Probleemgebruikers opiaten internationaal 2020 (of meest recente jaar)

Sla de grafiek Probleemgebruikers opiaten over en ga naar de datatabel

Bron:  EMCDDA: European Drug Report 2023 (problem drug use)

  • "Problematisch drugsgebruik" wordt door het EMCDDA gedefinieerd als "injecterend drugsgebruik of langdurig/regelmatig gebruik van opioïden, cocaïne en/of amfetaminen". 
  • In de grafiek gaat het alleen om het problematisch gebruik van opiaten.
  • De meetjaren variëren van 2011 tot en met 2021

Relatief weinig probleemgebruikers in Nederland

Binnen de Europese Unie (EU Europese unie (Europese unie)) kent Nederland met 1,3 probleemgebruikers van opiaten per 1.000 inwoners van 15-64 jaar relatief weinig probleemgebruikers.  Probleemgebruik van opiaten is het hoogst in het Verenigd Koninkrijk,  Finland en Italië. Opiaten zijn een categorie geneesmiddelen die van nature voorkomen in de papaverplant en die in de hersenen bepaalde effecten hebben, waaronder de verlichting van pijn. Er moet opgemerkt worden dat het meest recente cijfer voor Nederland van 2012 dateert en de situatie veranderd kan zijn. De Europese Unie telde in 2020 naar schatting 1 miljoen probleemgebruikers van heroïne en andere opiaten (EMCDDA, 2023). 

Verschillen tussen landen moeten voorzichtig worden geïnterpreteerd

De verschillen tussen landen zijn groot en moeten voorzichtig worden geïnterpreteerd. Ze zijn namelijk niet alleen het gevolg van verschillen in prevalentie Het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment (punt-prevalentie), ooit in het leven (lifetime prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie), absoluut of relatief. (Het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment (punt-prevalentie), ooit in het leven (lifetime prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie), absoluut of relatief.) van drugsgebruik, maar ook van verschillen in definities, methoden, (onder)rapportage en kwaliteit van de registratie.


Sterfte aan overdosis in Nederland gemiddeld

Internationaal gezien is in Nederland de sterfte aan een overdosis drugs gemiddeld (leeftijd 15-64 jaar). Naar schatting hebben in 2020 in de Europese Unie ten minste 5.800 overlijdens plaatsgevonden door een overdosis waarbij illegale drugs betrokken waren, een geschatte mortaliteit als gevolg van een overdosis van 16,7 overlijdens per miljoen inwoners van 15-64 jaar (EMCDDA, 2022). 

Verschillen tussen landen moeten voorzichtig worden geïnterpreteerd

De verschillen tussen landen zijn groot en moeten voorzichtig worden geïnterpreteerd. Ze zijn namelijk niet alleen het gevolg van verschillen in prevalentie Het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment (punt-prevalentie), ooit in het leven (lifetime prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie), absoluut of relatief. (Het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment (punt-prevalentie), ooit in het leven (lifetime prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie), absoluut of relatief.) van drugsgebruik, maar ook van verschillen in definities, methoden, (onder)rapportage en kwaliteit van de registratie.


  • M.W. van Laar (Trimbos-instituut)
  • E.A. van der Wilk, red. (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))