Oorzaken ziekte van Parkinson
Determinanten nog grotendeels onbekend
De ziekte van Parkinson is een progressief verlopende aandoening. De determinanten van de ziekte van Parkinson zijn nog grotendeels onbekend. Wel is bekend dat een groot deel van de problemen veroorzaakt wordt door een tekort aan de chemische stof dopamine in de hersenen. Dit tekort ontstaat door het afsterven van dopamine producerende (dopaminerge) zenuwcellen in de zwarte kernen (substantia nigra) in de hersenen (Draijer et al. ; Beitz 2014; Trichopoulos et al. 2011; Song & Kim 2016; ParkinsonNet ). Door het afsterven van deze zenuwcellen ontstaan de verschillende symptomen die de ziekte van Parkinson kenmerken (zie gevolgen).
Verschillende risicofactoren ziekte van Parkinson
Waarom de hersencellen in de zwarte kernen afsterven is nog niet precies bekend. Mogelijke risicofactoren die hierbij een rol kunnen spelen zijn onder andere:
- Leeftijd: achteruitgang van de werking van de hersenen met toenemende leeftijd (Beitz 2014; Reeve et al. 2014; ParkinsonNet ).
- Omgevingsfactoren: zoals aanraking met giftige stoffen (Chin-Chan et al. 2015; Beitz 2014; Trichopoulos et al. 2011).
- Erfelijkheid: genetische gevoeligheid door fout in het DNA (Desoxyribo nucleic acid (Desoxyribonucleïnezuur). De drager van erfelijke informatie in alle bekende organismen.) (Beitz 2014; Trichopoulos et al. 2011; ParkinsonNet ).
Het aandeel van deze genetisch bepaalde varianten wordt geschat op slechts 10% van alle ziektegevallen. In de overige gevallen wordt de aandoening beschouwd als een gevolg van een wisselwerking tussen diverse risicofactoren (Trichopoulos et al. 2011; ParkinsonNet ). Daarnaast zijn er mogelijk ook nog andere risicofactoren maar het bewijs hiervoor is minder sterk (Trichopoulos et al. 2011; Beitz 2014; Ascherio & Schwarzschild 2016).
Meer informatie
Definitie van ziekte van Parkinson.
Gevolgen ziekte van Parkinson
Symptomen leiden tot ernstige invaliditeit
De symptomen van de ziekte van Parkinson hebben verstrekkende gevolgen voor het dagelijks functioneren van de patiënt. In onderstaande tabel staan verschillende stoornissen die mogelijk voor kunnen komen. Daarnaast kunnen symptomen ook ontstaan door langdurig gebruik van medicatie of na het starten van (een nieuwe dosis) medicatie (Draijer et al. ). Uiteindelijk leidt de ziekte van Parkinson tot ernstige invaliditeit:
Stoornis |
Aandoeningsgerelateerd |
(Mogelijk) medicatiegerelateerd |
---|---|---|
Motorische stoornissen |
In een gevorderd stadium van de ziekte:
|
|
Psychische en cognitieve stoornissen |
|
|
Stoornissen van het autonome zenuwstelsel |
|
Zie kolom aandoeningsgerelateerd ← |
Slaapstoornissen |
|
Zie kolom aandoeningsgerelateerd ← |
Overige |
|
|
Bron: Draijer et al.
T. Hulshof (RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))