Bereik van preventie angststoornissen

Inzicht in het totale bereik van interventies ontbreekt

De meeste preventieafdelingen van ggz-instellingen voeren interventies uit ter preventie van angststoornissen. Inzicht in het totale bereik van deze interventies ontbreekt echter. Cijfers over het bereik in 2011 komen uit de Aard en Omvangstudie 2011 van het Trimbos-instituut (Dijkstra et al. 2012Dijkstra, M., Ruiter, M., van der Poel, A., Boon, B., Aard en Omvang GGZ-preventie 2011. Ontwikkelingen in de inhoud, organisatie en omvang van de GGZ-preventie, Utrecht (2012)). Hoeveel mensen gebruikmaken van interventies van andere instellingen is onbekend. Naar schatting bereiken interventies om in het algemeen psychische stoornissen te voorkomen tussen de 5 en 25% van de doelgroep (Meijer et al. 2006Meijer, S.A., Smit, F., Schoemaker, C. G., Cuijpers, P, Gezond verstand. Evidence-based preventie van psychische stoornissen, Bilthoven (2006)).

In 2011 ruim 4.100 mensen bereikt

Cijfers over het bereik in 2011 komen uit de Aard en Omvangstudie 2011 van het Trimbos-instituut (Dijkstra et al. 2012Dijkstra, M., Ruiter, M., van der Poel, A., Boon, B., Aard en Omvang GGZ-preventie 2011. Ontwikkelingen in de inhoud, organisatie en omvang van de GGZ-preventie, Utrecht (2012)). In 2011 bereikten interventies ter preventie van angststoornissen ruim 4.100 mensen. Gestandaardiseerde interventies bereikten 3.700 personen, niet-gestandaardiseerde interventies ruim 400 personen. Een interventie ter preventie van angststoornissen bereikte gemiddeld 197 personen. Dit was iets meer dan in 2010, toen 162 personen bereikt werden.

Werkelijk bereik ligt waarschijnlijk hoger

De cijfers zijn lager dan het werkelijk bereik, doordat de respons laag was: 51 tot 60%. Daarnaast is niet het hele aanbod onderzocht: de studie betrok alleen interventies die in de I-database Interventiedatabase - De interventiedatabase Gezond en Actief Leven geeft een overzicht van actuele leefstijlinterventies die in Nederland beschikbaar zijn. (Interventiedatabase - De interventiedatabase Gezond en Actief Leven geeft een overzicht van actuele leefstijlinterventies die in Nederland beschikbaar zijn.) zijn opgenomen, met minimaal de beoordeling ‘goed beschreven’ en die door minstens twee ggz-instellingen worden uitgevoerd. Zo zijn e-health (online) interventies niet meegerekend.

Effectiviteit van preventie angststoornissen

Weinig bekend over effect preventieve interventies

Er is weinig bekend over het effect van interventies om een angststoornis bij volwassenen te voorkómen. De meeste uitgevoerde effectstudies voldoen namelijk niet aan de onderzoekseisen. Het is ook vaak lastig om financiering voor omvangrijke effectstudies te vinden. Bestaande meta-analyses gaan vooral over interventies bij kinderen en jongeren.

Preventieve interventies verminderen angstsymptomen bij jeugd

Meta-analyses van de effectiviteit van preventie van angststoornissen bij kinderen en jongeren tot 18 jaar bevestigen dat ze op middellange termijn (6-12 maanden) angstsymptomen verminderen (Zalta 2011Zalta, AK., A meta-analysis of anxiety symptom prevention with cognitive-behavioral interventions. (2011); Teubert & Pinquart 2011Teubert, D., Pinquart, M., A meta-analytic review on the prevention of symptoms of anxiety in children and adolescents. (2011); Fisak et al. 2011Fisak, BJ., Richard, D, Mann, A, The prevention of child and adolescent anxiety: a meta-analytic review. (2011)). Een preventieve interventie gebaseerd op cognitieve gedragstherapie bij kinderen en jongeren (< 18 jaar) verminderde het risico op angststoornissen significant (Teubert & Pinquart 2011Teubert, D., Pinquart, M., A meta-analytic review on the prevention of symptoms of anxiety in children and adolescents. (2011)). Deze studies zijn gebaseerd op 11 Randomized Controlled Trial’s (RCT Randomized controlled trial (Randomized controlled trial)) met de diagnose angststoornis als uitkomstmaat.