Vrouwen hebben lagere gezonde levensverwachting dan mannen

In 2021 was de levensverwachting Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. (Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. ) voor vrouwen 3,3 jaar langer dan voor mannen (83,0 versus 79,7). Maar vrouwen hebben een lagere gezonde levensverwachting dan mannen. Vrouwen leven 0,3 jaar korter in als goed ervaren gezondheid, 1,0 jaar korter zonder matige of ernstige beperkingen, 6,7 jaar korter zonder chronische ziekten en 1,5 jaar korter in goede geestelijke gezondheid. De jaren die vrouwen langer leven dan mannen, leven ze dus niet in goede gezondheid. Voor vrouwen was de ongezonde levensverwachting in 2021 hoger dan voor mannen: uitgedrukt in als minder goed ervaren gezondheid is het verschil 3,6 jaar, met beperkingen 4,3  jaar, met chronische ziekten 10,0 jaar en voor minder goede geestelijke gezondheid 4,8 jaar. 

Vrouwen leven veel meer jaren met chronische ziekten

De levensverwachting zonder chronische ziekten was in 2021 voor mannen 6,7 jaar hoger dan voor vrouwen (47,2 jaar versus 40,5 jaar). De levensverwachting met chronische ziekten was voor vrouwen 10 jaar hoger dan voor mannen (42,5 jaar versus 32,5 jaar). Vrouwen brengen dus veel meer jaren met chronische ziekten door dan mannen.

Tabel: Levensverwachting en (on)gezonde levensverwachting 2021, bij geboorte (in jaren).

Bron: CBS-StatLine: Gezonde levensverwachting

In 2021 heeft de coronapandemie geleid tot een kortere totale levensverwachting (ongeveer een half jaar korter). Wat het effect van corona op de gezonde levensverwachting is, is (nog) niet helemaal duidelijk.  Zie CBS, corona en dataverzameling, 2022.

Gezonde levensverwachting op 65-jarige leeftijd laat wisselend beeld zien

De gezonde levensverwachting Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. (Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. ) op 65-jarige leeftijd in 2021 laat een wisselend beeld zien. Voor de levensverwachting zonder beperkingen (LZB Levensverwachting zonder beperkingen (Levensverwachting zonder beperkingen)) is de de situatie voor mannen en vrouwen ongeveer gelijk. De levensverwachting in als goed ervaren gezondheid (LGEG Levensverwachting in als goed ervaren gezondheid (Levensverwachting in als goed ervaren gezondheid )) en in goede geestelijke gezondheid (LGGG Levensverwachting in goede geestelijke gezondheid (Levensverwachting in goede geestelijke gezondheid))  is voor vrouwen gunstiger.

Vrouwen leven meer jaren met chronische ziekten

Op 65-jarige leeftijd is de levensverwachting met chronische ziekten voor vrouwen 2,9 jaar hoger dan voor mannen. Het grote verschil bij geboorte van 10 jaar tussen mannen en vrouwen in de levensverwachting met chronische ziekten wordt dus voor twee derde veroorzaakt door chronische ziekten vóór de leeftijd van 65 jaar. Dit zou deels veroorzaakt kunnen worden door migraine. Dat is een ziekte die veel voorkomt bij vrouwen en ook veel voorkomt op jongere leeftijd.

Tabel: Levensverwachting en (on)gezonde levensverwachting 2021, op 65-jarige leeftijd (in jaren).

Bron: CBS StatLine: Levensverwachting in als goed ervaren gezondheid 

In 2021 heeft de coronapandemie geleid tot een kortere totale levensverwachting (ongeveer een half jaar korter). Wat het effect van corona op de gezonde levensverwachting is, is (nog) niet helemaal duidelijk.  Zie CBS, corona en dataverzameling, 2022

Gezonde en ongezonde levensverwachting stijgen voor mannen allebei

De levensverwachting Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. (Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. ) in als goed ervaren gezondheid (bij geboorte) is voor mannen gestegen van 59,9 in 1981 naar 65,4 jaar in 2021, een stijging van 5,5 jaar. In dezelfde periode steeg de totale levensverwachting van mannen met 7,0 jaar. De levensverwachting in als minder goed ervaren gezondheid is daarmee ook gestegen. Enerzijds hebben mannen dus meer jaren in goede gezondheid erbij gekregen, anderzijds kregen zij ook meer jaren in minder goede gezondheid erbij. De boodschap is dus tweeledig: mannen leven steeds langer, maar met zowel meer gezonde als ongezonde jaren (gebaseerd op ervaren gezondheid).

Gezonde levensverwachting stijgt minder snel bij vrouwen dan bij mannen

De levensverwachting in als goed ervaren gezondheid bij geboorte is voor vrouwen gestegen van 62,4 in 1981 naar 65,1 jaar in 2021, een stijging van 3,7 jaar. Voor vrouwen stijgt de levensverwachting in als goed ervaren gezondheid dus minder snel dan voor mannen. Sinds 1999 is de gezonde levensverwachting voor vrouwen dan ook lager dan voor mannen. De totale levensverwachting voor vrouwen is in dezelfde periode gestegen van 79,3 tot 83,0 jaar. Ook hier is de stijging kleiner dan voor mannen (3,7 jaar).

Levensverwachting zonder lichamelijke beperkingen gestegen

De gezonde levensverwachting Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. (Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. ) bij geboorte, uitgedrukt als levensverwachting zonder chronische ziekten, is in de periode 2011-2021 voor zowel mannen als vrouwen niet significant gestegen of gedaald. Voor mannen steeg de gezonde levensverwachting zonder lichamelijke beperkingen significant met 3,2% en voor vrouwen met 3,4%. De levensverwachting met lichamelijke beperkingen daalde voor mannen en vrouwen significant. De levensverwachting in minder goede geestelijke gezondheid steeg alleen voor vrouwen. 

Onder 65-jarigen daalde levensverwachting in minder goede ervaren gezondheid

Bij de 65-jarigen zien we over de periode 2011-2021 dat de levensverwachting uitgedrukt in als goed ervaren gezondheid significant is toegenomen met 15,4% voor mannen en 19,5% voor vrouwen. De levensverwachting in goede geestelijke gezondheid is voor vrouwen afgenomen, met respectievelijk 2,6%. De levensverwachting zonder lichamelijke beperkingen is alleen voor mannen toegenomen. 

Tabel: Procentuele verandering van de (gezonde en ongezonde) levensverwachting over periode 2011-2021. Op basis van lineaire regressie, alleen significante* veranderingen zijn weergegeven.

Bron: CBS StatLine; gegevens bewerkt door RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)
* Toelichting procentuele verandering: In  deze tabel staan de resultaten van een regressieanalyse over de periode 2011-2021 van de vier onderscheiden gezonde levensverwachtingen.
In de tabel presenteren we ook de trend in de vier onderscheiden ongezonde levensverwachtingen. We hebben de analyse gedaan voor de levensverwachting bij geboorte en op 65-jarige leeftijd en maken onderscheid naar geslacht. Als in de tekst gesproken wordt van een stijging dan is dit een significante stijging (p<0,05; NS = niet significant).

In 2021 heeft de coronapandemie geleid tot een kortere totale levensverwachting (ongeveer een half jaar korter). Wat het effect van corona op de gezonde levensverwachting is, is (nog) niet helemaal duidelijk.  Zie CBS, corona en dataverzameling, 2022