Volledige naam indicator

Zorglasten per volwassene 

Bron

CBS StatLine; OECD Health Statistics; Rijksbegroting; Voorjaarsnota

Berekening

Teller nationaal: totale zorguitgaven volgens het uitgavenplafond zorg (UPZ)

Teller internationaal: totale zorguitgaven in US dollar koopkrachtpariteit (PPP)

Noemer: aantal personen 18 jaar en ouder

Interpretatie

De zorguitgaven worden opgebracht door alle volwassenen bij elkaar. Dat gebeurt door belastingen, premies voor verzekeringen en eigen betalingen. Daar staat de zorgtoeslag tegenover; dat is een gedeeltelijke compensatie van de nominale premie en het betaalde eigen risico die sommige burgers ontvangen. Als de zorglasten hoog worden, kan dat negatieve consequenties hebben voor de koopkracht.

Naast de zorglasten per volwassene worden ook de totale zorguitgaven per volwassene gepresenteerd. Die maat kan gebruikt worden om internationaal te vergelijken. Daarbij worden de uitgaven uitgedrukt in dollars koopkrachtpariteit of "purchasing power parity" (PPP). PPPs vergelijken de koopkracht van geldeenheden tussen verschillende landen; ze geven aan hoeveel je van de valuta van het ene land moet uitgeven om hetzelfde te kunnen voor 1 eenheid van de valuta in het andere land.

Toelichting indicator

De totale zorguitgaven kunnen op verschillende manieren berekend worden. Deze indicator presenteert zorguitgaven volgens drie benaderingen:

Zorguitgaven in brede zin: de Zorgrekeningen van het CBS Centraal Bureau voor de Statistiek beschrijft alle (directe) maatschappelijke uitgaven aan gezondheid en welzijn, waarbij direct contact is met de patiënt of cliënt, en activiteiten van beleid, beheer en verzekering van gezondheids- en welzijnszorg. De CBS-zorgrekeningen is de meest uitgebreide afbakening. Deze beslaat bijvoorbeeld ook de welzijnssector, jeugdzorg en kinderopvang. De Zorgrekening minus deze drie sectoren wordt ook wel als afbakening gebruikt.

Zorguitgaven internationale definitie: deze definitie wordt internationaal gehanteerd om internationale vergelijking te vergemakkelijken. Hieronder vallen alle uitgaven aan de gezondheidszorg en laat welzijn en sociale zorg buiten beschouwing.

Netto uitgavenplafond zorg (UPZ): binnen het ministerie van VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is het Uitgaven Plafond Zorg (UPZ, voorheen Budgettair Kader Zorg (BKZ Budgettair Kader Zorg) genoemd) als andere afbakening leidend. Het UPZ bestaat vooral uit de zorguitgaven die op grond van de Zorgverzekeringswet (ZVW) en de Wet Langdurige Zorg (WLZ) worden gemaakt. Daarnaast wordt een deel van de begrotingsuitgaven van het ministerie van VWS en een deel van de uitgaven in het kader van de Wmo Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdwet tot het UPZ gerekend. Van het UPZ zijn twee varianten: de bruto en de netto variant. Het verschil tussen deze twee varianten ligt in de uitgaven voor het verplichte eigen risico in de basisverzekering en de eigen bijdragen in Wlz Wet langdurige zorg. Bij de netto variant worden deze niet meegerekend.

COVID-19

De coronacrisis is van grote invloed geweest op de zorguitgaven. Naast reguliere zorg zijn er grote uitgaven gedaan aan zorg voor covidpatiënten en zijn er extra kosten gemaakt vanwege COVID-19. Door het uitstellen/vervallen van reguliere zorg zijn extra kosten gemaakt omdat zorgaanbieders compensatie konden krijgen voor de weggevallen omzet. Daarnaast vallen ook de kosten van de uitgekeerde zorgbonus en corona testen onder deze uitgaven (CBS, 2021).