Wat is Jeugdgezondheidszorg (JGZ)?

De Jeugdgezondheidszorg (JGZ Jeugdgezondheidszorg (Jeugdgezondheidszorg)) draagt bij aan het gezond en veilig opgroeien van jeugdigen. De JGZ is een belangrijke wettelijke taak van de gemeente, vastgelegd in de Wet Publieke Gezondheid. Ook kan de JGZ werkzaamheden uitvoeren onder de Jeugdwet (die is ingegaan in 2015). De JGZ heeft een belangrijke preventieve functie gericht op het beschermen en bevorderen van lichamelijke, sociale en geestelijke gezondheid van de jeugd, zowel voor individuen als op populatieniveau.

Wie is verantwoordelijk voor de JGZ?

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de organisatie en zorgen dat de jeugdgezondheidszorg goed aansluit op het jeugdbeleid. In het Basispakket JGZ staat welke activiteiten de jeugdgezondheidszorg aan elk kind in Nederland moet aanbieden. Monitoren, signaleren en screenen vormen de kern van het Basispakket JGZ. Sinds 2019 zijn gemeenten ook verantwoordelijk voor de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma. Het Landelijk Personeel Kader biedt handvatten aan de JGZ-professional om flexibel invulling te geven aan het Basispakket JGZ. De JGZ sluit daardoor beter aan op de behoeften en mogelijkheden van jeugdigen en hun ouders. Zo biedt de JGZ zorg op maat. Daarbij is het van belang dat er sprake is van continuïteit in de zorg aan het kind, dus een doorlopende lijn van 0 tot 18 jaar. Dit wordt aangeduid met de term integrale JGZ.

Organisatievormen JGZ

  • De integrale JGZ is ondergebracht bij de GGD Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst) (257 gemeenten);
  • De integrale JGZ is ondergebracht bij een aparte zorgorganisatie (10 gemeenten);
  • De integrale JGZ is ondergebracht in een onafhankelijke stichting (21 gemeenten);
  • De integrale JGZ is in gemeentelijk beheer ondergebracht (3 gemeenten);
  • De integrale JGZ is ondergebracht bij de GGD voor een deel van de gemeenten in het werkgebied, voor de overige gemeenten is de JGZ deels bij de GGD deels bij de zorgorganisaties ondergebracht (51 gemeenten).

GGD-regio indeling

Er zijn 25 GGD Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst)'en. Alle gemeenten in Nederland hebben de taak de gezondheid van hun bewoners te beschermen, te bewaken en te bevorderen. Deze taak is neergelegd bij de GGD. De taken van de GGD'en zijn niet overal hetzelfde, want iedere GGD voert voor zijn gemeente specifieke opdrachten uit. Deze opdrachten staan beschreven in de gemeentelijke nota's over het lokale beleid volksgezondheid. Toch hebben alle GGD'en in Nederland een aantal uniforme taken. Deze basistaken staan omschreven in de Wet Publieke gezondheid (Wpg Wet publieke gezondheid (Wet publieke gezondheid)). Iedere GGD voert minimaal de taken uit die in deze wet omschreven staan. Het gaat om:

  • Algemeen preventieve zorg;
  • Openbare veiligheid en crisismanagement;
  • Advisering, indicering en informatievoorziening;
  • Medische opvang asielzoekers.

  • C. Deuning (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • H. Giesbers (RIVM)