Gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven gemeten met de SF-12 (Short Form-12 Questionnaire, een vragenlijst voor het meten van de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (Health Related Quality of Life; HRQoL), bestaande uit 12 vragen. )
De Short Form-12 Questionnaire (SF-12) wordt gebruikt om de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven, ofwel de subjectieve gezondheidstoestand, te meten. Deze vragenlijst is een verkorte variant van de SF-36 (Short Form-36 Questionnaire, een vragenlijst voor het meten van de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (Health Related Quality of Life; HRQoL), bestaande uit 36 vragen. ). Met de SF-12 worden twee samenvattende scores berekend: één voor de lichamelijke kwaliteit van leven (PCS = physcial component summary) en één voor de psychische kwaliteit van leven (MCS = mental component summary). Beide scores variëren van 0 (slechte gezondheidstoestand) tot 100 (goede gezondheidstoestand). De scores worden berekend door de antwoorden van respondenten op de 12 meerkeuzevragen te wegen volgens een specifieke methode. De fysieke component score en de psychische component score omvatten elk vier dimensies (zie tabel). Van de twaalf vragen richten negen vragen zich op de kwaliteit van leven in de afgelopen 4 weken, drie vragen meten de kwaliteit van leven op het moment van het invullen van de vragenlijst. Uit onderzoek blijkt dat de gemiddelde component scores van de SF-12 overeenkomen met die van de SF-36 (Ware et al., 1995).
| Domein | Betekenis/operationalisatie | Aantal vragen |
| Fysieke kwaliteit van leven: | ||
| Lichamelijk functioneren | Beperkt bij dagelijkse bezigheden die inspanning vergen | 2 |
| Rolbeperking - lichamelijk | Beperkt in werk, opleiding of andere dagelijkse bezigheden door lichamelijke gezondheid | 2 |
| Pijn | Gehinderd door pijn | 1 |
| Algemeen ervaren gezondheid | Oordeel over eigen gezondheid | 1 |
| Psychische kwaliteit van leven: | ||
| Vitaliteit | Gebrek aan energie | 1 |
| Sociaal functioneren | Beperkt in sociaal functioneren door lichamelijke gezondheid of emotionele problemen | 1 |
| Rolbeperking - emotioneel | Problemen in werk, opleiding of andere dagelijkse bezigheden door emotionele problemen | 2 |
| Mentale gezondheid | Gevoelens van gespannenheid en depressie | 2 |
Amerikaanse bevolking in jaren ’90 als referentie
De gewichten die worden gebruikt om de PCS en MCS te berekenen, zijn in de jaren ’90 vastgesteld in een onderzoek onder de algemene bevolking in de Verenigde Staten. Na toepassing van die gewichten en de berekening, kwamen beide gemiddelde somscores uit op 50 met een standaardafwijking van 10. De gezondheidssituatie van de Amerikaanse bevolking in die periode is gebruikt als norm voor de SF-12. Gemiddelde scores lager dan 50 wijzen op een minder goede gezondheid in vergelijking met deze normpopulatie, terwijl scores boven de 50 op een betere gezondheid wijzen. Uit onderzoek blijkt dat wanneer de Amerikaanse gewichten worden gebruikt om de gemiddelde samenvattende PCS- en MCS-scores in andere landen te meten, deze voor de algemene bevolking ook rond de 50 liggen. Dat is ook het geval in Nederland (Gandek et al., 1998).
Literatuur
Gandek B, Ware JE, Aaronson NK, Apolone G, Bjorner JB, Brazier JE, Bullinger M, Kaasa S, Leplege A, Prieto L, Sullivan M. Cross-validation of item selection and scoring for the SF-12 Health Survey in nine countries: results from the IQOLA Project. J Clin Epidemiol 1998;51(11):1171-8. doi: 10.1016/s0895-4356(98)00109-7.
Ware JE, Kosinski M, Keller SD (Standaarddeviatie). SF-12: How to Score the SF-12 Physical and Mental Health Summary Scales (Second Edition). Boston, MA: The Health Institute, New England Medical Center, 1995.