Volledige naam indicator

Totaal aantal uren insluitingen in separeerdverblijf of extra beveiligde kamer.

Bron

Zorginstituut Nederland (2017 - 2020) en Casusregister Argus (2014)

Bronhouder primaire bron

Zorginstituut Nederland (2017 - 2020) en GGNet (2014)

Berekening

Som van het aantal uren separatie per GGZ Geestelijke gezondheidszorg (Geestelijke gezondheidszorg)-instelling 

Extra toelichting

De indicator is berekend op basis van gegevens uit het openbaar databestand op Zorginzicht.nl. Alle grote GGZ-instellingen (27) leveren hier data aan.                                                
Exclusie: Separaties op afdelingen of instellingen voor forensische zorg, instellingen voor specifieke patiëntengroepen en afdelingen psychiatrie in algemene ziekenhuizen en medische centra. 

Indicatorwaarde (27 van de 27 instellingen): voor de berekening van de indicatorwaarde zijn allen instellingen meegenomen die in 2020 cijfers hebben aangeleverd. 

Trend alle instellingen (24 van de 27 instellingen): voor de trend zijn alleen instellingen meegenomen waar tenminste voor 4 jaar waarden zijn aangeleverd. Voor twee instellingen is één ontbrekend jaar geïmputeerd door middel van lineaire regressie. 

Trend per instelling (24 van de 27 instellingen): voor de berekening van de trend per instelling zijn alleen instellingen meegenomen waarvan voor tenminste 4 jaar een meting beschikbaar was. Met behulp van een lineaire regressieanalyse is bepaald of sprake was van een significant stijgende, dalende of gelijkblijvende trend voor elke instelling. 

Interpretatie

Het terugdringen van aantal en duur van insluitingen in een separeerverblijf of extra beveiligde kamer is een belangrijk doel van de brancheorganisatie in de GGZ, beroepsverenigingen, cliëntenorganisaties en Rijksoverheid. Vrijheidsbeperkende interventies, zoals separatie, zijn ingrijpende maatregelen die regelmatig leiden tot verergering van angsten, depressie, psychose of tot suïcidaliteit. Er zijn alternatieve aanpakken beschikbaar maar die worden niet altijd  toegepast.

Indicatorontwikkeling

De gegevens over separeren zijn afkomstig uit het openbaar databestand GGZ Veiligheidsgegevens op Zorginzicht.nl (beheerd door Zorginstituut Nederland). Voor VZinfo is gebruik gemaakt van de bestanden van 2017 t/m 2020. Het eerste registratiejaar (2016) is niet gebruikt. Om een landelijke trend zichtbaar te maken, is tevens gebruik gemaakt van cijfers over 2014 uit de Argus-registratie van vrijheidsbeperkende interventies. Vanwege wijzigingen in privacywetgeving is deze bron in 2015 stopgezet. De Argus-registratie omvatte meer onderwerpen dan separaties, en bestede veel zorg aan de validatie van de cijfers. Bij de cijfers uit Zorginzicht is de betrouwbaarheid van de cijfers niet altijd duidelijk. Dit hebben wij geprobeerd op te vangen door bij ontbrekende of afwijkende waarden de cijfers te verifiëren bij de desbetreffende instellingen. Medio 2021 is door IGJ Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.  De Inspectie verzorgt het toezicht op de kwaliteit van de zorg, medische producten en jeugdhulp. (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.  De Inspectie verzorgt het toezicht op de kwaliteit van de zorg, medische producten en jeugdhulp.) een nieuwe registratie over het toepassen van verplichte of onvrijwillige zorg opgezet. Alle GGZ-instellingen zijn verplicht om halfjaarlijks gegevens aan te leveren. Halverwege 2022 lijken die cijfers nog niet volledig (https://www.igj.nl/onderwerpen/dwang-in-de-zorg/nieuws/2022/06/16/beeld-over-dwang-in-de-zorg-in-2021).

Toelichting bij de referentiewaarde

N.v.t.

Jaar

2020

Literatuur

Het Dolhuys Manifest 2016Het Dolhuys Manifest, Het Dolhuys Manifest, Haarlem (2016); IGJ 2018IGJ, Dwangtoepassing en separatiepraktijk in de GGZ: toezicht 2015 en 2016, Utrecht (2018); IGJ 2019IGJ, Toezicht terugdringen separeren en afzonderen in de GGZ 2016 - 2019, Utrecht (2019); Rijksoverheid 2018Rijksoverheid, Bestuurlijk akkoord geestelijke gezondheidszorg (GGZ) 2019 t/m 2022, Den Haag (2018); TNO 2013TNO, Vrijheidsbeperking in de GGZ: veldnorm insluiting , Soesterberg (2013)