Roken verantwoordelijk voor 2,4 miljard euro zorgkosten

In 2015 werd in Nederland 2,4 miljard euro besteed aan zorg aan ziektegevallen die door roken zijn veroorzaakt. Het gaat om (long)kanker, COPD Chronic obstructive pulmonary disease (Chronische obstructieve longziekten) (Chronic obstructive pulmonary disease (Chronische obstructieve longziekten)), hart- en vaatziekten en diabetes. De kosten van deze ziekten als gevolg van roken vormen 2,8% van de totale zorgkosten (VTV-2018).

Uitbannen roken leidt tot hogere zorgkosten

Het volledig uitbannen van roken leidt tot een daling in kosten van rookgerelateerde ziekten. Door het uitbannen van roken neemt de levensverwachting Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. (Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd.) toe en lopen mensen meer kans om op latere leeftijd nog andere ziekten zoals dementie te krijgen. Dit leidt tot extra zorggebruik en -kosten. Deze extra kosten overtreffen de kortetermijn besparingen in kosten van rookgerelateerde ziekten. De totale zorgkosten zullen daardoor stijgen. Gezondheid heeft echter niet alleen een prijs, maar vertegenwoordigt ook een belangrijke waarde en gezond gedrag kan veel opleveren in termen van gezondheid (in't Panhuis-Plasmans et al. 2012in't Panhuis-Plasmans, M., Luijben, A. H. P., Hoogenveen, R. T., Zorgkosten van ongezond gedrag. Kosten van ziekten notities 2012-2, Bilthoven (2012)).

Ontmoedigen roken leidt tot netto baten voor de samenleving

Overheidsmaatregelen gericht op het ontmoedigen van roken leiden ondanks deze stijging van zorgkosten tot netto baten voor de samenleving. Die netto baten komen voort uit verbetering van de kwaliteit van leven van consumenten, uit hogere arbeidsproductiviteit, uit minder brandschade en uit stijgende accijnsinkomsten voor de overheid. Bij een combinatie van maatregelen zoals aanbevolen door de WHO (rookverboden, stoppen-met-roken-hulp, massamediacampagnes, marketingbeperkingen en jaarlijkse accijnsverhogingen van 5%), zullen tot 2050 de totale maatschappelijke baten 71,4 miljard euro bedragen (de Kinderen et al. 2016de Kinderen, R. J. A., Wijnen, B. F. M., Evers, S. M. A. A., Hiligsmann, M., Paulus, A. T. G., de Wilt, J. H. W., van Gils, P. F., Over, E. A. B., Suijkerbuijk, A. W. M., Lokkerbol, J., Smit, F., Social cost-benefit analysis of tobacco control policies in the Netherlands, Maastricht (2016)).


  • M.C.M. Busch (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • M.M. Harbers (RIVM)
  • G.A. de Wit (RIVM)