Osteoporose kan veroorzaakt worden door verschillende factoren

Osteoporose is een aandoening waarbij botten hun massa en kracht verliezen (Raisz 2005Raisz, LG., Pathogenesis of osteoporosis: concepts, conflicts, and prospects. (2005)). De maximale botmassa wordt rond de leeftijd van een jongvolwassene bereikt. Hierna vertraagt de botaanmaak en is het normaal dat het bot langzaam kwetsbaarder wordt met de leeftijd. Dit proces kan versneld worden door genetische factoren, hormonale toestanden (met name een tekort aan oestrogenen), andere aandoeningen, leefstijlfactoren en een gebrek aan calcium en vitamine D. Deze factoren vertragen het aanmaakproces verder en/of versnellen het afbraakproces met als gevolg een verminderde botmassa en sterkte; osteoporose (on behalf of the Scientific Advisory Board of the European Society for Clinical and Economic Aspects of Osteoporosis (ESCEO) and the Committees of Scientific Advisors and National Societies of the International Osteoporosis Foundation (IOF) et al. 2019on behalf of the Scientific Advisory Board of the European Society for Clinical and Economic Aspects of Osteoporosis (ESCEO) and the Committees of Scientific Advisors and National Societies of the International Osteoporosis Foundation (IOF), Kanis, J. A., Cooper, C., Rizzoli, R., Reginster, J, European guidance for the diagnosis and management of osteoporosis in postmenopausal women (2019); Robbins et al. 2010Robbins, SL., Cotran, RS., Kumar, V, Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease, Philadelphia (2010)). Osteoporose komt vaker voor bij vrouwen na de menopauze, omdat de verandering in hormoonspiegels (met name een tekort aan oestrogenen) het afbraakproces van het bot versnellen (Raisz 2005Raisz, LG., Pathogenesis of osteoporosis: concepts, conflicts, and prospects. (2005)).

Risicofactoren osteoporose
  • Hogere leeftijd
  • Vrouwelijk geslacht
  • Genetische factoren (met name heupfractuur van een ouder)
  • Lage BMI Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht. (Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht.)
  • Een osteoporotisch fractuur op volwassen leeftijd
  • Gebruik van bepaalde medicijnen (zoals prednison)
  • Roken
  • Alcoholgebruik (meer dan 2 eenheden per dag)
  • Inflammatoire aandoeningen
    • Reumatoïde artritis
    • Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, colitis ulcerosa)
    • COPD Chronic obstructive pulmonary disease (Chronische obstructieve longziekten) (Chronic obstructive pulmonary disease (Chronische obstructieve longziekten)) (chronische obstructieve longziekten)
  • Onbehandeld hypogonadisme (lage geslachtshormoonspiegels in het bloed)
  • Langdurige bedrust of immobiliteit (ziekte van Parkinson, verlamming, musculaire dystrofie)
  • Orgaanfalen (en transplantatie)
  • Diabetes Mellitus type 1 of 2
  • Schildklieraandoeningen (hyperthyreoïdie)
  • Hiv-infectie

Meer informatie

Fracturen ten gevolge van osteoporose

Als gevolg van osteoporose zijn botten kwetsbaarder voor fracturen. Fracturen als gevolg van osteoporose zijn voornamelijk gelokaliseerd in de wervelkolom, heup, boven- en onderarm maar kunnen ook in andere botten optreden. Patiënten kunnen beperkt worden in hun dagelijks functioneren, zoals tijdens het lopen, buigen, opstaan en het dragen of tillen van dingen. Zo kunnen fracturen in de ruggenwervel zorgen voor wervelinzakkingen waardoor er een lengteverlies kan ontstaan dat soms wel kan oplopen tot twintig centimeter. Hierbij verandert de vorm van de wervelkolom waardoor er druk kan ontstaan op interne organen. Met name heupfracturen door osteoporose hebben verregaande gevolgen voor mensen zoals acute pijn en functieverlies, waarbij patiënten in veel gevallen niet volledig herstellen. Ook zijn osteoporotische fracturen geassocieerd met een hogere sterfte (on behalf of the Scientific Advisory Board of the European Society for Clinical and Economic Aspects of Osteoporosis (ESCEO) and the Committees of Scientific Advisors and National Societies of the International Osteoporosis Foundation (IOF) et al. 2019on behalf of the Scientific Advisory Board of the European Society for Clinical and Economic Aspects of Osteoporosis (ESCEO) and the Committees of Scientific Advisors and National Societies of the International Osteoporosis Foundation (IOF), Kanis, J. A., Cooper, C., Rizzoli, R., Reginster, J, European guidance for the diagnosis and management of osteoporosis in postmenopausal women (2019)). Van de ongeveer 15.000 ouderen (55 jaar en ouder) die een heup breken, overlijdt bijna 25% binnen een jaar na het oplopen van de heupfractuur. Daarnaast blijft nog eens 50% permanent invalide (Verhaar et al. 2013Verhaar, H. J. J., Emmelot, M. H., Neyens, J. C. L., Neiging tot vallen en mobiliteitsstoornissen (2013)).

Meer informatie

  • M.C. Zillikens (Erasmus MC)
  • M. Rodriguez, red. (RIVM)