Illustratie
Tabel: Bronnen bij Chronische aandoeningen en multimorbiditeit

Bron

Indicator in VZinfo

Gepresenteerde populatie VZinfo

Meer informatie

European Statistics of Income and Living Conditions (EU Europese unie (Europese unie)-SILC) survey

Chronische ziekten (People having a long-standing illness or health problem)

Europese bevolking vanaf 16 jaar 

EU-SILC survey

Gezondheidsmonitor Volwassenen GGD Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst )-en, CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) en RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) 2020 Een of meer langdurige ziekten of aandoeningen; beperkt in activiteiten door gezondheidsproblemen Nederlandse bevolking vanaf 18 jaar Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen GGD'en, CBS en RIVMRIVM-StatLine
Corona Gezondheidsmonitor Jeugd 2021, GGD’en en RIVM Ernstige lichamelijke ziekte of beperking (gehad) Nederlandse scholieren in klas 2 en 4 Gezondheidsmonitor Jeugd op ZorggegevensWebsite Gezondheidsmonitors

Nivel Zorgregistraties eerste lijn: chronische aandoeningen en multimorbiditeit

Selectie van 109 chronische aandoeningen

De prevalentie Het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment (punt-prevalentie), ooit in het leven (lifetime prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie), absoluut of relatief. (Het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment (punt-prevalentie), ooit in het leven (lifetime prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie), absoluut of relatief.) van chronische aandoeningen en multimorbiditeit is berekend op basis van de registraties van huisartspraktijken die deelnemen aan de Nivel Zorgregistraties eerste lijn. Hierbij is een selectie gemaakt van 109 chronische aandoeningen met ieder een eigen ICPC International Classification of Primary Care (International Classification of Primary Care)-1-code (zie tabel).

Voor een toelichting op de berekening van de prevalentie van aandoeningen verwijzen wij naar de website van het Nivel: Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Methoden - Incidentie/prevalentie.

    Selectie van 109 chronische aandoeningen, inclusief ICPC-1-codes.

    ICPC-1-code

    Omschrijving

    A28 Functiebeperking/handicap
    A79 Maligniteit met onbekende primaire lokalisatie
    A90 Multiple aangeboren afwijkingen
    B28 Functiebeperking/handicap bloed/lymfestelsel
    B72 Ziekte van Hodgkin
    B73 Leukemie
    B74 Andere maligniteit bloed/lymfestelsel
    B78 Erfelijke hemolytische anemie
    B79 Andere aangeboren afwijking bloed/lymfestel
    B83 Purpura/stollingsstoornis/afwijkende trombocyten
    B90 HIV-infectie (AIDS/ARC)
    D28 Functiebeperking/handicap spijsverteringsorganen
    D74 Maligniteit maag
    D75 Maligniteit colon/rectum
    D76 Maligniteit pancreas
    D77 Andere/niet-gespecif. maligniteit spijsverteringsorganen
    D81 Aangeboren afwijking(en) spijsverteringsorganen
    D92 Diverticulose/diverticulitis
    D94 Colitis ulcerosa/chronische enteritis (regionalis)
    D97 Cirrose/andere leverziekte
    F28 Functiebeperking/handicap oog/adnexen
    F81 Andere aangeboren afwijking(en) oog/adnexen
    F83 Retinopathie
    F84 Maculadegeneratie Is een afbraakproces van het centrale deel van het netvlies (gele vlek of macula), dat meestal op hogere leeftijd ontstaat. (Is een afbraakproces van het centrale deel van het netvlies (gele vlek of macula), dat meestal op hogere leeftijd ontstaat. )
    F91 Refractie afwijking(en)
    F93 Glaucoom/verhoogde oogdruk
    F94 Blindheid (elke graad/vorm)
    H28 Functiebeperking/handicap oor
    H80 Aangeboren afwijking(en) oor
    H83 Otosclerose
    H84 Presbyacusis
    H85 Akoestisch letsel/lawaaidoofheid
    H86 Doofheid/slechthorendheid
    K28 Functiebeperking/handicap hartvaatstelsel
    K73 angeboren afwijking(en) hartvaatstelsel
    K74 Angina pectoris
    K76 Andere/chronische ischemische hartziekte
    K77 Decompensatio cordis
    K82 Cor pulmonale
    K86 Essentiële hypertensie verhoogde bloeddruk (verhoogde bloeddruk ) zonder orgaanbeschadiging
    K87 Hypertensie met orgaanbeschadiging/secundaire hypertensie
    K90 Cerebrovasculair accident (CVA Een cerebrovasculair accident (CVA), in de volksmond 'beroerte', is een acute medische aandoening die gekenmerkt wordt door een plotselinge verstoring van de doorbloeding van de hersenen. De term betekent letterlijk ongeluk (accident) van de bloedvaten (vasculair) van de hersenen (cerebrum). (Een cerebrovasculair accident (CVA), in de volksmond 'beroerte', is een acute medische aandoening die gekenmerkt wordt door een plotselinge verstoring van de doorbloeding van de hersenen. De term betekent letterlijk ongeluk (accident) van de bloedvaten (vasculair) van de hersenen (cerebrum).))
    K91 Atherosclerose Een vernauwing van de slagaders als gevolg van plaquevorming en trombusvorming. (Een vernauwing van de slagaders als gevolg van plaquevorming en trombusvorming.) [ex. K76,K90]
    K92 Andere ziekte(n) perifere arteriën
    L28 Functiebeperking/handicap bewegingsapparaat
    L82 Aangeboren afwijking(en) bewegingsapparaat
    L84 Artrose/spondylose wervelkolom
    L85 Verworven afwijking(en) wervelkolom
    L88 Reumatoïde arthritis/verwante aandoening(en)
    L89 Coxartrose
    L90 Gonartrose
    L91 Andere artrose/verwante aandoening(en)
    L95 Osteoporose
    L98 Verworven afwijking(en) extremiteiten
    N28 Functiebeperking/handicap zenuwstelsel
    N70 Poliomyelitis/andere enterovirus infectie
    N74 Maligniteit zenuwstelsel
    N85 Aangeboren afwijking(en) zenuwstelsel
    N86 Multiple sclerose
    N87 Parkinsonisme, ziekte van Parkinson
    N88 Epilepsie (alle vormen)
    P28 Functiebeperking/handicap psychische ziekte
    P70 Seniele dementie/Alzheimer
    P72 Schizofrenie
    P80 Persoonlijkheids-/karakterstoornis
    P85 Mentale retardatie/intellectuele achterstand
    R28 Functiebeperking/handicap luchtwegen
    R84 Maligniteit bronchus/long
    R85 Andere maligniteit luchtwegen
    R89 Aangeboren afwijking(en) luchtwegen
    R91 Chronische bronchitis/bronchiëctasieën
    R95 Emfyseem/COPD Chronic obstructive pulmonary disease (Chronische obstructieve longziekten) (Chronic obstructive pulmonary disease (Chronische obstructieve longziekten))
    R96 Astma
    S28 Functiebeperking/handicap huid/subcutis
    S77 Maligniteit huid/subcutis
    S81 Hemangioom/lymfangioom
    S83 Andere aangeboren afwijking(en) huid/subcutis
    S87 Constitutioneel eczeem
    S91 Psoriasis (met of zonder artropathie)
    T28 Funct.beperking/handicap endocr. klieren/metabolisme/voeding
    T71 Maligniteit schildklier
    T78 Persisterende ductus thyreoglossus/cyste
    T80 Andere aangeboren afwijking endocriene klieren/metabolisme
    T81 Struma/noduli [ex. T85,T86]
    T86 Hypothyreoïdie/myxoedeem
    T90 Diabetes mellitus
    T92 Jicht
    T93 Vetstofwisselingsstoornis(sen)
    U28 Functiebeperking/handicap urinewegen
    U75 Maligniteit nier
    U76 Maligniteit blaas
    U77 Andere maligniteit urinewegen
    U85 Aangeboren afwijking(en) urinewegen
    U88 Glomerulonephritis/nefrose
    W28 Functiebeperking/handicap ten gevolge van zwangerschap
    W72 Maligniteit in verband met zwangerschap
    W76 Zwangerschap complicerende aangeboren afwijking moeder
    X28 Functiebeperking/handicap geslachtsorganen vrouw
    X75 Maligniteit cervix uteri
    X76 Maligniteit borst vrouw
    X77 Andere maligniteit geslachtsorganen vrouw
    X83 Aangeboren afwijking(en) geslachtsorganen vrouw
    X88 Fibroadenoom/polycystische afwijking borsten
    Y28 Functiebeperking/handicap geslachtsorganen man
    Y77 Maligniteit prostaat
    Y78 Andere maligniteit geslachtsorganen/borsten man
    Y82 Hypospadie
    Y84

    Andere aangeboren afwijking(en) geslachtsorganen/borsten man

    Z28 Sociale functiebeperking/handicap

    Gezondheidsmonitor Volwassenen: chronische ziekten en multimorbiteit

    Cijfers over chronische ziekten zijn van 2012 niet te vergelijken met die van 2016 en 2020 vanwege wijziging in vraagstelling. In 2012 werden ziekten gevraagd doormiddel van onderstaande lijst. 

    • een beroerte, hersenbloeding of herseninfarct
    • een hartinfarct;
    • een andere ernstige hartaandoening zoals hartfalen Hartfalen (decompensatio cordis) is het best te omschrijven als een klinisch syndroom dat bestaat uit een combinatie van klachten en verschijnselen die direct of indirect het gevolg zijn van een tekortschietende pompfunctie van het hart. (Hartfalen (decompensatio cordis) is het best te omschrijven als een klinisch syndroom dat bestaat uit een combinatie van klachten en verschijnselen die direct of indirect het gevolg zijn van een tekortschietende pompfunctie van het hart. ) of angina pectoris;
    • kanker;
    • migraine of regelmatig ernstige hoofdpijn;
    • hoge bloeddruk;
    • vernauwing van de bloedvaten in de buik of de benen;
    • astma of COPD;
    • psoriasis;
    • chronisch eczeem;
    • duizeligheid met vallen;
    • ernstige of hardnekkige darmstoornis, langer dan 3 maanden;
    • onvrijwillig urineverlies;
    • gewrichtsslijtage van heupen of knieën;
    • chronische gewrichtsontsteking;
    • ernstige of hardnekkige aandoening van de rug;
    • een ernstige of hardnekkige aandoening van nek of schouder;
    • een andere ernstige of hardnekkige aandoening van elleboog, pols of hand;
    • of suikerziekte. Bij suikerziekte is niet aan de periode van 12 maanden gerefereerd, bij de andere ziekten wel.

    De vraag in 2016 en 2020 is beperkter dan in 2012. In 2016 en 2020 is gevraagd “Heeft u één of meer langdurige ziekten of aandoeningen?” Langdurig is (naar verwachting) 6 maanden of langer. Er worden geen ziekten of aandoeningen gevraagd.