Oorzaak artrose onbekend

Bij artrose gaat de kwaliteit van het kraakbeen in het gewricht achteruit. Het wordt dunner, zachter en brokkelig. Dit kan leiden tot botvervorming direct onder het kraakbeen. Er vormen zich aan de rand van het gewricht zichtbare en voelbare knobbels. Dit zorgt voor een beperking in de bewegingsvrijheid van het gewricht. Artrose komt in sommige gewrichten vaker voor, zoals; knieën, heupen, vingers, duim, nek, onderrug en de grote teen. Er zijn een aantal risicofactoren voor artrose. Slechts bij een kleine groep patiënten is een duidelijke oorzaak van de artrose aan te wijzen (bijvoorbeeld bij een ongevalsletsel met gewrichtsbeschadiging of een aangeboren afwijking). Vaak is de oorzaak echter onbekend en gaat het om een samenspel van factoren weergegeven in de tabel (Peters-Veluthamaningal et al., Peters-Veluthamaningal, C., Willems, W., Smeets, J.G.E., Van der Windt, D. A. W. M., Spies, M. N., Strackee, S. D., Vos, K., Wind, L. A., Geraets, J. J. X. R., NHG-Standaard Hand- en polsklachten () (Peters-Veluthamaningal, C., Willems, W., Smeets, J.G.E., Van der Windt, D. A. W. M., Spies, M. N., Strackee, S. D., Vos, K., Wind, L. A., Geraets, J. J. X. R., NHG-Standaard Hand- en polsklachten ())NHG-Werkgroep Niet-traumatische knieklachten, NHG-Werkgroep Niet-traumatische knieklachten, NHG-Standaard Niet-traumatische knieklachten () (NHG-Werkgroep Niet-traumatische knieklachten, NHG-Standaard Niet-traumatische knieklachten ())ReumaNederland, ReumaNederland, Wat is artrose? () (ReumaNederland, Wat is artrose? ())Palazzo et al., 2016 Palazzo, C, Nguyen, C, Lefevre-Colau, M, Rannou, F, Poiraudeau, S, Risk factors and burden of osteoarthritis. (2016) (Palazzo, C, Nguyen, C, Lefevre-Colau, M, Rannou, F, Poiraudeau, S, Risk factors and burden of osteoarthritis. (2016))Silverwood et al., 2015 Silverwood, V., Blagojevic-Bucknall, M., Jinks, C., Jordan, J. L., Protheroe, J., Jordan, K. P., Current evidence on risk factors for knee osteoarthritis in older adults: a systematic review and meta-analysis. (2015) (Silverwood, V., Blagojevic-Bucknall, M., Jinks, C., Jordan, J. L., Protheroe, J., Jordan, K. P., Current evidence on risk factors for knee osteoarthritis in older adults: a systematic review and meta-analysis. (2015)) ).  

Artrose kan leiden tot ernstige beperkingen

Artrose beïnvloedt het dagelijks functioneren aanzienlijk. Als gevolg van pijn, stijfheid, verminderde kracht en afname van de fijne motoriek (voornamelijk bij handartrose) wordt het uitvoeren van zelfzorgactiviteiten lastiger. Hierdoor kan de patiënt afhankelijk worden van zijn omgeving en van gezondheidszorgvoorzieningen. De kwaliteit van leven van patiënten met artrose wordt slechter naarmate er vaker pijnklachten zijn. De duur van de pijn bepaalt in hoge mate het (psychosociaal) functioneren. Episoden van pijn en functiebeperkingen worden opgevolgd door een (langdurige) periode zonder klachten. Echter geeft het merendeel van de patiënten aan dat er over een periode van twee jaar wel een toename van pijnklachten is (Peters-Veluthamaningal et al., Peters-Veluthamaningal, C., Willems, W., Smeets, J.G.E., Van der Windt, D. A. W. M., Spies, M. N., Strackee, S. D., Vos, K., Wind, L. A., Geraets, J. J. X. R., NHG-Standaard Hand- en polsklachten () (Peters-Veluthamaningal, C., Willems, W., Smeets, J.G.E., Van der Windt, D. A. W. M., Spies, M. N., Strackee, S. D., Vos, K., Wind, L. A., Geraets, J. J. X. R., NHG-Standaard Hand- en polsklachten ())Kawano et al., 2015 Kawano, MMassao, Andrade Araújo, II. L., Cavalcante Castro, MM. M., Matos, MAlmeida, Assessment of quality of life in patients with knee osteoarthritis. (2015) (Kawano, MMassao, Andrade Araújo, II. L., Cavalcante Castro, MM. M., Matos, MAlmeida, Assessment of quality of life in patients with knee osteoarthritis. (2015)) ).

Tabel: Risicofactoren voor artrose

Gezondheidstoestand

Ongeval

Een (ongevals)letsel waardoor het gewricht beschadigd raakt.

Aangeboren afwijking

Door aangeboren afwijking van het kraakbeen of tijdens de groei ontstane (heup)afwijking.

Andere gewrichtsaandoeningen

De aanwezigheid van andere gewrichtsaandoeningen zoals reumatoïde artritis of een meniscusbeschadiging kan leiden tot artrose.

Gewrichtsfactoren

Factoren in het bestaande gewricht kunnen zorgen voor een groter risico op artrose. Zoals; overmatige beweeglijkheid in het gewricht, abnormale stand van de gewrichtsuiteinden en spierzwakte rond het gewricht.

Persoonsgebonden factoren

Erfelijke factoren

In sommige families komt artrose vaker voor. Erfelijke factoren spelen een rol bij het ontstaan en verergeren van artrose.

Hogere leeftijd

Artrose kan op elke leeftijd ontstaan maar komt vooral voor bij oudere mensen.

Overgewicht Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2 (Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2 )

Door langdurige zware belasting gaat de kwaliteit van het kraakbeen in de gewrichten achteruit.

Lichamelijke belasting

Langdurige lichamelijke belasting bij zware beroepen (met name bij beroepen met heup- of kniebelasting). Maar ook sporten met acute hoge en/of herhaalde gewrichtsbelasting kunnen leiden tot artrose.

  • T. Hulshof, red. (RIVM)