Percentage vrouwen uit de doelgroep dat binnen 15 maanden na uitnodiging deelneemt aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Indicatorwaarde

Percentage

54,8

Verslagjaar: 2021

Trend

3-jarige trend 
2019   
2021

Dalende trend; ongunstig; niet getoetst er is geen statistische toets uitgevoerd om te bepalen of sprake is van een statistisch significant verschil (er is geen statistische toets uitgevoerd om te bepalen of sprake is van een statistisch significant verschil )

Interpretatie indicator

Met het bevolkingsonderzoek kunnen voorstadia van baarmoederhalskanker worden opgespoord. Door deze vroege signalering kan de incidentie Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief. (Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief.) van baarmoederhalskanker worden teruggedrongen en door vroeg ingrijpen (behandeling van voorstadia en vroege stadia), kan mogelijk sterfte worden voorkomen.  De indicator geeft informatie over de effectiviteit van de uitnodiging voor de screening. Hoe meer vrouwen meedoen, hoe meer nieuwe gevallen en overlijdensgevallen er kunnen worden voorkomen. Alleen wanneer een substantieel deel van de doelgroep bereikt wordt, mag worden verwacht dat het programma ook zijn doel haalt (gezondheidswinst door een bevolkingsonderzoek) en kosteneffectief is. De deelnamegraad geeft bovendien aan hoe de acceptatie is.

Internationaal

Sla de grafiek Deelname bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker over en ga naar de datatabel

Bron: OECD Health Statistics

* Vanwege de coronapandemie kunnen cijfers uit 2020 afwijken van andere jaren en daarom moeilijk te vergelijken zijn met andere jaren (en landen). Deze vergelijking moet daarom met voorzichtigheid worden geïnterpreteerd

** De uitvoering van screeningprogramma's vertonen grote variate tussen landen. Deze internationale vergelijking moet daarom met voorzichtheid worden geïnterpreteerd. 

  • De frequentie van screening varieert per land deze is; 1, 2, 3 of 5 jaar.
  • De leeftijd van de doelgroep varieert per land: begin varieert van 20 - 30 jaar, laatste oproep van 54 - 70 jaar.
  • Alleen Finland heeft dezelfde frequentie en oproepleeftijd als Nederland.
  • Chili telde in de berekening alleen collectief verzekerden mee (ongeveer 74% van de bevolking).
  • De peildatum waarop de deelname wordt vastgesteld varieert.

Trend

Sla de grafiek Deelname bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker over en ga naar de datatabel

Bron: Monitor bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker (IKNL/RIVM)

  • Voor het deelnamepercentage na 27 maanden is de peildatum van 2021 nog niet bereikt (1 april 2023).

Verantwoordingstabel Baarmoederhalskanker: deelname bevolkingsonderzoek 

 

 Toelichting

Volledige naam indicator

Percentage vrouwen uit de doelgroep dat deelneemt aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker.

Bron

Monitor Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker 2021 (IKNL); OECD Health Statistics
Overige bronnen ScreenIT, het informatiesysteem waarin gegevens over het bevolkingsonderzoek worden geregistreerd, beheerd door de screeningsorganisatie Bevolkingsonderzoek Nederland.

Berekening

Teller: aantal vrouwen uit de doelgroep dat deelneemt aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker (na 15, 27 maanden).
Noemer: aantal vrouwen uit de doelgroep. De doelgroep van dit bevolkingsonderzoek bestaat uit 30-60 jarige vrouwen. We laten cijfers van 30-64 jaar zien, omdat 60-jarigen ook nog kunnen besluiten zich een paar jaar later te laten onderzoeken.

Interpretatie

Met het bevolkingsonderzoek kunnen voorstadia van baarmoederhalskanker worden opgespoord. Door deze vroege signalering kan de incidentie Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief. (Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief.) van baarmoederhalskanker worden teruggedrongen en door vroeg ingrijpen (behandeling van voorstadia en vroege stadia), kan mogelijk sterfte worden voorkomen.  De indicator geeft informatie over de effectiviteit van de uitnodiging voor de screening. Hoe meer vrouwen meedoen, hoe meer nieuwe gevallen en overlijdensgevallen er kunnen worden voorkomen. Alleen wanneer een substantieel deel van de doelgroep bereikt wordt, mag worden verwacht dat het programma ook zijn doel haalt (gezondheidswinst door een bevolkingsonderzoek) en kosteneffectief is. De deelnamegraad geeft bovendien aan hoe de acceptatie is.

Sinds 1 januari 2017 is het vernieuwde bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker ingevoerd. Het primaire uitstrijkje wordt nu eerst getest op aanwezigheid van hoog-risico HPV Humaan papilloma virus (Humaan papilloma virus) (hrHPV Hoogrisico-typen Humaan Papillomavirus (Hoogrisico-typen Humaan Papillomavirus)). Pas als er hrHPV gevonden is, wordt hetzelfde uitstrijkje getest op cytologische afwijkingen. Vrouwen vanaf 30 jaar worden om de 5 of 10 jaar uitgenodigd, tot en met de leeftijd van 60 jaar. Een volledige screeningsronde duurt 5 jaar. Deelname wordt op drie momenten gepeild; 15, 27 en 60 maanden, na aanvang van het uitnodigingsjaar (1 januari). 

Bij de internationale vergelijking moet er rekening mee worden gehouden dat er grote verschillen zijn in de screeningsprogramma's tussen landen (in o.a. frequentie en leeftijd van de doelgroep). De internationale vergelijking moet daarom met voorzichtigheid worden geïnterpreteerd. De Nederlandse doelgroep zijn vrouwen tussen de 30 en 60 jaar. In veel andere landen heeft de doelgroep een ander leeftijdsinterval; sommige landen nodigen uit vanaf 20 jaar, en sommige landen nodigen uit tot 70 jaar.

Toelichting bij de referentiewaarde

De referentiewaarde is de 'acceptabele waarde' die door het EU Europese unie (Europese unie)-rapport 'Against cancer - Cancer Screening in the European Union (2017)' wordt gehanteerd.

Jaar

2021
Literatuur Ponti et al. 2017Ponti, A., Anttila, A., Ronco, G., Senore, C., Against cancer - cancer screening in the European Union, Lyon (2017)

  • S. Brukx (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • R. Gijsen (RIVM)
  • C. Hendriks (RIVM)