TH/BR-025, 2017 (2017), beleidsregel TH/BR-025).
Jaar

2022

  • S. Brukx (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • R. Gijsen (RIVM)