Vrijwel alle uitgaven verstandelijke beperking door gehandicaptenzorg

De uitgaven aan de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking, inclusief het syndroom van Down, in 2019 is geschat op 9.638 miljoen euro.  Vrijwel alle uitgaven (97%, 9.353 miljoen euro) zijn gedaan in de zorgsector gehandicaptenzorg. Van de uitgaven is 1,8% toegewezen aan beheer (174 miljoen euro) en ongeveer 0,8% (72 miljoen euro) is in de eerstelijnszorg uitgegeven.


Zorguitgaven voor mensen met verstandelijke beperking 9,6 miljard euro

In 2019 werd in Nederland 9.638 miljoen euro uitgegeven aan zorg voor mensen met een verstandelijke beperking, inclusief downsyndroom Downsyndroom (trisomie 21) is een aangeboren aandoening. Iemand met downsyndroom heeft van een bepaald chromosoom (chromosoom 21) geen twee maar drie exemplaren in elke cel. (Downsyndroom (trisomie 21) is een aangeboren aandoening. Iemand met downsyndroom heeft van een bepaald chromosoom (chromosoom 21) geen twee maar drie exemplaren in elke cel. ). Dit is 9,9% van de totale zorguitgaven in Nederland en 34% van de zorguitgaven voor psychische stoornissen. De zorguitgaven komen voor 97% voor rekening van de gehandicaptenzorg (9.353 miljoen euro). Het grootste deel van de zorguitgaven betrof de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking in de leeftijd van 20 tot 30 jaar en van 50 tot 60 jaar. Van de uitgaven gaat 58% naar mannen met een verstandelijke beperking en 42% naar vrouwen. 

Piek in zorguitgaven door toegenomen instroom in zorg

De piek in de zorguitgaven voor de 20- tot 30-jarigen is te verklaren door een in recente jaren toegenomen instroom in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Dit wordt veroorzaakt door een samenspel van factoren, zoals de verhoogde instroom van mensen met een lichtere verstandelijke beperking in de zorg, verbeterde diagnostiek en de toenemende eisen die de maatschappij aan het functioneren van de burgers stelt. De tweede piek, bij de 50- tot 60-jarigen, laat het 'normale' verloop van de zorguitgaven zien, waarbij oudere mensen met een verstandelijke beperking meer zorg nodig hebben. Deze piek bevindt zich op relatief jonge leeftijd wegens een lagere levensverwachting Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. (Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. ), die op 50 jaar ligt voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking en op 55 jaar voor mensen met het downsyndroom (Ras et al., 2010 Ras, M., Woittiez, I., van Kempen, H., Sadiraj, K., Steeds meer verstandelijk gehandicapten? Ontwikkelingen in vraag en gebruik van zorg voor verstandelijk gehandicapten (2010) (Ras, M., Woittiez, I., van Kempen, H., Sadiraj, K., Steeds meer verstandelijk gehandicapten? Ontwikkelingen in vraag en gebruik van zorg voor verstandelijk gehandicapten (2010)) ).

Meer informatie

  • M.H.D. Plasmans (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • V.R. Ramjiawan (RIVM)
  • R.A.A. Vonk (RIVM)
  • T. Hulshof, red. (RIVM)