Wat is kwaliteit van leven?
Kwaliteit van leven is een breed begrip, en omvat zowel objectieve als subjectieve componenten. Het verwijst naar het volledige scala aan factoren dat van invloed is op wat mensen waarderen in de leven (OECD, 2013 (OECD, OECD Guidelines on Measuring Subjective Well-being, Parijs (2013)) ). Er bestaat geen eenduidigheid over de dimensies waaruit kwaliteit van leven bestaat. De EU (Europese unie) heeft echter een bruikbaar raamwerk ontwikkeld, waarin de volgende dimensies van kwaliteit van leven zijn opgenomen:
1) materiële leefomstandigheden (inkomen, consumptie, huisvesting)
2) belangrijkste activiteiten die mensen doen (werk, werkomstandigheden, balans tussen werk en vrijetijd, onbetaald werk)
3) gezondheid
4) opleiding en competenties
5) vrije tijd en sociale interacties
6) economische en fysieke veiligheid (schulden, baanzekerheid, criminaliteit)
7) bestuur en beleid (vertrouwen in instituties, gelijke kansen, actief burgerschap)
8) kwaliteit van de leefomgeving
Ten slotte wordt nog een samenvattend domein onderscheiden, de overall ervaring met het leven (Europese Commissie, 2017 (Europese Commissie, Final report of the expert group on quality of life indicators 2017 edition (2017))
;Europese Commissie, 2023 (Europese Commissie, Quality of life indicators - measuring quality of life, Luxembourg (2023))
).
Kwaliteit van leven van mensen hangt samen hun welbevinden. Het welbevinden is de resultante van alle verschillende evaluaties die mensen van hun leven maken, inclusief de mentale gevolgen van ervaringen. Drie concepten van welbevinden zijn een algemeen oordeel over het leven (‘life evaluation’), affect (het ervaren van positieve en negatieve gevoelens) en eudaimonia (het leven betekenis geven, dingen doen die het leven zinvol maken) (OECD, 2013 (OECD, OECD Guidelines on Measuring Subjective Well-being, Parijs (2013)) ;OECD, 2024 (OECD, OECD Policy Insights on Well-being, Inclusion and Equal Opportunity, Parijs (2024)) ). De drie concepten van welbevinden vormen in het raamwerk van de EU de overall ervaring met het leven.
Op VZinfo wordt een deel van de dimensies van Kwaliteit van leven uitgewerkt, zie daarvoor: Kwaliteit van leven op VZinfo.
- R. Gijsen (RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
- B. Snijders (RIVM)
- H. Giesbers, red. (RIVM)