Interactief overzicht ziektelastcijfers
Voor de ziektehoofdgroepen en voor een selectie van ziekten is op VZinfo ook een interactief overzicht met ziektelastcijfers beschikbaar.
Verdeling van ziektelast over ziektegroepen 2022
Sla de grafiek Verdeling van ziektelast over ziektegroepen (a) 2022 over en ga naar de datatabelBron: Volksgezondheid Toekomst Verkenning
a) De indeling in ziektegroepen is gebaseerd op de indeling in hoofdstukken van de ICD-10 (International Classification of Diseases, tenth revision).
b) COVID-19 is exclusief long-Covid.
c) Nieuwvormingen: kwaadaardige tumoren (kanker) en goedaardige tumoren (ICD-10-codes C00-D48)
b) Symptomen: symptomen, afwijkende klinische bevindingen en laboratoriumuitslagen, niet elders geclassificeerd (ICD-10-codes R00-R99)
Meeste ziektelast door psychische stoornissen en nieuwvormingen
De meeste ziektelast (De ziektelast wordt uitgedrukt in Disability Adjusted Life Years (DALY) en is opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan (ziektejaarequivalenten).) (uitgedrukt in DALY (Disability Adjusted Life Years. Maat voor ziektelast ('burden of disease') in een populatie; opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan …)'s) is in Nederland toe te schrijven aan de ziektegroepen psychische stoornissen, nieuwvormingen (kwaadaardige tumoren (kanker) en goedaardige tumoren), aandoeningen van het bewegingsstelsel en hart- en vaatziekten. De DALY is een samengestelde maat voor gezondheidsverlies en is opgebouwd uit twee componenten: de jaren verloren door vroegtijdige sterfte (verloren levensjaren; YLL (Year(s) of life lost)) en de jaren geleefd met ziekte, rekening houdend met de ernst van de ziekte (ziektejaarequivalenten; YLD (Year(s) lived with disability)).
- Nieuwvormingen zijn verantwoordelijk voor het grootste verlies aan levensjaren door vroegtijdige sterfte (YLL), op enige afstand gevolg door hart- en vaatziekten.
- Psychische stoornissen en aandoeningen van het bewegingsstelsel zorgen voor het grootste verlies aan ziektejaarequivalenten (YLD).
Bipolaire en depressieve stemmingsstoornissen veroorzaken meeste ziektelast
Van een selectie van 79 aandoeningen waarvoor de ziektelast (De ziektelast wordt uitgedrukt in Disability Adjusted Life Years (DALY) en is opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan (ziektejaarequivalenten).) in DALY (Disability Adjusted Life Years. Maat voor ziektelast ('burden of disease') in een populatie; opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan …)'s is berekend, veroorzaken Bipolaire en depressieve stemmingsstoornissen, COPD (Chronic obstructive pulmonary disease (Chronische obstructieve longziekten)), coronaire hartziekten en angst-, dwang- en stressstoornissen de meeste ziektelast in DALY's in Nederland.
- Longkanker, dementie, coronaire hartziekten en beroerte zijn verantwoordelijk voor relatief veel verloren levensjaren door vroegtijdige sterfte (YLL (Year(s) of life lost)).
- Bipolaire en depressieve stemmingsstoornissen, angst-, dwang- en stressstoornissen, nek- en rugklachten en COPD zorgen voor een relatief groot verlies aan ziektejaarequivalenten (YLD (Year(s) lived with disability)).
Gegevens gebaseerd op een selectie van aandoeningen
In de tabel is de top tien van aandoeningen met de grootste ziektelast in Nederland in 2022 weergegeven. Het betreft de top tien van een selectie van in totaal 79 aandoeningen waarvoor de ziektelast in DALY's is berekend.
Tabel: Top 10 aandoeningen met meeste ziektelast in Nederland 2022. Ziektelast per aandoening, als percentage van totale ziektelast in Nederland.
| Aandoeningen | Ziektelast in DALY's |
Verloren levensjaren |
Ziektejaar- equivalenten |
|---|---|---|---|
| Bipolaire en depressieve stemmingsstoornissen | 5,1 | 7,9 | 0,2 |
| COPD | 3,6 | 3,4 | 4 |
| Coronaire hartziekten | 3,2 | 2,4 | 4,6 |
| Angst-, dwang- en stressstoornissen | 3,0 | 4,7 | 0,1 |
| Longkanker | 2,9 | 0,2 | 7,8 |
| Nek- en rugklachten | 2,8 | 4,3 | 0,1 |
| Dementie | 2,6 | 1,2 | 5,2 |
| Beroerte | 2,5 | 1,5 | 4,3 |
| Privé-, arbeids- en sportongevallen | 2,4 | 2,2 | 2,7 |
| Aandoeningen gerelateerd aan alcohol | 2,1 | 2,9 | 0,7 |
Bron: Volksgezondheid Toekomst Verkenning
- De gepresenteerde top tien is gebaseerd op een selectie van 79 aandoeningen waarvoor de ziektelast in DALY's is berekend. De in de tabel weergegeven percentages per aandoening zijn de percentages van respectievelijk de totale ziektelast (in DALY's), het totale aantal verloren levensjaren (YLL's ) en het totale aantal ziektejaarequivalenten (YLD's ) geschat voor alle aandoeningen in Nederland in 2022.
- M. Buijs (RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
- H.B.M. Hilderink (RIVM)
- M.H.D. Plasmans (RIVM)
- M.J.J.C. Poos (RIVM)