Vaccinatiegraad zuigelingen opnieuw toegenomen
De landelijke vaccinatiegraad is voor de meeste vaccinaties opnieuw gestegen ( van Lier et al. 2021 van Lier, E. A., Oomen, P. J., Giesbers, H., van Vliet, J. A., Hament, J, Drijfhout, I. H., Zonnenberg-Hoff, I. F., de Melker, H.E., Vaccinatiegraad en jaarverslag Rijksvaccinatieprogramma Nederland 2020, Bilthoven (2021) ). De doelstelling van het Global Vaccine Action Plan (GVAP) ( WHO 2013 WHO, Global Vaccine Action Plan 2011–2020, Geneva (2013) ) om te komen tot een nationale vaccinatiegraad van minimaal 90% voor alle individuele vaccinaties, wordt voor de meeste vaccinaties gehaald. De WHO-norm van 95% ( WHO 2013 WHO, Global measles and rubella strategic plan: 2012-2020, Geneva (2013) ), nodig voor de eliminatie van mazelen, wordt nationaal niet gehaald voor de BMR Bof, mazelen, rodehond-vaccinatie.
Schatting deelname maternale kinkhoestvaccinatie
Voor het eerst is geschat hoeveel zwangeren deelnamen aan de maternale kinkhoestvaccinatie (22 wekenprik): ongeveer 70 procent. Deze vaccinatie beschermt baby’s vanaf de geboorte tegen kinkhoest.
Geen wettelijke vaccinatieplicht
Binnen het Rijksvaccinatieprogramma (RVP Rijksvaccinatieprogramma) krijgen kinderen in de leeftijd van 0 tot 18 jaar inentingen tegen twaalf infectieziekten aangeboden: difterie, kinkhoest, tetanus, polio (DKTP Difterie, kinkhoest, tetanus, polio), bof, mazelen, rodehond (BMR), infectie met Haemophilus influenzae type b (Hib Haemophilus influenza type b), hepatitis B (HepB), meningokokkenziekte (MenACWY), pneumokokkenziekte (Pneu) en baarmoederhalskanker veroorzaakt door humaan papillomavirus (HPV Humaan papilloma virus). In Nederland wordt met vrijwillige vaccinatie een hoge vaccinatiegraad bereikt. Vaccinatie vindt meestal plaats op het consultatiebureau voor zuigelingen en peuters.
COVID-19-uitbraak en RVP
De uitbraak van het coronavirus had ook gevolgen voor de manier waarop het RVP in 2020 is uitgevoerd. Groepsvaccinaties (voor de kinderen van 9 jaar en ouder) zijn eerst uitgesteld of omgezet naar individuele afspraken. Vanaf 1 juli 2020 zijn de groepsvaccinaties in kleine groepjes per tijdslot uitgevoerd. De vaccinaties op de consultatiebureaus (0-4-jarigen) en de 22 wekenprik voor zwangeren gingen wel zoveel mogelijk door. Het lijkt erop dat de maatregelen vanwege de uitbraak van het coronavirus weinig negatieve invloed hebben gehad op het aantal kinderen dat in deze periode is gevaccineerd. Dat blijkt uit voorlopige cijfers. De precieze vaccinatiegraad voor deze kinderen kan pas volgend jaar worden berekend omdat dan pas alle cijfers erover bekend zijn.
Vaccinatiegraad (%) zuigelingen naar vaccinatie per cohort
|
Zuigelingen (2 jaar) |
|||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Cohort |
DKTP |
Hib |
HepBd |
Pneu |
BMR |
MenC/ MenACWY |
Volledig e |
|
1995 |
95,9 |
95,9 |
96,1 |
||||
|
1996 |
95,9 |
96,1 |
95,8 |
||||
|
1997 |
95,6 |
95,7 |
95,6 |
||||
|
1998 |
95,3 |
95,5 |
95,6 |
||||
|
1999 |
95,2 |
95,3 |
95,4 |
||||
|
2000 |
95,1 |
95,3 |
95,2 |
||||
|
2001 |
95,3 |
95,5 |
95,8 |
56,2a |
|||
|
2002 |
95,8 |
96,0 |
96,3 |
95,5 |
|||
|
2003 |
94,3b |
95,4b |
15,2 |
95,4 |
94,8b |
||
|
2004 |
94,0 |
95,0 |
17,1 |
95,9 |
95,6 |
||
|
2005 |
94,5 |
95,1 |
17,9 |
96,0 |
95,9 |
||
|
2006 |
95,2 |
95,9 |
18,6 |
94,4c |
96,2 |
96,0 |
|
|
2007 |
95,0 |
95,6 |
19,3 |
94,4 |
96,2 |
96,1 |
|
|
2008 |
95,4 |
96,0 |
19,4 |
94,8 |
95,9 |
95,9 |
|
|
2009 |
95,4 |
96,0 |
19,5 |
94,8 |
95,9 |
95,9 |
|
|
2010 |
95,5 |
96,1 |
19,7 |
95,1 |
96,1 |
96,0 |
|
|
2011 |
95,4 |
95,9 |
51,4 |
95,0 |
96,0 |
95,8 |
|
|
2012 |
94,8 |
95,4 |
94,5 |
94,4 |
95,5 |
95,3 |
|
|
2013 |
94,2 |
94,9 |
93,8 |
93,8 |
94,8 |
94,6 |
|
|
2014 |
93,5 |
94,2 |
93,1 |
93,6 |
93,8 |
93,5 |
91,2 |
|
2015 |
92,6 |
93,4 |
92,2 |
92,8 |
92,9 |
92,6 |
90,2 |
|
2016 |
92,4 |
93,1 |
92,0 |
92,6 |
92,9 |
92,6 |
90,2 |
|
2017 |
92,6 |
93,5 |
92,3 |
93,0 |
93,6 |
93,2 |
90,8 |
|
2018 |
93,1 |
93,8 |
93,0 |
93,3 |
93,6 |
93,3 |
91,3 |
a Alleen zuigelingen geboren na 1 juni 2001 kwamen in aanmerking, omgerekend betekent dit een landelijk percentage van 96,3%.
b Vanaf cohort 2003 wordt gerapporteerd op basis van het nieuwe informatiesysteem en de vaccinatietoestand op individuele leeftijd.
c Alleen voor zuigelingen geboren op of na 1 april 2006.
d Percentage van het totale cohort. In 2011 is universele hepatitis B vaccinatie ingevoerd; voorheen werden risicogroepen gevaccineerd.
e Kerncijfer volledige deelname zuigelingen: alle vaccinaties volgens RVP-schema ontvangen voor het bereiken van de 2-jarige leeftijd.
Meer informatie
Vaccinatiegraad kleuters, schoolkinderen en adolescente meisjes opnieuw toegenomen
De landelijke vaccinatiegraad is voor de meeste vaccinaties opnieuw gestegen ( van Lier et al. 2021 van Lier, E. A., Oomen, P. J., Giesbers, H., van Vliet, J. A., Hament, J, Drijfhout, I. H., Zonnenberg-Hoff, I. F., de Melker, H.E., Vaccinatiegraad en jaarverslag Rijksvaccinatieprogramma Nederland 2020, Bilthoven (2021) ). De landelijke vaccinatiegraad voor de HPV Humaan papilloma virus-vaccinatie (baarmoederhalskanker) voor meisjes, geboren in 2006, is met 10% toegenomen tot 63%. De doelstelling van het Global Vaccine Action Plan (GVAP) ( WHO 2013 WHO, Global Vaccine Action Plan 2011–2020, Geneva (2013) ) om te komen tot een nationale vaccinatiegraad van minimaal 90% voor alle individuele vaccinaties, wordt voor de meeste vaccinaties gehaald. De WHO-norm van 95% ( WHO 2013 WHO, Global measles and rubella strategic plan: 2012-2020, Geneva (2013) ), nodig voor de eliminatie van mazelen, wordt nationaal niet gehaald voor de BMR Bof, mazelen, rodehond-vaccinatie.
Schatting deelname maternale kinkhoestvaccinatie
Voor het eerst is geschat hoeveel zwangeren deelnamen aan de maternale kinkhoestvaccinatie (22 wekenprik): ongeveer 70%. Deze vaccinatie beschermt baby’s vanaf de geboorte tegen kinkhoest.
Geen wettelijke vaccinatieplicht
Binnen het Rijksvaccinatieprogramma (RVP Rijksvaccinatieprogramma) krijgen kinderen in de leeftijd van 0 tot 18 jaar inentingen tegen twaalf infectieziekten aangeboden: difterie, kinkhoest, tetanus, polio (DKTP Difterie, kinkhoest, tetanus, polio), bof, mazelen, rodehond (BMR), infectie met Haemophilus influenzae type b (Hib Haemophilus influenza type b), hepatitis B (HepB), meningokokkenziekte (MenACWY), pneumokokkenziekte (Pneu) en baarmoederhalskanker veroorzaakt door humaan papillomavirus (HPV). In Nederland wordt met vrijwillige vaccinatie een hoge vaccinatiegraad bereikt. Vaccinatie vindt meestal plaats op het consultatiebureau voor zuigelingen en peuters.
COVID-19-uitbraak en RVP
De uitbraak van het coronavirus had ook gevolgen voor de manier waarop het RVP in 2020 is uitgevoerd. Groepsvaccinaties (voor de kinderen van 9 jaar en ouder) zijn eerst uitgesteld of omgezet naar individuele afspraken. Vanaf 1 juli 2020 zijn de groepsvaccinaties in kleine groepjes per tijdslot uitgevoerd. De vaccinaties op de consultatiebureaus (0-4-jarigen) en de 22 wekenprik voor zwangeren gingen wel zoveel mogelijk door. Het lijkt erop dat de maatregelen vanwege de uitbraak van het coronavirus weinig negatieve invloed hebben gehad op het aantal kinderen dat in deze periode is gevaccineerd. Dat blijkt uit voorlopige cijfers. De precieze vaccinatiegraad voor deze kinderen kan pas volgend jaar worden berekend omdat dan pas alle cijfers erover bekend zijn.
Tabel: vaccinatiegraad (%) kleuters, schoolkinderen en adolescente meisjes naar vaccinatie per cohort
|
Kleuters |
Schoolkinderen (10 jaar) |
Adolescente meisjes (14 jaar) | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
D(K)TP |
aK acellulair kinkhoestvaccin |
DTP Difterie, tetanus, pertussis |
BMRc |
HPV |
|||
|
Cohort |
revac |
basisa |
totaalb |
||||
|
1995 |
94,5 |
93,0d |
92,9d |
||||
|
1996 |
94,4 |
92,5 |
92,5 |
||||
|
1997 |
94,4 |
92,6 |
92,5 |
56,0 |
|||
|
1998 |
95,1 |
92,1 |
93,5 |
93,0 |
58,1 |
||
|
1999 |
95,2 |
93,0 |
93,4 |
93,1 |
58,9 |
||
|
2000 |
92,5d |
1,4d |
93,9d |
89,3d |
92,2 |
92,1 |
61,0 |
|
2001 |
92,1 |
1,6 |
93,7 |
90,8 |
93,0 |
92,6 |
61,0 |
|
2002 |
91,5 |
1,6 |
93,1 |
91,0 |
93,1 |
92,9 |
53,4 |
|
2003 |
91,9 |
2,0 |
93,9 |
Xe |
92,7 |
92,4 |
45,5 |
|
2004 |
91,7 |
2,6 |
94,3 |
92,7 |
92,7 |
45,5 |
|
|
2005 |
92,0 |
2,6 |
94,7 |
92,0 |
92,0 |
53,0 |
|
|
2006 |
92,3 |
2,1 |
94,4 |
90,8 |
90,9 |
63,1 |
|
|
2007 |
92,3 |
2,4 |
94,7 |
90,0 |
90,1 |
||
|
2008 |
92,0 |
2,4 |
94,4 |
89,5 |
89,5 |
||
|
2009 |
91,9 |
2,4 |
94,1 |
89,7 |
89,7 |
||
|
2010 |
91,5 |
2,1 |
93,7 |
88,9 |
89,0 |
||
|
2011 |
91,1 |
2,1 |
93,2 |
||||
|
2012 |
90,4 |
2,3 |
92,7 |
|
|
|
|
|
2013 |
90,3 |
2,2 |
92,5 |
||||
|
2014 |
89,9 |
2,4 |
92,2 |
|
|
|
|
|
2015 |
89,4 |
2,6 |
92,0 |
||||
a Kinderen die basisimmuniteit pas bereiken op de leeftijd van 2-5 jaar en daarom niet in aanmerking komen voor revaccinatie (=revac).
b Voldoende beschermd (=som gerevaccineerd + basisimmuun 2-5 jaar).
c Vanaf cohort 1995 wordt over de tweede BMR-vaccinatie gerapporteerd.
d Vanaf cohort 2000 voor kleuters en cohort 1995 voor schoolkinderen wordt gerapporteerd op basis van het nieuwe informatiesysteem en de vaccinatietoestand op individuele leeftijd.
e Sinds 1 september 2006 wordt bij kleuters uitsluitend een combinatievaccin DaKTP gebruikt en wordt geen losse aK meer gegeven.
Meer informatie
- E.A. van Lier (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)
- H. Giesbers, red. (RIVM)