Vallen meest belangrijke uitwendige doodsoorzaak
In 2020 overleden 9.026 mensen aan een uitwendige doodsoorzaak, waarvan 6.430 (71%) als gevolg van een ongeval. Veruit de meeste mensen (5.232) zijn overleden als gevolg van een val. Ook is een relatief groot aantal mensen (1.823) overleden als gevolg van zelfdoding (suïcide).
Tabel: Aantal sterfgevallen door letsels 2020
Doodsoorzaak |
Mannen |
Vrouwen |
Totaal |
||
---|---|---|---|---|---|
Ongevallen |
2.891 |
3.539 |
6.430 |
||
Vervoersongevallen a) |
464 |
168 |
632 |
||
Wegverkeersongevallen |
432 |
157 |
589 |
||
Overige vervoersongevallen |
32 |
11 |
43 |
||
Accidentele val |
2.019 |
3.213 |
5.232 |
||
Accidentele verdrinking |
85 |
22 |
107 |
||
Accidentele vergiftiging |
181 |
57 |
238 |
||
Overige ongevallen |
142 |
79 |
221 |
||
Zelfdoding |
1.228 |
595 |
1.823 |
||
Moord en doodslag (geweld) |
66 |
46 |
112 |
||
Gebeurtenissen opzet onbekend |
13 |
12 |
25 |
||
Overige uitwendige doodsoorzaken |
247 |
389 |
636 |
||
Totaal uitwendige doodsoorzaken |
4.445 |
4.581 |
9.026 |
Bron: CBS Doodsoorzakenstatistiek (gedownload van CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) StatLine augustus 2021)
a) Bij vervoersongevallen is sterfte door late gevolgen van vervoersongevallen (ICD-10 (International Classification of Diseases, tenth revision)-code Y85) niet geïncludeerd. In 2020 overleden 35 mensen door late gevolgen van vervoersongevallen (25 mannen en 10 vrouwen).
- Cijfers zijn voorlopig
Meer informatie
Sterfte door vallen 2020
Sla de grafiek Sterfte door vallen 2020 over en ga naar de datatabelBron: CBS Doodsoorzakenstatistiek (gedownload van CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) StatLine in augustus 2021)
- ICD-10 (International Classification of Diseases, tenth revision)-codes W00-W19 en X59
- Cijfers zijn voorlopig
- Absolute aantallen zijn zichtbaar in de tabelweergave
In 2020 overleden ruim 5.200 mensen door vallen
In 2020 zijn 5.232 mensen overleden door vallen, 2.019 mannen en 3.213 vrouwen (23,3 per 100.000 mannen en 36,6 per 100.000 vrouwen). Het risico om te overlijden als gevolg van een val neemt vanaf de leeftijd van 70 jaar sterk toe. Van het totaal aantal mensen dat in 2020 overleed als gevolg van een val was ruim 95% 65 jaar of ouder.
Meer informatie
Sterfte door vallen 1996-2020
Sla de grafiek Sterfte door vallen 1996-2020 over en ga naar de datatabelBron: CBS Doodsoorzakenstatistiek (gedownload van CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) StatLine in augustus 2021)
- ICD-10 (International Classification of Diseases, tenth revision)-codes W00-W19 en X59
- Cijfers over 2020 zijn voorlopig
- Gestandaardiseerd naar de Nederlandse bevolking in 2020
- De absolute sterfte (niet gestandaardiseerd) is zichtbaar in de tabelweergave
- De sterftecijfers vanaf 2013 zijn minder goed vergelijkbaar met eerdere jaren omdat het CBS is overgestapt van handmatig naar automatisch coderen (zie Verantwoording).
Toename sterfte door vallen vanaf begin millenium
Voor mannen is de sterfte door vallen vanaf het begin van het millenium toegenomen. Ook voor vrouwen is de sterfte door vallen toegenomen, maar de toename zette bij vrouwen pas sinds 2010 echt door. In 2020 was de sterfte voor mannen 70% hoger dan rond het jaar 2000 en voor vrouwen is de sterfte in dezelfde periode bijna verdubbeld. De weergegeven trend is gecorrigeerd voor ontwikkelingen in de omvang en de leeftijdssamenstelling van de bevolking (standaardisatie). In de periode vanaf 1980 tot eind jaren negentig van de vorige eeuw nam de sterfte door vallen af, zowel voor mannen als voor vrouwen (niet opgenomen in de grafiek).
De absolute sterfte (niet gestandaardiseerd) nam voor mannen toe van 635 in het jaar 2000 tot 2.019 in 2020; voor vrouwen nam de absolute sterfte in dezelfde periode toe van 1.040 tot 3.213.
Bij vallen gaat het meestal om een privé-ongeval, maar het kan ook gaan om een sportongeval of een arbeidsongeval.
Diverse factoren dragen bij aan toename sterfte
Diverse factoren kunnen hebben bijgedragen aan de toename in de sterfte door vallen (Hartholt et al. 2018Hartholt, KA., van Beeck, EF., van der Cammen, TJ. M., Mortality From Falls in Dutch Adults 80 Years and Older, 2000-2016. (2018)):
- De aandacht voor vallen als doodsoorzaak is toegenomen, en daarmee ook de rapportage van vallen als doodoorzaak.
- Oudere mensen leven langer en ook langer zelfstandig. Ze zijn over het algemeen actiever dan voorgaande generaties ouderen, waardoor ook het valrisico is toegenomen.
- Er is sprake van een toename van multimorbiditeit en het hiermee gepaard gaande medicijngebruik. Ook dit heeft geleid tot een verhoogd valrisico.
Meer informatie
Sterfte door geweld 2020
Sla de grafiek Sterfte door geweld 2020 over en ga naar de datatabelBron: CBS Doodsoorzakenstatistiek (gedownload van CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) StatLine in augustus 2021)
- ICD-10 (International Classification of Diseases, tenth revision)-codes X85-Y09
- Cijfers zijn voorlopig
In 2020 overleden 112 mensen door geweld
In 2020 overleden 112 personen als gevolg van geweld: 66 mannen en 46 vrouwen (0,8 per 100.000 mannen en 0,5 per 100.000 vrouwen). Hierbij is het aantal personen overleden als gevolg van late gevolgen van geweld niet meegeteld.
Meer informatie
Sterfte door geweld 1980-2020
Sla de grafiek Sterfte door geweld 1980-2020 over en ga naar de datatabelBron: CBS Doodsoorzakenstatistiek (gedownload van CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) StatLine in augustus 2021)
- ICD-10 (International Classification of Diseases, tenth revision)-codes: X85-Y09
- Cijfers over 2020 zijn voorlopig
- Gestandaardiseerd naar de bevolking van Nederland in 2020
- De absolute sterfte (niet gestandaardiseerd) is zichtbaar in de tabelweergave
- De sterftecijfers vanaf 2013 zijn minder goed vergelijkbaar met eerdere jaren omdat het CBS is overgestapt van handmatig naar automatisch coderen (zie Verantwoording).
Afname sterfte door geweld vanaf midden jaren negentig
Na een aanvankelijke toename in het begin van de jaren negentig, is de sterfte door geweld vanaf het midden van de jaren negentig tot ongeveer 2015 afgenomen en vervolgens gestabiliseerd. De weergegeven trend is gecorrigeerd voor ontwikkelingen in de omvang en de leeftijdssamenstelling van de bevolking (standaardisatie).
De absolute (niet gestandaardiseerde) sterfte door geweld lag in 1980 voor zowel mannen als vrouwen op hetzelfde niveau als in 2020, voor mannen rond de 70 en voor vrouwen rond de 40.
Meer informatie
Sterfte als gevolg van verkeersongevallen 2020
Sla de grafiek Sterfte als gevolg van verkeersongevallen 2020 over en ga naar de datatabelBron: CBS Doodsoorzakenstatistiek (gedownload van CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) StatLine in augustus 2021)
- ICD-10 (International Classification of Diseases, tenth revision)-codes V01-V99 en Y85
- Cijfers zijn voorlopig
- De absolute sterfte is zichtbaar in de tabelweergave
664 doden door verkeersongevallen in 2020
In 2020 overleden 664 personen aan de gevolgen van een verkeersongeval, 489 mannen en 175 vrouwen (5,6 per 100.000 mannen en 2,0 per 100.000 vrouwen). Dit is inclusief het aantal personen overleden als gevolg van late gevolgen van verkeersongevallen. Het overlijdensrisico door een verkeersongeval is het hoogst op hogere leeftijd.
Meer informatie
Sterfte door verkeersongevallen 1980-2020
Sla de grafiek Sterfte door verkeersongevallen 1980-2020 over en ga naar de datatabelBron: CBS Doodsoorzakenstatistiek (gedownload van CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) StatLine in augustus 2021)
- ICD-10 (International Classification of Diseases, tenth revision)-codes V01-V99, Y85
- Cijfers over 2020 zijn voorlopig.
- Gestandaardiseerd naar de Nederlandse bevolking in 2020
- De absolute sterfte (niet gestandaardiseerd) is zichtbaar in de tabelweergave
- De sterftecijfers vanaf 2013 zijn minder goed vergelijkbaar met eerdere jaren omdat het CBS is overgestapt van handmatig naar automatisch coderen (zie Verantwoording).
Dalende trend in sterfte door verkeersongevallen
Over de periode 1980-2020 is de sterfte als gevolg van verkeersongevallen met ruim 75% afgenomen voor zowel mannen als vrouwen. De weergegeven trend is gecorrigeerd voor ontwikkelingen in omvang en leeftijdssamenstelling van de bevolking (standaardisatie).
Ook de absolute sterfte (niet gestandaardiseerd) is afgenomen in de periode 1980-2020, voor mannen van 1.520 in 1980 naar 489 in 2020 en voor vrouwen van 546 in 1980 naar 175 in 2020. De afname van de absolute sterfte is hiermee 68% voor zowel mannen als vrouwen.
Meer informatie
Sterfte door zelftoegebracht letsel 2020
Sla de grafiek Sterfte door zelftoegebracht letsel 2020 over en ga naar de datatabelBron: CBS Doodsoorzakenstatistiek (gedownload van CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) StatLine in augustus 2021)
- ICD-10 (International Classification of Diseases, tenth revision)-codes X60-X84
- Cijfers zijn voorlopig
- De absolute sterfte is zichtbaar in de tabelweergave
In 2020 overleden 1.823 mensen door zelftoegebracht letsel
In 2020 zijn 1.823 personen als gevolg van zelftoegebracht letsel overleden, 1.228 mannen (14,2 per 100.000 mannen) en 595 vrouwen (6,8 per 100.000 vrouwen). Er is mogelijk sprake van onderrapportage van sterfte door zelftoegebracht letsel, doordat dat er slachtoffers van suïcide zijn die de statistieken ingaan als gestorven door een natuurlijke doodsoorzaak.
Meer informatie
Sterfte door zelftoegebracht letsel 1980-2020
Sla de grafiek Sterfte door zelftoegebracht letsel 1980-2020 over en ga naar de datatabelBron: CBS Doodsoorzakenstatistiek (gedownload van CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) StatLine in augustus 2021)
- ICD-10 (International Classification of Diseases, tenth revision)-codes X60-X84
- Cijfers over 2020 zijn voorlopig
- Gestandaardiseerd naar de bevolking van Nederland in 2020
- De absolute sterfte (niet gestandaardiseerd) is zichtbaar in de tabelweergave
- De sterftecijfers vanaf 2013 zijn minder goed vergelijkbaar met eerdere jaren omdat het CBS is overgestapt van handmatig naar automatisch coderen (zie Verantwoording).
Sterfte door suïcide na 2007 toegenomen
In de periode 1984-2007 nam de sterfte door zelftoegebracht letsel (suïcide) af, vooral onder vrouwen. Na 2007 is de sterfte gedurende een periode van ongeveer tien jaar weer toegenomen, om daarna weer enigszins af te nemen. De sterfte door suïcide lag in 2020 voor zowel mannen als vrouwen onder het niveau van 1980. De weergegeven trend is gecorrigeerd voor ontwikkelingen in de omvang en de leeftijdssamenstelling van de bevolking (standaardisatie).
Voor zowel mannen als vrouwen is ook de absolute (niet gestandaardiseerde) sterfte door zelftoegebracht letsel toegenomen in de periode van ongeveer tien jaar na 2007 (zie tabelweergave grafiek).
Meer informatie
Ten minste 35 dodelijke slachtoffers door arbeidsongeval in 2016
Volgens cijfers van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) zijn 35 mensen met een leeftijd van 15 tot en met 64 jaar in 2016 overleden als gevolg van een dodelijke arbeidsongeval. Het gaat hierbij om gevallen waarbij het slachtoffer binnen 30 dagen is overleden als gevolg van een ongeval dat in Nederland plaatsvond door of tijdens de uitoefening van betaald werk. Het betreft ook slachtoffers van arbeidsgrelateerde verkeersongevallen, met uitzondering van verkeersongevallen die plaatsvonden onderweg van of naar het werk (Bron: CBS maatwerktabel, 2018).
De Inspectie SZW (Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) rapporteert het dubbele aantal dodelijke slachtoffers van een arbeidsongeval in 2016, namelijk 70 (Inspectie SZW 2017Inspectie SZW, Staat van ernstige arbeidsongevallen ‘ Weer veilig thuis uit je werk’ (2017)).
Er zijn diverse mogelijke verklaringen voor het verschil in de cijfers van de Inspectie SZW en het CBS. Drie mogelijke verklaringen zijn:
- In de rapportage van de Inspectie gaat het om het totaal aantal slachtoffers van ongevallen waarvan het onderzoek is afgesloten in 2016. Dit hoeft niet het jaar te zijn waarin het ongeval heeft plaatsgevonden.
- Anders dan het CBS hanteert de Inspectie SZW niet het criterium dat het slachtoffer binnen 30 dagen na het ongeval moet zijn overleden.
- Anders dan de cijfers van het CBS, heeft het aantal door de Inspectie SZW gerapporteerde dodelijke slachtoffers van een arbeidsongeval betrekking op alle leeftijden, inclusief werknemers van 65 jaar en ouder. Gecorrigeerd voor het aantal arbeidsjaren was het aantal dodelijke ongevallen het hoogst in de leeftijdscategorie 65 jaar en ouder.
Relatief weinig dodelijke slachtoffers door een sportongeval
Op basis van de Krantenknipselregistratie van VeiligheidNL zijn in 2017 in totaal 41 mensen omgekomen door een sportongeval in Nederland. Zwemmen is de sport waarbij de meeste mensen zijn omgekomen, gevolgd door wielrennen. Daarnaast overleden 16 Nederlanders in het buitenland tijdens het beoefenen van een sport.
In de Krantenknipselregistratie worden alle berichten over dodelijke privé-, sport- en arbeidsongevallen geregistreerd die in landelijke en regionale dagbladen zijn verschenen.
Dodelijke sportongevallen 2017 (a)
In Nederland |
Aantal |
In buitenland |
Aantal |
---|---|---|---|
Zwemmen b) |
21 |
Snowboarden |
4 |
Wielrennen |
12 |
Zeilen |
3 |
- Baanwielrennen |
1 |
Skiën |
2 |
Motorsport |
2 |
Bergbeklimmen |
2 |
Kanoën |
2 |
Zwemmen |
2 |
Hardlopen |
1 |
Langeafstandfietsen |
1 |
Skeeleren |
1 |
Motorsport |
1 |
Obstacle run |
1 |
Mountainbiken |
1 |
Zeilen |
1 |
||
Totaal |
41 |
Totaal |
16 |
Bron: Krantenknipselregistratie, VeiligheidNL (in: Stam & Valkenberg 2018Stam, C., Valkenberg, H., Sportblessures in Nederland, Cijfers 2017, Amsterdam (2018)).
a) Sporters die tijdens het sporten zijn overleden aan een hartstilstand, zijn niet geïncludeerd. Een hartstilstand wordt niet gezien als sportblessure.
b) Verdronken zwemmers kunnen als sporter, maar ook als recreant gedefinieerd worden.
Meer informatie
- A.M. Gommer {RIVM)
- P.E.D. Eysink {RIVM)
- H. Valkenberg (VeiligheidNL)
- M.J.J.C. Poos {RIVM)
- M. Rodriguez, red. {RIVM)