Wijzigingsdatum 19-06-2025

Informed consent

Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) ontvangt sinds 1 januari 2022 de gegevens van een deel van de vaccinaties anoniem. Dat gebeurt als mensen geen toestemming geven om hun gegevens met het RIVM te delen. Anonieme vaccinaties kunnen niet worden meegeteld voor de vaccinatiegraad. Dat komt doordat de informatie die nodig is om de vaccinatiegraad te bepalen dan niet bekend is. Bijvoorbeeld in welk jaar het gevaccineerde kind is geboren. De geregistreerde vaccinatiegraad is daarom lager dan de werkelijke vaccinatiegraad. Daarnaast werden de cijfers voor de DKTP Difterie, kinkhoest, tetanus, polio (Difterie, kinkhoest, tetanus, polio)-Hib Haemophilus influenza type b (Haemophilus influenza type b)-HepB-vaccinatiegraad bij zuigelingen tijdelijk (verslagjaar 2023-2024) ook negatief beïnvloed door het deels ontbreken van de DKTP-schema-indicatie.

Interpretatie regionale verschillen

Het is belangrijk voorzichtig te zijn bij de interpretatie van verschillen tussen regio’s of gemeenten en verschillen tussen jaren binnen eenzelfde regio of gemeente. Dit kunnen daadwerkelijke verschillen zijn maar ze kunnen ook deels veroorzaakt worden door de mate waarin op regionaal niveau informed consent wordt geregistreerd en de DKTP-schema-indicatie werd doorgegeven. De mate van informed consent is niet alleen afhankelijk van de bereidheid van gevaccineerden en/of de ouder(s) om toestemming te geven voor gegevensuitwisseling maar ook van de inspanning van de betreffende JGZ Jeugdgezondheidszorg (Jeugdgezondheidszorg)-organisatie(s) om toestemming te verkrijgen en verschilt ook per vaccinsoort.

Maternale DKT-vaccinatie

Maternale griepvaccinatie

Vaccinatiegraad

De deelname aan de maternale DKT-vaccinatie voor vrouwen met een kind dat in 2024 is geboren, wordt geschat op tenminste 67% (van Lier et al., 2025 van Lier, E.A., Hament, J-M, Holwerda, Westra, M., Giesbers, H., Drijfhout, I.H., van Winsen, D., Zonnenberg-Hoff, van Vliet, J.A., de Melker, H.E., Vaccinatiegraad Rijksvaccinatieprogramma Nederland. Verslagjaar 2025, Bilthoven (2025) (van Lier, E.A., Hament, J-M, Holwerda, Westra, M., Giesbers, H., Drijfhout, I.H., van Winsen, D., Zonnenberg-Hoff, van Vliet, J.A., de Melker, H.E., Vaccinatiegraad Rijksvaccinatieprogramma Nederland. Verslagjaar 2025, Bilthoven (2025)) ). Dit is exclusief anonieme vaccinaties. 

De deelname aan de maternale griepvaccinatie voor vrouwen die in het griepseizoen 2024/2025 in aanmerking kwamen voor griepvaccinatie wordt geschat op 20% (inclusief anonieme vaccinaties). Dit is exclusief vaccinaties die in principe door de huisarts zijn toegediend aan zwangeren met medische indicatie (en eventuele vaccinaties via de werkgever). Naar schatting heeft ongeveer 10% van de zwangeren een medische indicatie (van Lier et al., 2025 van Lier, E.A., Hament, J-M, Holwerda, Westra, M., Giesbers, H., Drijfhout, I.H., van Winsen, D., Zonnenberg-Hoff, van Vliet, J.A., de Melker, H.E., Vaccinatiegraad Rijksvaccinatieprogramma Nederland. Verslagjaar 2025, Bilthoven (2025) (van Lier, E.A., Hament, J-M, Holwerda, Westra, M., Giesbers, H., Drijfhout, I.H., van Winsen, D., Zonnenberg-Hoff, van Vliet, J.A., de Melker, H.E., Vaccinatiegraad Rijksvaccinatieprogramma Nederland. Verslagjaar 2025, Bilthoven (2025)) ).

Er zijn geen actuele cijfers over hoeveel vrouwen zwanger zijn en in aanmerking komen voor de maternale DKT- en griepvaccinatie. Dit aantal wordt geschat op basis van het aantal geboren kinderen.

Informed consent

Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) ontvangt sinds 1 januari 2022 de gegevens van een deel van de vaccinaties anoniem. Dat gebeurt als mensen geen toestemming geven om hun gegevens met het RIVM te delen. Anonieme vaccinaties kunnen niet worden meegeteld voor de vaccinatiegraad. Dat komt doordat de informatie die nodig is om de vaccinatiegraad te bepalen dan niet bekend is. Bijvoorbeeld in welk jaar het gevaccineerde kind is geboren. De geregistreerde vaccinatiegraad is daarom lager dan de werkelijke vaccinatiegraad. Daarnaast werden de cijfers voor de DKTP Difterie, kinkhoest, tetanus, polio (Difterie, kinkhoest, tetanus, polio)-Hib Haemophilus influenza type b (Haemophilus influenza type b)-HepB-vaccinatiegraad bij zuigelingen tijdelijk (verslagjaar 2023-2024) ook negatief beïnvloed door het deels ontbreken van de DKTP-schema-indicatie.

Interpretatie regionale verschillen

Het is belangrijk voorzichtig te zijn bij de interpretatie van verschillen tussen regio’s of gemeenten en verschillen tussen jaren binnen eenzelfde regio of gemeente. Dit kunnen daadwerkelijke verschillen zijn maar ze kunnen ook deels veroorzaakt worden door de mate waarin op regionaal niveau informed consent wordt geregistreerd en de DKTP-schema-indicatie werd doorgegeven. De mate van informed consent is niet alleen afhankelijk van de bereidheid van gevaccineerden en/of de ouder(s) om toestemming te geven voor gegevensuitwisseling maar ook van de inspanning van de betreffende JGZ Jeugdgezondheidszorg (Jeugdgezondheidszorg)-organisatie(s) om toestemming te verkrijgen en verschilt ook per vaccinsoort.

  • E.A. van Lier (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • M.R. Holwerda (RIVM)
  • H. Giesbers, red. (RIVM)