Patiënten met longontsteking gemiddeld ruim een week in ziekenhuis

In 2020 waren er 24.205 klinische ziekenhuisopnamen voor longontsteking. Het totaal aantal klinische ziekenhuisopnamen had betrekking op 185.745 opnamedagen, waarmee de gemiddelde opnameduur 7,7 dagen bedroeg. In 2020 waren er 3.350 klinische ziekenhuisopnamen voor acute bronchi(oli)tis. Het totaal aantal klinische ziekenhuisopnamen had betrekking op 17.165 opnamedagen, waarmee de gemiddelde opnameduur 5,1 dagen bedroeg. Voor zowel longontsteking als acute bronchi(oli)tis geldt dat hiervoor meer mannen dan vrouwen werden opgenomen. Het aantal opnamen kan hoger zijn dan het aantal opgenomen personen, omdat een persoon meerdere keren per jaar opgenomen kan zijn.

Tabel: Ziekenhuisopnamen voor longontsteking en acute bronchi(oli)tis 2020
  Longontsteking Acute bronchi(oli)tis
  Mannen Vrouwen Totaal Mannen Vrouwen Totaal
Aantal klinische opnamen Een klinische opname betreft een verblijf op een voor verpleging ingerichte afdeling, waarvoor één of meer verpleegdagen worden geregistreerd. (Een klinische opname betreft een verblijf op een voor verpleging ingerichte afdeling, waarvoor één of meer verpleegdagen worden geregistreerd.) 14.280 9.925 24.205 1.920 1.435 3.350
Aantal verpleegdagen 109.335 76.410 185.745 9.390 7.770 17.165
Gemiddelde opnameduur (dagen) 7,7 7,7 7,7 4,9 5,4 5,1
Aantal dagopnamen 305 320 630 20 25 45
Aantal observaties Een observatie is een 'langdurige observatie zonder overnachting'. Dit is een niet geplande vorm van verpleging van minimaal vier aaneengesloten uren, zonder overnachting, op een voor verpleging ingerichte afdeling, met als doel observatie van de patiënt. Een observatie omvat ten minste een… (Een observatie is een 'langdurige observatie zonder overnachting'. Dit is een niet geplande vorm van verpleging van minimaal vier aaneengesloten uren, zonder overnachting, op een voor verpleging ingerichte afdeling, met als doel observatie van de patiënt. Een observatie omvat ten minste een…) 230 185 420 80 50 130
Totaal aantal opnamen 14.820 10.435 25.250 2.020 1.510 3.525

Bron: Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (gedownload van CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) StatLine in juli 2022)

  • Longontsteking: ICD-10 International Classification of Diseases, tenth revision (International Classification of Diseases, tenth revision)-codes: A48.1, J12-J18, J69.0
  • Acute bronchi(oli)tis: ICD-10-codes: J20-J22
  • Aantal opnamen en verpleegdagen zijn afgerond op vijftallen
  • Cijfers zijn voorlopig
  • In 2020 is een algehele afname te zien in het aantal ziekenhuisopnamen in vergelijking met 2019. Deze afname houdt verband met de COVID-19-uitbraak in 2020 (CBS, 2022).
  • Achterliggende cijfers op CBS StatLine

Ziekenhuisopnamen voor infecties van de onderste luchtwegen

Sla de grafiek Ziekenhuisopnamen voor longontsteking en acute bronchi(oli)tis 2020 over en ga naar de datatabel

Bron: Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (gedownload van CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) StatLine in juli 2022)

  • ICD-10 International Classification of Diseases, tenth revision (International Classification of Diseases, tenth revision)-codes: A48.1, J12-J18, J69.0 (longontsteking) en J20-J22  (acute bronchi(oli)tis)
  • Cijfers zijn voorlopig
  • In 2020 is een algehele afname te zien in het aantal ziekenhuisopnamen in vergelijking met 2019. Deze afname houdt verband met de COVID-19-uitbraak in 2020 (CBS, 2022).
  • Achterliggende cijfers op CBS StatLine

Ruim 27.500 ziekenhuisopnamen voor infecties van de onderste luchtwegen

In 2020 waren er 27.555 ziekenhuisopnamen voor infecties van de onderste luchtwegen in Nederland (mannen: 16.200, vrouwen: 11.355). Dit aantal komt overeen met 15,5 opnamen per 10.000 personen (18,3 per 10.000 mannen en 12,7 per 10.000 vrouwen). In nagenoeg alle leeftijdsklassen is het aantal opnamen per 10.000 personen hoger voor mannen dan voor vrouwen. Vanaf de leeftijd van ongeveer 30 jaar neemt het aantal opnamen toe met de leeftijd voor zowel mannen als vrouwen. Daarnaast is het aantal ziekenhuisopnamen onder jonge kinderen (0 tot en met 4 jaar) relatief groot. 


Ziekenhuisopnamen longontsteking en acute bronchi(oli)tis 1981-2020

Sla de grafiek Ziekenhuisopnamen longontsteking en acute bronchi(oli)tis 1981-2020 over en ga naar de datatabel

Bron: Landelijke Medische Registratie (1981-2012) en Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (2013-2020). De cijfers zijn gedownload van CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) StatLine in juli 2022 en bewerkt (gestandaardiseerd) door het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).

  • ICD-9 International Classification of Diseases, ninth revision (International Classification of Diseases, ninth revision)-codes: 466, 480-486 (1981-2012); ICD-10 International Classification of Diseases, tenth revision (International Classification of Diseases, tenth revision)-codes: A48.1, J12-J18, J20-J22, J69.0 (2013-2020)
  • Cijfers over 2020 zijn voorlopig
  • Gestandaardiseerd naar de gemiddelde bevolking van Nederland in 2020
  • De absolute cijfers (niet gestandaardiseerd) zijn zichtbaar in de tabelweergave.
  • In 2020 is een algehele afname te zien in het aantal ziekenhuisopnamen in vergelijking met 2019. Deze afname houdt verband met de COVID-19-uitbraak in 2020 (CBS, 2022).

Afname ziekenhuisopnamen voor infecties van de onderste luchtwegen in 2020

In de periode 1981-2011 is het aantal klinische opnamen Een klinische opname betreft een verblijf op een voor verpleging ingerichte afdeling, waarvoor één of meer verpleegdagen worden geregistreerd. (Een klinische opname betreft een verblijf op een voor verpleging ingerichte afdeling, waarvoor één of meer verpleegdagen worden geregistreerd.) voor infecties van de onderste luchtwegen toegenomen voor zowel mannen als vrouwen. Na 2011 is er geen duidelijke trend meer in het aantal opnamen. In het coronajaar 2020 ligt het aantal opnamen beduidend lager dan in de voorgaande jaren. De weergegeven trends zijn gecorrigeerd voor ontwikkelingen in de omvang en leeftijdssamenstelling van de bevolking (standaardisatie). Het absolute aantal ziekenhuisopnamen (niet gestandaardiseerd) schommelde in de periode 2011-2019 voor mannen tussen de 22.000 en 27.000. Voor vrouwen schommelde het absolute aantal opnamen tussen de 17.000 en 21.000 in deze periode. In 2020 waren er 16.200 ziekenhuisopnamen voor mannen en 11.355 voor vrouwen. De absolute aantallen zijn zichtbaar in de tabelweergave van de grafiek. De aanzienlijke afname  van het aantal ziekenhuisopnamen in 2020 is te verklaren door het feit dat in 2020 beduidend minder gevallen van longontsteking en acute bronchi(oli)tis zijn geregistreerd door de huisarts.

Algehele afname ziekenhuisopnamen in 2020 door COVID-19

In 2020 is een algehele afname te zien in het aantal ziekenhuisopnamen in vergelijking met 2019. Deze afname houdt verband met de COVID-19-uitbraak in 2020. Tijdens de coronagolven in 2020 werd een deel van de reguliere (niet-COVID-19) zorg uitgesteld. De mate van afname verschilt per diagnose en leeftijdsgroep (CBS, 2022). Bij infecties van de onderste luchtwegen spelen waarschijnlijk ook de maatregelen een rol die vanaf maart 2020 zijn getroffen tegen de verspreiding van het coronavirus. Deze maatregelen kunnen ook de verspreiding van andere ziekteverwekkers voorkomen (Reukers et al. 2021Reukers, D.F.M, van Asten, L., Brandsema, P.S., Dijkstra, F., Hendriksen, J.M.T., Hooiveld, M., de Lange, M.M.A., Lanooij, S.J., Niessen, Teirlinck, A.C., Verstraten, Meijer, A., van Gageldonk-Lafeber, A.B., Annual report Surveillance of COVID-19, influenza and other respiratory infections in the Netherlands: winter 2020/2021, Bilthoven (2021)). 


  • A.M. Gommer (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • C. Hendriks, red. (RIVM)
  • M.J.J.C. Poos (RIVM)