Lijnsepsis, CVK, lijndagen en lijnduur

Lijnsepsis is sepsis Sepsis is een klinisch syndroom dat gekenmerkt wordt door een algemene ontstekingsreactie van het hele lichaam op een infectie. Het is een zeer ernstige aandoening met een aanzienlijke kans dat de patiënt in korte tijd overlijdt. Vaak wordt het omschreven als bloedvergiftiging. (Sepsis is een klinisch syndroom dat gekenmerkt wordt door een algemene ontstekingsreactie van het hele lichaam op een infectie. Het is een zeer ernstige aandoening met een aanzienlijke kans dat de patiënt in korte tijd overlijdt. Vaak wordt het omschreven als bloedvergiftiging. ) gerelateerd aan het gebruik van een centraal veneuze katheter (CVK centraal veneuze katheter (centraal veneuze katheter)). Een CVK is een katheter die wordt ingebracht in een grote ader, meestal onder het sleutelbeen (vena subclavia), in de hals (vena jugularis interna) of in de lies (vena femoralis). Anders dan bij een perifere veneuze katheter (‘infuus’ genoemd, die meestal in een kleine ader in de onderarm wordt ingebracht), kan een CVK langere tijd blijven zitten, en geeft het patiënten meer bewegingsvrijheid. Een CVK wordt gebruikt om geconcentreerde vloeistoffen (zoals voeding en medicijnen) toe te dienen, bloed mee af te nemen, de hemodynamische druk te monitoren, en voor tijdelijke dialyse. Ook de perifeer ingebrachte centraal veneuze katheter (PICC), die via een ader in bijvoorbeeld de bovenarm wordt ingebracht, wordt tot de CVK’s gerekend. Een lijndag is een dag dat een patiënt een CVK in een vene heeft. De lijnduur is het totale aantal dagen dat een patiënt een CVK in een vene heeft. De incidentie Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief. (Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief.) van lijnsepsis wordt uitgedrukt als aantal gevallen van lijnsepsis per 1.000 lijndagen.

Gemiddelde incidentie lijnsepsis 1,7 per 1000 lijndagen in de periode 2015-2019

De gemiddelde incidentie van lijnsepsis bedraagt 1,7 (95%-BI Betrouwbaarheidsinterval (Betrouwbaarheidsinterval):1,6-1,9) per 1.000 lijndagen in de periode 2015-2019 (PREZIES 2021PREZIES, Referentiecijfers 2015 t/m 2019: Lijnsepsis. (2021)). In het kader van de PREZIES Preventie van Ziekenhuisinfecties door Surveillance (Preventie van Ziekenhuisinfecties door Surveillance) module Lijnsepsis werden tussen 2015 en 2019 in totaal 32.389 CVK’s met 212.829 lijndagen geregistreerd bij 25.298 patiënten uit 46 ziekenhuislocaties. Er werd 371 maal lijnsepsis vastgesteld (PREZIES 2021PREZIES, Referentiecijfers 2015 t/m 2019: Lijnsepsis. (2021)).

Verschil in incidentie op IC en niet-IC afdelingen

De incidentie van lijnsepsis bij CVK’s op de IC Intensive care. Op een IC-afdeling worden patiënten opgenomen bij wie de vitale functies gestoord of ernstig bedreigd zijn en bij wie vaak ademhaling, bloedsomloop en nierfunctie bewaakt en gedeeltelijk of geheel worden ondersteund of overgenomen. (Intensive care. Op een IC-afdeling worden patiënten opgenomen bij wie de vitale functies gestoord of ernstig bedreigd zijn en bij wie vaak ademhaling, bloedsomloop en nierfunctie bewaakt en gedeeltelijk of geheel worden ondersteund of overgenomen. ) bedraagt in de periode 2015-2019 gemiddeld 1,0 infecties per 1000 lijndagen. De incidentie op de niet-IC afdelingen bedraagt gemiddeld 2,9 per 1000 lijndagen. Een mogelijke verklaring voor dit verschil is dat CVK’s op niet-IC afdelingen veel vaker worden gebruikt voor het toedienen van voeding en dat bij CVK’s gebruikt voor het toedienen van voeding een hoger risico is op het ontstaan van lijnsepsis (PREZIES 2021PREZIES, Referentiecijfers 2015 t/m 2019: Lijnsepsis. (2021)). 

Geen duidelijke trend in incidentie lijnsepsis

De incidentie Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief. (Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief.) van lijnsepsis schommelt sinds 2015 rond de 2 per 1.000 lijndagen. De incidentie van lijnsepsis bij CVK centraal veneuze katheter (centraal veneuze katheter)’s op de IC Intensive care. Op een IC-afdeling worden patiënten opgenomen bij wie de vitale functies gestoord of ernstig bedreigd zijn en bij wie vaak ademhaling, bloedsomloop en nierfunctie bewaakt en gedeeltelijk of geheel worden ondersteund of overgenomen. (Intensive care. Op een IC-afdeling worden patiënten opgenomen bij wie de vitale functies gestoord of ernstig bedreigd zijn en bij wie vaak ademhaling, bloedsomloop en nierfunctie bewaakt en gedeeltelijk of geheel worden ondersteund of overgenomen. ) is in de periode 2015-2019 stabiel tussen de 0,8 en 1,3 infecties per 1000 lijndagen en bedraagt gemiddeld 1,0/1000 lijndagen. De incidentie op de niet-IC afdelingen schommelt tussen de 2,1 en 3,3 infecties per 1000 lijndagen en bedraagt gemiddeld 2,9/1000 lijndagen. Er werd in de periode 2015-2019 in totaal 371 maal lijnsepsis vastgesteld op 212.829 lijndagen (PREZIES 2021PREZIES, Referentiecijfers 2015 t/m 2019: Lijnsepsis. (2021)). Het aantal deelnemende ziekenhuizen loopt sinds 2016 terug door verschillende oorzaken (PREZIES 2021PREZIES, Referentiecijfers 2015 t/m 2019: Lijnsepsis. (2021)):

1. Fusies in ziekenhuisorganisaties;
2. De verplichting om de surveillance met ingang van 2016 ziekenhuisbreed uit te voeren. De surveillance buiten de IC blijkt in de praktijk soms lastig te realiseren;
3. De gedaalde lijnsepsisincidentie waardoor de benodigde inspanningen minder opwegen tegen de verkregen cijfers.