Cijfers over ADHD bij jongeren

Binnen het onderwerp ADHD Attention Deficit Hyperactivity Disorder (Aandachtstekort-stoornis met hyperactiviteit) (Attention Deficit Hyperactivity Disorder (Aandachtstekort-stoornis met hyperactiviteit)) op VZinfo worden cijfers uit verschillende bronnen gepresenteerd. Deze bronnen maken gebruik van verschillende meetinstrumenten, wat veel invloed heeft op prevalentiecijfers van ADHD. Op deze pagina over jongeren wordt gebruik gemaakt van cijfers uit het HBSC Health Behaviour in School-aged Children (Health Behaviour in School-aged Children)-onderzoek. In dit onderzoek vulden jongeren een vragenlijst in over onder andere symptomen verwant aan aandachtsstoornissen zoals een gebrek aan concentratie, rusteloosheid en impulsiviteit. Deze vraagstelling leidt tot relatief hoge prevalentiecijfers. Voor meer informatie, zie definities.


Hyperactiviteit/aandachtsproblemen bij scholieren 2021

Sla de grafiek Hyperactiviteit/aandachtsproblemen bij jongeren 2021 over en ga naar de datatabel

Bron: HBSC-Nederland/Leefstijlmonitor, UU, Trimbos-instituut en SCP i.s.m. RIVM

  • De HBSC Health Behaviour in School-aged Children (Health Behaviour in School-aged Children) (Health Behaviour in School-aged Children)-studie is uitgevoerd in het najaar van 2021. Corona en de coronamaatregelen hebben mogelijk de mentale gezondheid van jongeren beïnvloed.

Hyperactiviteit/aandachtsproblemen bij één op drie jongeren

Van de jongeren in groep 8 van de basisschool (gemiddeld 11,1 jaar) rapporteert 31% hyperactiviteit/aandachtsproblemen. Ongeveer even veel jongens (30,9%) als meisjes (31,7%) rapporteren hyperactiviteit/aandachtsproblemen. Van de jongeren in het voortgezet onderwijs (12-16 jaar) is het totale percentage iets hoger: 36,8% van de jongeren rapporteert hyperactiviteit/aandachtsproblemen. Meisjes rapporteren significant vaker hyperactiviteit/aandachtsproblemen dan jongens (41,6% versus 32,2%) op het voortgezet onderwijs.
Hyperactiviteit/aandachtsproblemen wordt gemeten met een vragenlijst en omvat symptomen verwant aan aandachtsstoornissen zoals een gebrek aan concentratie, rusteloosheid en impulsiviteit. Dit is dus geen klinische diagnose. De gebruikte methode om ADHD Attention Deficit Hyperactivity Disorder (Aandachtstekort-stoornis met hyperactiviteit) (Attention Deficit Hyperactivity Disorder (Aandachtstekort-stoornis met hyperactiviteit)) te schatten bepaalt de uitkomsten, de cijfers kunnen overschattingen zijn van de werkelijke prevalentiecijfers. Zie de definities voor meer informatie.

Minder hyperactiviteit/aandachtsproblemen op het vwo

Het voorkomen van ADHD-achtige symptomen hangt ook samen met schoolniveau; leerlingen op het vwo Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs) geven aan minder vaak hyperactiviteit/aandachtsproblemen te ervaren (29,8%), dan leerlingen op het vmbo Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs)-b (39,9%), vmbo-t (37,4%) of de havo Hoger algemeen voortgezet onderwijs (Hoger algemeen voortgezet onderwijs) (40,3%).


Trend hyperactiviteit/aandachtsproblemen bij scholieren 2005-2021

Sla de grafiek Trend hyperactiviteit/aandachtsproblemen bij jongeren 2005-2021 over en ga naar de datatabel

Bron: HBSC-Nederland/Leefstijlmonitor, UU, Trimbos-instituut en SCP i.s.m. RIVM

  • De HBSC Health Behaviour in School-aged Children (Health Behaviour in School-aged Children) (Health Behaviour in School-aged Children)-studie is uitgevoerd in het najaar van 2021. Corona en de coronamaatregelen hebben mogelijk de mentale gezondheid van jongeren beïnvloed.
  • Doordat de trendgrafiek van het voortgezet onderwijs is gebaseerd op scholieren uit klas 1-4, kunnen de cijfers voor 2021 afwijken van de hierboven gepresenteerde cijfers.

Prevalentie hyperactiviteit/aandachtsproblemen onder meisjes sterk gestegen

Meisjes in groep 8 van de basisschool rapporteren in 2021 een sterke stijging in hyperactiviteit/aandachtsproblemen vergeleken met 2017. Ook bij 12-16 jarigen in het voortgezet onderwijs is een grote stijging te zien bij meisjes in hyperactiviteit/aandachtsproblemen van 29% in 2017 naar 42% in 2021.  Voor jongens in groep 8 van het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs is geen verandering te zien in hyperactiviteit/aandachtsproblemen. De gegevens zijn verkregen van leerlingen zelf; zij hebben klassikaal een vragenlijst ingevuld over emoties en gedrag. Deze cijfers zijn dus niet gebaseerd op vastgestelde ADHD Attention Deficit Hyperactivity Disorder (Aandachtstekort-stoornis met hyperactiviteit) (Attention Deficit Hyperactivity Disorder (Aandachtstekort-stoornis met hyperactiviteit))-diagnosen.


  • C. Zomer (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))