Oorzaken ziekte van Parkinson

Determinanten nog grotendeels onbekend

De ziekte van Parkinson is een progressief verlopende aandoening. De determinanten van de ziekte van Parkinson zijn nog grotendeels onbekend. Wel is bekend dat een groot deel van de problemen veroorzaakt wordt door een tekort aan de chemische stof dopamine in de hersenen. Dit tekort ontstaat door het afsterven van dopamine producerende (dopaminerge) zenuwcellen in de zwarte kernen (substantia nigra) in de hersenen (Draijer et al. Draijer, L. W., Eizenga, W. H., Sluiter, A., NHG-Standaard Ziekte van Parkinson (); Beitz 2014Beitz, JM., Parkinson's disease: a review. (2014); Trichopoulos et al. 2011Trichopoulos, D., Wirdefeldt, K, Adami, H, Cole, P, Mandel, J, Epidemiology and etiology of Parkinson's disease: a review of the evidence. (2011); Song & Kim 2016Song, J., Kim, J., Degeneration of Dopaminergic Neurons Due to Metabolic Alterations and Parkinson’s Disease (2016); ParkinsonNet ParkinsonNet, Over de ziekte van Parkinson ()). Door het afsterven van deze zenuwcellen ontstaan de verschillende symptomen die de ziekte van Parkinson kenmerken (zie gevolgen).

Verschillende risicofactoren ziekte van Parkinson

Waarom de hersencellen in de zwarte kernen afsterven is nog niet precies bekend. Mogelijke risicofactoren die hierbij een rol kunnen spelen zijn onder andere:

• Leeftijd: achteruitgang van de werking van de hersenen met toenemende leeftijd (Beitz 2014Beitz, JM., Parkinson's disease: a review. (2014); Reeve et al. 2014Reeve, A, Simcox, E, Turnbull, D, Ageing and Parkinson's disease: why is advancing age the biggest risk factor? (2014); ParkinsonNet ParkinsonNet, Over de ziekte van Parkinson ()).
• Omgevingsfactoren: zoals aanraking met giftige stoffen (Chin-Chan et al. 2015Chin-Chan, M, Navarro-Yepes, J, Quintanilla-Vega, B, Environmental pollutants as risk factors for neurodegenerative disorders: Alzheimer and Parkinson diseases. (2015); Beitz 2014Beitz, JM., Parkinson's disease: a review. (2014); Trichopoulos et al. 2011Trichopoulos, D., Wirdefeldt, K, Adami, H, Cole, P, Mandel, J, Epidemiology and etiology of Parkinson's disease: a review of the evidence. (2011)).
• Erfelijkheid: genetische gevoeligheid door fout in het DNA Desoxyribo nucleic acid (Desoxyribonucleïnezuur). De drager van erfelijke informatie in alle bekende organismen. (Desoxyribo nucleic acid (Desoxyribonucleïnezuur). De drager van erfelijke informatie in alle bekende organismen.) (Beitz 2014Beitz, JM., Parkinson's disease: a review. (2014); Trichopoulos et al. 2011Trichopoulos, D., Wirdefeldt, K, Adami, H, Cole, P, Mandel, J, Epidemiology and etiology of Parkinson's disease: a review of the evidence. (2011); ParkinsonNet ParkinsonNet, Over de ziekte van Parkinson ()).

Het aandeel van deze genetisch bepaalde varianten wordt geschat op slechts 10% van alle ziektegevallen. In de overige gevallen wordt de aandoening beschouwd als een gevolg van een wisselwerking tussen diverse risicofactoren (Trichopoulos et al. 2011Trichopoulos, D., Wirdefeldt, K, Adami, H, Cole, P, Mandel, J, Epidemiology and etiology of Parkinson's disease: a review of the evidence. (2011); ParkinsonNet ParkinsonNet, Over de ziekte van Parkinson ()). Daarnaast zijn er mogelijk ook nog andere risicofactoren maar het bewijs hiervoor is minder sterk (Trichopoulos et al. 2011Trichopoulos, D., Wirdefeldt, K, Adami, H, Cole, P, Mandel, J, Epidemiology and etiology of Parkinson's disease: a review of the evidence. (2011); Beitz 2014Beitz, JM., Parkinson's disease: a review. (2014); Ascherio & Schwarzschild 2016Ascherio, A, Schwarzschild, MA., The epidemiology of Parkinson's disease: risk factors and prevention. (2016)).

Meer informatie

Definitie van ziekte van Parkinson.

Gevolgen ziekte van Parkinson

Symptomen leiden tot ernstige invaliditeit

De symptomen van de ziekte van Parkinson hebben verstrekkende gevolgen voor het dagelijks functioneren van de patiënt. In onderstaande tabel staan verschillende stoornissen die mogelijk voor kunnen komen. Daarnaast kunnen symptomen ook ontstaan door langdurig gebruik van medicatie of na het starten van (een nieuwe dosis) medicatie (Draijer et al. Draijer, L. W., Eizenga, W. H., Sluiter, A., NHG-Standaard Ziekte van Parkinson ()). Uiteindelijk leidt de ziekte van Parkinson tot ernstige invaliditeit:

Bron: Draijer et al. Draijer, L. W., Eizenga, W. H., Sluiter, A., NHG-Standaard Ziekte van Parkinson ()