Preventie en terugdringen van eenzaamheid vergt maatwerk

Er zijn verschillende vormen van eenzaamheid en eenzaamheid verschilt van mens tot mens. Inzicht in (de oorzaak van) het probleem vergroot de kans om het te kunnen oplossen of te verminderen. Dat maakt eenzaamheid tegengaan maatwerk. Zie Oorzaken van eenzaamheid.

Programma Eén tegen eenzaamheid beoogt eenzaamheid onder ouderen te verminderen

Het actieprogramma Eén tegen eenzaamheid van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport richt zich op het eerder signaleren en doorbreken van eenzaamheid onder ouderen. Maatschappelijke organisaties, gemeenten, bedrijven, ondernemers en de Rijksoverheid werken vanuit landelijke en lokale coalities samen om  eenzaamheid terug te dringen. Het programma bestaat uit verschillende initiatieven, variërend van een bewustwordingscampagne, opzetten van lokale meldpunten en digitale signaleringsnetwerken tot het verbeteren van doorverwijzing en diagnostiek en het ontwikkelen van trainingsaanbod en richtlijnen voor professionals. Jaarlijks wordt ook de Week tegen Eenzaamheid georganiseerd. Door het hele land is er dan extra aandacht voor het thema eenzaamheid. Eén tegen eenzaamheid is één van de drie programma's van het Pact voor de Ouderenzorg, dat in 2018 door 40 partijen is ondertekend.

Gemeenten hebben verantwoordelijkheid vanuit Wmo en Wpg

Vanuit de doelen van de Wet maatschappelijke ondersteuning (bevorderen van zelfredzaamheid en participatie van burgers) en de Wet publieke gezondheid (voorkómen van gezondheidsproblemen) hebben gemeenten de taak om aandacht te geven aan het vroegtijdig signaleren, voorkómen en verminderen van eenzaamheid. Rotterdam en Amsterdam zijn voorbeelden van gemeenten die aandacht geven aan het onderwerp eenzaamheid en werken aan een systematische aanpak (zie ook: Voorbeelden lokale aanpak). Gemeenten kunnen zich hierbij laten adviseren door Movisie en ondersteund worden vanuit het actieprogramma Eén tegen eenzaamheid.

Professionals én vrijwilligers spelen belangrijke rol bij verminderen eenzaamheid

Professionals uit het sociale domein (maatschappelijk werker, sociale wijkteams) en uit het gezondheidsdomein (huisarts, praktijkondersteuner, wijkverpleegkundige) spelen een belangrijke rol bij het signaleren, ondersteunen of doorverwijzen naar passende vormen van ondersteuning of professionele hulpverlening. Vrijwilligers begeleiden in de praktijk vaak eenzame mensen bij het aangaan van nieuwe contacten of het verbeteren van bestaande sociale relaties, en bij het vinden van zinvolle bezigheden.