Dementie belangrijkste doodsoorzaak in 2022

In 2022 overleden in Nederland 170.112 mensen. De aandoening waaraan de meeste mensen in 2022 overleden was dementie  (ruim 16.000). Longkanker (ruim 10.000), beroerte (ruim 9.000), coronaire hartziekten (ruim 8.000) en COVID-19 (ruim 8.000) vormden de top vijf van doodsoorzaken die leiden tot de hoogste sterfte.
Wanneer we kijken naar ziektegroepen (ICD-10 International Classification of Diseases, tenth revision (International Classification of Diseases, tenth revision)-hoofdstukken; zie Sterfte naar Doodsoorzaak), overleden de meeste mensen aan kanker en goedaardige tumoren (nieuwvormingen). Van de 170.112 personen die in 2022 in Nederland overleden, stierven 47.506 personen (28%) aan kanker en goedaardige tumoren en 38.977 personen (23%) aan hart- en vaatziekten. De overige ICD-10-hoofdstukken waren allemaal voor minder dan 10% van de totale sterfte verantwoordelijk. COVID-19 was in 2022 verantwoordelijk voor 5% van de totale sterfte.

Definitie sterfte aan COVID-19 wijkt enigszins af

Standaard wordt in de doodsoorzakenstatistiek de onderliggende doodsoorzaak De ziekte of de gebeurtenis die aan de basis ligt van een aaneenschakeling van gebeurtenissen die tot de dood leidt. (De ziekte of de gebeurtenis die aan de basis ligt van een aaneenschakeling van gebeurtenissen die tot de dood leidt.) gepresenteerd. Deze is gedefinieerd als de ziekte of de gebeurtenis waarmee de aaneenschakeling van gebeurtenissen die tot de dood leidde, startte. Bij een zogenaamde uitwendige (niet natuurlijke) doodsoorzaak (ongeval, geweld of bijvoorbeeld suïcide) wordt vrijwel altijd de gebeurtenis (bijvoorbeeld een vervoersongeval) als onderliggende doodsoorzaak aangemerkt en wordt het ontstane letsel apart gecodeerd. Dat is de reden dat bijvoorbeeld verwondingen en fracturen niet in de ranglijst zijn opgenomen.
De definitie van overlijden aan COVID-19 wijkt om reden van surveillance enigszins af van de wijze waarop een aandoening standaard als (onderliggende) doodsoorzaak wordt aangemerkt. Hierbij worden de instructies van de WHO gevolgd. Overlijden aan COVID-19 is gedefinieerd als overlijden aan een aandoening gerelateerd aan COVID-19. Dit wil zeggen dat COVID-19 wordt aangemerkt als doodsoorzaak in alle gevallen van natuurlijk overlijden waarbij COVID-19 op het doodsoorzakenformulier is vermeld in de oorzakelijke keten.  Wanneer COVID-19 en een andere aandoening op het doodsoorzakenformulier staan vermeld als aandoeningen die deel uitmaken van de oorzakelijke keten, wordt COVID-19 aangemerkt als doodsoorzaak.

Ranglijst gebaseerd op een selectie van aandoeningen

Niet alle ziekten en aandoeningen waaraan mensen in Nederland overlijden, zijn opgenomen in de ranglijst. De ranglijst is gebaseerd op een selectie van in totaal 69 aandoeningen die niet uitsluitend zijn geselecteerd op basis van de door deze aandoeningen veroorzaakte sterfte. Deze aandoeningen staan in de tabel onderaan deze pagina en in het bestand:

De in de ranglijst opgenomen doodsoorzaken waren in 2022 verantwoordelijk voor 76% van de totale sterfte in Nederland. De top tien van doodsoorzaken is verantwoordelijk voor 48% van de totale sterfte in Nederland.

Tabel: Ranglijst selectie van doodsoorzaken op basis van sterfte 2022 (voorlopige cijfers)