Nieuw op VZinfo: Interactief overzicht sterftecijfers
Op VZinfo worden de sterftecijfers voor een selectie van doodsoorzaken gepresenteerd in een interactief overzicht. Voor alle onderwerpen zijn sterftecijfers beschikbaar naar leeftijd en geslacht. Naast de huidige situatie zijn er per ziekte/aandoening ook trends beschikbaar.
Algemeen
Sla de grafiek Top 10-lijst sterfte op basis van doodsoorzaken in 2021 over en ga naar de datatabelBron: CBS Doodsoorzakenstatistiek (versie v2022-06-23); gegevens bewerkt door RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)
- De sterftecijfers zijn voorlopig.
COVID-19 belangrijkste doodsoorzaak in 2021
In 2021 overleden in Nederland 170.976 mensen. De aandoening waaraan de meeste mensen in 2021 overleden was COVID-19 (bijna 20.000). Dementie (bijna 15.000), longkanker (ruim 10.000), beroerte (ongeveer 9.000) en coronaire hartziekten (ruim 8.000) vormden de top vijf van doodsoorzaken die leiden tot de hoogste sterfte.
Wanneer we kijken naar ziektegroepen (ICD-10 (International Classification of Diseases, tenth revision)-hoofdstukken; zie Sterfte naar Doodsoorzaak), overleden de meeste mensen aan kanker en goedaardige tumoren (nieuwvormingen). Van de 170.976 personen die in 2021 in Nederland overleden, stierven 47.022 personen (28%) aan kanker en goedaardige tumoren en 37.375 personen (22%) aan hart- en vaatziekten. De overige ICD-10-hoofdstukken waren allemaal voor minder dan 10% van de totale sterfte verantwoordelijk. COVID-19 was in 2021 verantwoordelijk voor 11 % van de totale sterfte.
Definitie sterfte aan COVID-19 wijkt enigszins af
Standaard wordt in de doodsoorzakenstatistiek de onderliggende doodsoorzaak (De ziekte of de gebeurtenis die aan de basis ligt van een aaneenschakeling van gebeurtenissen die tot de dood leidt.
) gepresenteerd. Deze is gedefinieerd als de ziekte of de gebeurtenis waarmee de aaneenschakeling van gebeurtenissen die tot de dood leidde, startte. Bij een zogenaamde uitwendige (niet natuurlijke) doodsoorzaak (ongeval, geweld of bijvoorbeeld suïcide) wordt vrijwel altijd de gebeurtenis (bijvoorbeeld een vervoersongeval) als onderliggende doodsoorzaak aangemerkt en wordt het ontstane letsel apart gecodeerd. Dat is de reden dat bijvoorbeeld verwondingen en fracturen niet in de ranglijst zijn opgenomen.
De definitie van overlijden aan COVID-19 wijkt om reden van surveillance enigszins af van de wijze waarop een aandoening standaard als (onderliggende) doodsoorzaak wordt aangemerkt. Hierbij worden de instructies van de WHO gevolgd. Overlijden aan COVID-19 is gedefinieerd als overlijden aan een aandoening gerelateerd aan COVID-19. Dit wil zeggen dat COVID-19 wordt aangemerkt als doodsoorzaak in alle gevallen van natuurlijk overlijden waarbij COVID-19 op het doodsoorzakenformulier is vermeld in de oorzakelijke keten. Wanneer COVID-19 en een andere aandoening op het doodsoorzakenformulier staan vermeld als aandoeningen die deel uitmaken van de oorzakelijke keten, wordt COVID-19 aangemerkt als doodsoorzaak.
Ranglijst gebaseerd op een selectie van aandoeningen
Niet alle ziekten en aandoeningen waaraan mensen in Nederland overlijden, zijn opgenomen in de ranglijst. De ranglijst is gebaseerd op een selectie van in totaal 70 aandoeningen die niet uitsluitend zijn geselecteerd op basis van de door deze aandoeningen veroorzaakte sterfte. Deze aandoeningen staan in de tabel onderaan deze pagina en in het bestand:
De in de ranglijst opgenomen doodsoorzaken waren in 2021 verantwoordelijk voor 77% van de totale sterfte in Nederland. De top tien van doodsoorzaken is verantwoordelijk voor 51% van de totale sterfte in Nederland.
Tabel: Ranglijst selectie van doodsoorzaken op basis van sterfte 2021 (voorlopige cijfers)
Rangnummer | Doodsoorzaak | Aantal doden |
---|---|---|
1 | COVID-19 | 19.562 |
2 | Dementie | 14.558 |
3 | Longkanker | 10.072 |
4 | Beroerte | 9.001 |
5 | Coronaire hartziekten | 8.029 |
6 | Hartfalen | 7.471 |
7 | Privé-, arbeids- en sportongevallen | 5.771 |
8 | COPD | 5.615 |
9 | Dikkedarmkanker | 4.558 |
10 | Borstkanker | 3.121 |
11 | Prostaatkanker | 2.996 |
12 | Pancreaskanker | 2.994 |
13 | Diabetes mellitus | 2.822 |
14 | Infecties van de onderste luchtwegen | 2.711 |
15 | Aandoeningen van het endocard/klepafwijkingen | 2.314 |
16 | Hartritmestoornissen | 2.170 |
17 | Slokdarmkanker | 2.015 |
18 | Nierinsufficiëntie (acuut en chronisch) / nierfalen | 1.951 |
19 | Hartstilstand | 1.948 |
20 | Ziekte van Parkinson | 1.870 |
21 | Zelf toegebracht letsel | 1.861 |
22 | Leukemie | 1.430 |
23 | Non-hodgkinlymfomen (NHL) | 1.324 |
24 | Leverkanker | 1.240 |
25 | Blaaskanker | 1201 |
26 | Maagkanker | 1196 |
27 | Ovariumkanker | 977 |
28 | Huidkanker | 921 |
29 | Nierkanker | 834 |
30 | Hersenkanker | 824 |
31 | Kanker van overige en niet gespecificeerde delen van de urinewegen | 725 |
32 | Plasmaceltumoren | 720 |
33 | Vervoersongeval | 631 |
34 | Baarmoederlichaamkanker | 589 |
35 | Aandoeningen gerelateerd aan alcohol | 538 |
36 | Infecties van het maagdarmkanaal | 474 |
37 | Kanker van galblaas en galwegen | 466 |
38 | Mesothelioom | 463 |
39 | Alcohol geïnduceerde leverziekten | 396 |
40 | Lip-, mondholte- en speekselklierkanker | 395 |
41 | Keelholtekanker | 376 |
42 | Wekedelensarcomen | 349 |
43 | Epilepsie | 315 |
44 | Multiple sclerose (MS) | 257 |
45 | Strottenhoofdkanker | 230 |
46 | Baarmoederhalskanker | 213 |
47 | Artrose | 196 |
48 | Nek- en rugklachten | 180 |
49 | Downsyndroom | 160 |
50 | Bipolaire en depressieve stemmingsstoornissen | 157 |
51 | Reumatoïde artritis (RA) | 151 |
52 | Astma | 149 |
53 | Schildklierkanker | 122 |
54 | Letsel als gevolg van geweld | 114 |
55 | Osteoporose | 87 |
56 | Verstandelijke beperking | 85 |
57 | Aangeboren afwijkingen van het hartvaatstelsel | 85 |
58 | Hodgkinlymfomen | 79 |
59 | Aandoeningen gerelateerd aan drugs | 78 |
60 | Schildklierziekten | 61 |
61 | Angst-, dwang- en stressstoornissen | 50 |
62 | Schizofrenie | 46 |
63 | Kanker van neusholte en middenoor, neusbijholten | 35 |
64 | Vroeggeboorte, ondergewicht en/of groeivertraging | 35 |
65 | Jicht | 25 |
66 | Zaadbalkanker | 23 |
67 | Influenza | 21 |
68 | Tuberculose (Tuberculose is een meldingsplichtige infectieziekte die door een bacterie wordt veroorzaakt. Tuberculose kan besmettelijk zijn, bijvoorbeeld als het in de longen zit, maar dat hoeft niet.) | 20 |
69 | AIDS en hiv (Human immunodeficiency virus (Humane Immunodeficiëntievirus))-infectie | 20 |
70 | Acute bovenste luchtweginfecties | 14 |
- M.H.D. Plasmans (RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
- A.M. Gommer (RIVM)