Antibioticavoorschriften buiten het ziekenhuis

Indicatorwaarde

DDD Defined Daily Dose. Standaard dag dosering. (Defined Daily Dose. Standaard dag dosering.) per 1.000 inwoners

7,6

Verslagjaar: 2021

Trend

3-jarige trend 
2019  
2021

Dalende trend; gunstig;  niet getoetst er is geen statistische toets uitgevoerd om te bepalen of sprake is van een statistisch significant verschil (er is geen statistische toets uitgevoerd om te bepalen of sprake is van een statistisch significant verschil )

Interpretatie indicator

De Defined Daily Dose (DDD Defined Daily Dose. Standaard dag dosering. (Defined Daily Dose. Standaard dag dosering.)) is de gemiddelde onderhoudsdosis van een geneesmiddel voor de hoofdindicatie bij volwassenen, vastgesteld door de WHO. 

Lager is beter: hoe meer antibiotica Antibiotica zijn medicijnen die bacteriën doden of remmen in de groei. Er zijn verschillende groepen antibiotica die onderling verschillen in chemische structuur. Daardoor zijn niet alle antibiotica tegen dezelfde bacteriën effectief.  (Antibiotica zijn medicijnen die bacteriën doden of remmen in de groei. Er zijn verschillende groepen antibiotica die onderling verschillen in chemische structuur. Daardoor zijn niet alle antibiotica tegen dezelfde bacteriën effectief.  ) er wordt voorgeschreven, des te groter de kans op resistente stammen. Antibiotica moeten alleen worden voorgeschreven als er een kans is op een (ernstige) bacteriële infectie.

Internationaal

Sla de grafiek Aantal antibioticavoorschriften buiten het ziekenhuis 2020 over en ga naar de datatabel

Bron: ESAC-Net

  • Voor Tsjechië zijn de cijfers inclusief het gebruik in het ziekenhuis. Ze geven daarom een overschatting van het antibioticagebruik in de eerste lijn.
  • Voor Finland is het gebruik in afgelegen eerstelijnszorgcentra en verpleeg/verzorgingshuizen bij het gebruik in ziekenhuizen opgeteld, waardoor het gebruik in de eerste lijn een onderschatting is.
  • Tussen haakjes is weergegeven van welk type bron de gegevens afkomstig zijn: v = verkoopcijfers,
    g gram (gram) = gedeclareerde afleveringen, b = beide typen gegevens. Bronnen gebaseerd op verkoopcijfers zijn mogelijk vollediger dan bronnen gebaseerd op gedeclareerde afleveringen, omdat antibiotica Antibiotica zijn medicijnen die bacteriën doden of remmen in de groei. Er zijn verschillende groepen antibiotica die onderling verschillen in chemische structuur. Daardoor zijn niet alle antibiotica tegen dezelfde bacteriën effectief.  (Antibiotica zijn medicijnen die bacteriën doden of remmen in de groei. Er zijn verschillende groepen antibiotica die onderling verschillen in chemische structuur. Daardoor zijn niet alle antibiotica tegen dezelfde bacteriën effectief.  ) die zonder recept zijn verkregen of niet worden vergoed vaak wel in de verkoopcijfers zijn meegeteld, maar niet bij de gedeclareerde cijfers.
  • In 2019 heeft de WHO veranderingen aangebracht aan het ATC/DDD Anatomische Therapeutische Chemische classificatie met gedefinieerde dagdoses (Anatomische Therapeutische Chemische classificatie met gedefinieerde dagdoses) systeem, de ESAC-Net interactieve database heeft deze veranderingen overgenomen. Dit heeft geleid tot veranderingen in gerapporteerde consumptie die ook met terugwerkende kracht zijn doorgevoerd in eerder gepubliceerde cijfers in de ESAC-Net database. Hierdoor kunnen cijfers afwijken van cijfers die in het verleden zijn gerapporteerd.

Trend

Sla de grafiek Trend in hoeveelheid verstrekte antibiotica buiten het ziekenhuis over en ga naar de datatabel

Bron: SFK via NethMap 2015NethMap, NethMap 2015: Consumption of antimicrobial agents and antimicrobial resistance among medically important bacteria in the Netherlands, Bilthoven (2015)NethMap 2022NethMap, NethMap 2022. Consumption of antimicrobial agents and antimicrobial resistance among medically important bacteria in the Netherlands in 2021, Bilthoven (2022)

* Vanaf 2019 heeft de WHO veranderingen aangebracht aan het ATC/DDD Anatomische Therapeutische Chemische classificatie met gedefinieerde dagdoses (Anatomische Therapeutische Chemische classificatie met gedefinieerde dagdoses) systeem. Daarom zijn de cijfers vanaf 2019 niet meer goed te vergelijken met voorgaande jaren. Voor het jaar 2018 is de DDD Defined Daily Dose. Standaard dag dosering. (Defined Daily Dose. Standaard dag dosering.) herberekend en worden beide methoden getoond.

Verantwoordingstabel ziekenhuisopnamen antibiotica buiten het ziekenhuis

 

Toelichting

Volledige naam indicator

Antibioticavoorschriften buiten het ziekenhuis 

Bronnen

ESAC-NETNethmap 2022

Berekening

Teller: Som DDD Defined Daily Dose. Standaard dag dosering. (Defined Daily Dose. Standaard dag dosering.) van alle antibioticavoorschriften in de eerste lijn voor systemisch gebruik (= voor het hele lichaam, ATC-code J01)
Noemer: Populatie van de gebruikte database

Interpretatie

De Defined Daily Dose (DDD) is de gemiddelde onderhoudsdosis van een geneesmiddel voor de hoofdindicatie bij volwassenen, vastgesteld door de WHO. 

Lager is beter: hoe meer antibiotica Antibiotica zijn medicijnen die bacteriën doden of remmen in de groei. Er zijn verschillende groepen antibiotica die onderling verschillen in chemische structuur. Daardoor zijn niet alle antibiotica tegen dezelfde bacteriën effectief.  (Antibiotica zijn medicijnen die bacteriën doden of remmen in de groei. Er zijn verschillende groepen antibiotica die onderling verschillen in chemische structuur. Daardoor zijn niet alle antibiotica tegen dezelfde bacteriën effectief.  ) er wordt voorgeschreven, des te groter de kans op resistente stammen. Antibiotica moeten alleen worden voorgeschreven als er een kans is op een (ernstige) bacteriële infectie.

Vanaf 2019 heeft de WHO veranderingen aangebracht aan het ATC/DDD Anatomische Therapeutische Chemische classificatie met gedefinieerde dagdoses (Anatomische Therapeutische Chemische classificatie met gedefinieerde dagdoses) systeem. Daarom zijn de cijfers vanaf 2019 niet meer goed te vergelijken met voorgaande jaren. Voor het jaar 2018 is de DDD herberekend. 

Toelichting bij de referentiewaarde

Mediaan 24 Europese landen (Litouwen & Verenigd Koninkrijk)

COVID-19

De coronacrisis is van grote invloed geweest op het antibioticagebruik in 2020. Maatregelen zoals de 1,5 meter samenleving, thuiswerken en het sluiten van scholen zorgde voor een daling van o.a. luchtweginfecties. Ook bezochten minder mensen de huisarts met infectiegerelateerde klachten. Dit heeft mede bijgedragen aan een daling van antibioticavoorschriften buiten het ziekenhuis (NethMap 2021NethMap, NethMap 2021. Consumption of antimicrobial agents and antimicrobial resistance among medically important bacteria in the Netherlands in 2020, Bilthoven (2021)). 

Jaar

Nederlandse cijfer: 2021

Internationale vergelijking: 2020

Literatuur NethMap 2022NethMap, NethMap 2022. Consumption of antimicrobial agents and antimicrobial resistance among medically important bacteria in the Netherlands in 2021, Bilthoven (2022);European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) 2014European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC), Antimicrobial consumption interactive database (ESAC-Net), Stockholm (2014)NethMap 2021NethMap, NethMap 2021. Consumption of antimicrobial agents and antimicrobial resistance among medically important bacteria in the Netherlands in 2020, Bilthoven (2021)World Health Organization Essential Medicines and Health Products World Health Organization Essential Medicines and Health Products, ATC/DDD Toolkit, Geneva ()

  • S. Brukx (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • R. Gijsen (RIVM)