Deelname aan neonatale gehoorscreening hoog

De deelname aan de neonatale gehoorscreening is hoog. De screening wordt meestal thuis afgenomen, in combinatie met de hielprikscreening, in de eerste week na de geboorte. Soms wordt de screening afgenomen op het consultatiebureau als het kind enkele weken oud is. Als bij de eerste screeningsronde geen voldoende gehoor aan beide oren is aangetoond, volgt een tweede en zo nodig derde screeningsronde. Wanneer na drie screeningsronden nog geen voldoende gehoor kan worden aangetoond, wordt een kind voor verdere diagnostiek verwezen naar een audiologisch centrum. In 2022 was de deelnamegraad voor de drie screeningsronden samen 98,4%. Aan iedere screeningsronde afzonderlijk nam respectievelijk 99,4%, 99,3% en 99,7% van de hiervoor in aanmerking komende kinderen deel.

Tabel: Deelnamepercentage aan neonatale gehoorscreening 2009-2022
Jaar 1e ronde 2e ronde 3e ronde 3 ronden samen
2009 99,3 99,5 99,6 98,4
2010 99,3 99,4 99,3 97,9
2011 99,4 99,3 98,8 97,6
2012 99,4 99,3 99,7 98,4
2013 99,4 99,4 99,6 98,4
2014 99,5 99,3 99,9 98,7
2015 99,6 99,5 99,8 98,9
2016 99,7 99,7 99,7 99,1
2017 99,7 99,6 99,7 99,0
2018 99,6 99,6 99,7 98,9
2019 99,6 99,6 99,6 98,8
2020 99,5 99,6 99,7 98,8
2021 99,5 99,5 99,6 98,6
2022 99,4 99,3 99,7 98,4
  • Voor ronde 1 t/m 3 is het deelnamepercentage het aantal kinderen dat gescreend wordt in een bepaalde screeningsronde gedeeld door het aantal kinderen dat in aanmerking komt voor die ronde, vermenigvuldigd met 100.

Vroegtijdige opsporing maakt eerdere behandeling en begeleiding mogelijk

Door vroegtijdige opsporing van gehoorverlies bij pasgeborenen kunnen behandeling en begeleiding eerder van start gaan. Dat draagt bij aan betere ontwikkelingsmogelijkheden van slechthorende kinderen.

Per jaar ongeveer 200 kinderen met gehoorverlies opgespoord vanuit JGZ

In de periode 2015-2022 werden in Nederland vanuit de JGZ Jeugdgezondheidszorg (Jeugdgezondheidszorg) gemiddeld 130 kinderen per jaar met dubbelzijdig gehoorverlies en 77 kinderen met enkelzijdig gehoorverlies opgespoord (in totaal 1,24 per 1.000 kinderen die in aanmerking kwamen voor screening). In 2022 ging het om 142 kinderen met dubbelzijdig gehoorverlies en 65 kinderen met enkelzijdig gehoorverlies (in totaal 1,27 per 1.000 kinderen die in aanmerking kwamen voor screening). Hier komen nog de kinderen bij die door middel van de gehoorscreening op de intensive care afdelingen voor pasgeborenen (NICU Neonatale intensive care unit (Neonatale intensive care unit)'s) worden opgespoord.

Per jaar ongeveer 110 kinderen met gehoorverlies opgespoord in NICU's

In de periode 2015-2022 werden in de Neonatale Intensive Care Units (NICU's) gemiddeld 77 kinderen per jaar opgespoord met dubbelzijdig gehoorverlies en 30 kinderen met enkelzijdig gehoorverlies. In 2022 ging het om 56 kinderen met dubbelzijdig verlies en 35 kinderen met enkelzijdig verlies (respectievelijk 1,6% en 1,0% van de gescreende kinderen). De prevalentie Het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment (punt-prevalentie), ooit in het leven (lifetime prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie), absoluut of relatief. (Het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment (punt-prevalentie), ooit in het leven (lifetime prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie), absoluut of relatief.) van dubbelzijdig en enkelzijdig gehoorverlies was over de jaren redelijk constant , maar in het jaar 2022 is  relatief meer enkelzijdig gehoorverlies opgespoord ten opzichte van eerdere jaren (de Graaff-Korf et al. 2024de Graaff-Korf, K.S., Van Dommelen, P., Verkerk, P.H., Jaarverslag neonatale gehoorscreening in de Neonatale Intensive Care Units 2022, Zwolle (2024)).

Tabel: Aantal pasgeborenen met gehoorverlies ontdekt via screening. Screening door jeugdgezondheidszorg (JGZ) en Neonatale Intensive Care Units (NICU’s)
  Opgespoord
gehoorverlies JGZ
Opgespoord
gehoorverlies NICU's
Jaar dubbelzijdig enkelzijdig dubbelzijdig enkelzijdig
2011 99 88 82 37
2012 119 91 94 34
2013 113 87 77 40
2014 124 95 89 38
2015 113 82 75 26
2016 128 68 101 31
2017 119 74 87 30
2018 146 85 68 29
2019 129 77 73 33
2020 125 81 75 27
2021 135 86 83 26
2022 142 65 56 35

Gemiddelde periode 2015-2022

130 77 77 30

Bronnen: van der Ploeg et al. 2023van der Ploeg, K., van der Mast, O., Verkerk, P., Neonatale gehoorscreening door de jeugdgezondheidszorg. Monitor over 2022, Leiden (2023);  de Graaff-Korf et al. 2024de Graaff-Korf, K.S., Van Dommelen, P., Verkerk, P.H., Jaarverslag neonatale gehoorscreening in de Neonatale Intensive Care Units 2022, Zwolle (2024)  

 

Neonatale gehoorscreening is kostenbesparend

De neonatale gehoorscreening bespaart kosten. Het programma leidt tot 25 gewonnen DALY Disability Adjusted Life Years. Maat voor ziektelast ('burden of disease') in een populatie; opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan … (Disability Adjusted Life Years. Maat voor ziektelast ('burden of disease') in een populatie; opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan …)’s over de gehele levensduur per 100.000 inwoners. De kosten bedragen €15.000 per 100.000 inwoners. Het programma leidt tot een besparing van €1.561.000 vermeden lasten en zorg per 100.000 inwoners en tot €531.000 vermeden productiviteitsverlies per 100.000 inwoners (Dam 2012Dam, P., Kosteneffectiviteit van de jeugdgezondheidszorg, Zoetermeer (2012)Meijer & Hamberg-van Reenen 2014Meijer, S.A., Hamberg-van Reenen, H. H., Gezond opgroeien. Verkenning jeugdgezondheid, Bilthoven (2014)).


  • A.M. Gommer (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • M. Harbers, red. (RIVM)