Gemiddelde klinische ligduur in ziekenhuizen

Indicatorwaarde

Aantal ligdagen

5,2

Verslagjaar: 2022

Trend

3-jarige trend 
2020   
2022

Stabiele trend; niet getoetst

Interpretatie indicator

Deze indicator geeft inzicht in de gemiddelde verblijfsduur van patiënten in het ziekenhuis. Een kortere ligduur kan bijdragen aan lagere kosten per behandeling, op voorwaarde dat de kwaliteit van de zorg niet afneemt en er geen verschuiving van zorg plaatsvindt (naar extramuraal). Wanneer patiënten sneller en even effectief behandeld kunnen worden, betekent dit dat de beschikbare ziekenhuisbedden efficiënter kunnen worden benut en verhoogt de doelmatigheid.

Internationaal

Sla de grafiek Gemiddelde klinische ligduur in ziekenhuizen 2021 over en ga naar de datatabel

Bron: OECD

  • De invulling van deze indicator vertoont kleine verschillen tussen landen, zie "toelichting bij de berekening" voor verdere uitleg.

Trend

Sla de grafiek Trend gemiddelde ligduur in ziekenhuizen over en ga naar de datatabel

Bron: CBS StatLine

  • Vanaf 2013 worden buitenlanders die in Nederlandse ziekenhuizen zijn opgenomen en klinische opnamen Een klinische opname betreft een verblijf op een voor verpleging ingerichte afdeling, waarvoor één of meer verpleegdagen worden geregistreerd. (Een klinische opname betreft een verblijf op een voor verpleging ingerichte afdeling, waarvoor één of meer verpleegdagen worden geregistreerd.) van psychiatrie en revalidatie niet meer meegenomen.

Verantwoordingstabel

 

Toelichting

Volledige naam indicator

Gemiddelde klinische ligduur in ziekenhuizen

Bron

Indicatorwaarde en trend: LMR (t/m 2013), LBZ () (vanaf 2014) (gegevens bewerkt door het CBS)

Internationale vergelijking: OECD (Nederlands cijfer gebaseerd op jaarverslagen van ziekenhuizen)

Berekening

Teller: totaal aantal ligdagen van alle klinisch opgenomen patiënten in een jaar

Noemer: totaal aantal klinische opnamen Een klinische opname betreft een verblijf op een voor verpleging ingerichte afdeling, waarvoor één of meer verpleegdagen worden geregistreerd. (Een klinische opname betreft een verblijf op een voor verpleging ingerichte afdeling, waarvoor één of meer verpleegdagen worden geregistreerd.) in een jaar

Toelichting bij de berekening

Ligdagen berekend als:
Nationaal: ontslagdatum - opnamedatum + 1 (dag wordt afgetrokken indien opname na 20 uur is) 
Internationaal: ontslagdatum - opnamedatum

Voor de trend is gebruik gemaakt van cijfers van het CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) gebaseerd op de LBZ van de gemiddelde ligduur bij klinische opname in Nederlandse ziekenhuizen (vanaf 2013 exclusief opnamen psychiatrie, revalidatie en buitenlanders opgenomen in Nederland; het effect hiervan op de trend is verwaarloosbaar). Door een verschil in berekening en kleine verschillen in populatie en definitie wijken de landelijke cijfers in de trend af van het Nederlandse cijfer in de internationale vergelijking. 

We zijn voor de internationale vergelijking uitgegaan van de gemiddelde ligduur in ziekenhuizen op basis van ligduur per diagnostische categorie. De diagnostische categorieën zijn gebaseerd op de "International Shortlist for Hospital Morbidity Tabulation (ISHMT)". Deze lijst van diagnostische classificaties is samengesteld om statistische vergelijkingen van ziekenhuis-data tussen landen te vergemakkelijken. De ISHMT wordt gebruikt door de OECD, WHO en Eurostat (WHO, 2005)
De OECD definieert de gemiddelde klinische ligduur per diagnostische categorie (zoals benoemd in de ISHMT) als zorg geleverd in alle ziekenhuizen (algemene en psychiatrische ziekenhuizen en gespecialiseerde centra), inclusief gezond geboren baby's, waarbij tenminste 1 overnachting heeft plaatsgevonden. 

Deze zeer brede definitie wordt echter door bijna alle OECD-landen nét iets anders ingevuld. Zo zijn er met name grote verschillen in het wel of niet meetellen van: gezond geboren baby’s, psychiatrische opnamen, dagopnamen, en privéklinieken. Het is daarom lastig om een goede internationale vergelijking te maken. Deze moet dan ook met voorzichtigheid worden geïnterpreteerd. 

Interpretatie

Deze indicator geeft inzicht in de gemiddelde verblijfsduur van patiënten in het ziekenhuis. Een kortere ligduur kan bijdragen aan lagere kosten per behandeling, op voorwaarde dat de kwaliteit van de zorg niet afneemt en er geen verschuiving van zorg  plaatsvindt (naar extramuraal). Wanneer patiënten sneller en even effectief behandeld kunnen worden, betekent dit dat de beschikbare ziekenhuisbedden efficiënter kunnen worden benut en verhoogt de doelmatigheid.

  • C. Hendriks (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • S. Brukx (RIVM)
  • R. Gijsen (RIVM)