Volledige naam indicator

Percentage vrouwen uit de doelgroep dat deelneemt aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker.

Bron

Monitor Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker 2023 (Bevolkingsonderzoek Nederland); OECD Health Statistics

Berekening

Teller: aantal vrouwen uit de doelgroep dat deelneemt aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker (na 15, 27 maanden)
Noemer: aantal personen uit de doelgroep van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Dit is inclusief mensen die tot de doelgroep behoren maar zich tijdens een eerdere ronde definitief hebben afgemeld voor het bevolkingsonderzoek en dus geen uitnodiging hebben ontvangen. 

Interpretatie

Met het bevolkingsonderzoek kunnen voorstadia van baarmoederhalskanker worden opgespoord. Door deze vroege signalering kan de incidentie Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief. (Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief.) van baarmoederhalskanker worden teruggedrongen en door vroeg ingrijpen (behandeling van voorstadia en vroege stadia), kan mogelijk sterfte worden voorkomen.  De indicator geeft informatie over de effectiviteit van de uitnodiging voor de screening. Hoe meer deelnemers, hoe meer nieuwe gevallen en overlijdensgevallen er kunnen worden voorkomen. Alleen wanneer een substantieel deel van de doelgroep bereikt wordt, mag worden verwacht dat het programma ook zijn doel haalt (gezondheidswinst door een bevolkingsonderzoek) en kosteneffectief is. Behalve dat deze indicator iets zegt over de effectiviteit van het bevolkingsonderzoek, geeft het een indicatie van de mate van acceptatie van de procedure bij de doelgroep.

Sinds 1 januari 2017 is het vernieuwde bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker ingevoerd. Het primaire uitstrijkje wordt nu eerst getest op aanwezigheid van hoog-risico HPV Humaan papilloma virus (Humaan papilloma virus) (hrHPV Hoogrisico-typen Humaan Papillomavirus (Hoogrisico-typen Humaan Papillomavirus)). Pas als er hrHPV gevonden is, wordt hetzelfde uitstrijkje getest op cytologische afwijkingen. Het uitnodigingsbeleid is afhankelijk van de leeftijd en de eerdere hrHPV-uitslag. Personen van 45 en 55 worden alleen uitgenodigd voor een screening als ze 5 jaar eerder niet hebben deelgenomen of een positieve hrHPV-uitslag hebben ontvangen. Personen van 65 jaar worden uitgenodigd als ze 5 jaar eerder hrHPV-positief waren, maar niet zijn doorverwezen naar een gynaecoloog. Een volledige screeningsronde duurt 5 jaar. Deelname wordt op verschillende momenten gepeild, waaronder na 15 en 27 maanden na aanvang van het uitnodigingsjaar (1 januari).

Bij de internationale vergelijking moet er rekening mee worden gehouden dat er grote verschillen zijn in de screeningsprogramma's tussen landen (in o.a. frequentie en leeftijd van de doelgroep). De internationale vergelijking moet daarom met voorzichtigheid worden geïnterpreteerd. De Nederlandse doelgroep zijn vrouwen tussen de 30 en 65 jaar. In veel andere landen heeft de doelgroep een ander leeftijdsinterval; sommige landen nodigen uit vanaf 20 jaar, en sommige landen nodigen uit tot 70 jaar.

Toelichting bij de referentiewaarde

De EU Europese unie (Europese unie) noemde in het rapport 'Against cancer - Cancer Screening in the European Union (2017)' acceptabele waarden' voor de deelnamegraad aan bevolkingsonderzoeken. Voor baarmoederhalskanker was dit 70%. De WHO stelde in het rapport 'Global strategy to accelerate the elimination of cervical cancer as a public health problem (2020)'  dat in alle landen in de wereld 70% deelname nodig is om baarmoederhalskanker volledig te elimineren (in combinatie met een hoge vaccinatiegraad voor HPV en een hoog percentage behandelde vrouwen onder degenen met baarmoederhalskanker of een voorstadium).