Wijzigingsdatum 29-03-2022

COVID-19 meest gemelde infectieziekte in 2020

In januari 2020 werd een meldingsplicht ingesteld voor COVID-19. Met 819.833 meldingen was COVID-19 dat jaar de meest gemelde infectieziekte in Nederland. In maart 2020 trof de Nederlandse regering maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Het lijkt erop dat hierdoor andere infectieziekten minder vaak voorkwamen. In 2020 werd bijvoorbeeld de sterkste daling in tuberculosemeldingen gezien sinds 50 jaar. Na COVID-19 was kinkhoest in 2020 de meest gemelde infectieziekte, met 1.204 meldingen, gevolgd door chronische hepatitis B. 

In 2020 waren er in totaal 50 infectieziekten meldingsplichtig. De meldingsplichtige infectieziekten zijn verdeeld over de groepen A, B1, B2 en C. Deze indeling is gebaseerd op de maatregelen die genomen kunnen worden om de bevolking te beschermen tegen infectieziekten. 

Overige informatie over infectieziekten opgenomen in VZinfo

Infectieziekten zijn onder te verdelen in verschillende groepen (definitie infectieziekten). De groepen infectieziekten waarover meer informatie is opgenomen op deze site zijn:

Meldingen meest voorkomende infectieziekten 2020

Tabel: Aantal wettelijke meldingen
Groep Infectieziekte 2020
A COVID-19 819.833
B2 Kinkhoest 1.204
B2 Hepatitis B chronisch 663
B1 Tuberculose Tuberculose is een meldingsplichtige infectieziekte die door een bacterie wordt veroorzaakt. Tuberculose kan besmettelijk zijn, bijvoorbeeld als het in de longen zit, maar dat hoeft niet. (Tuberculose is een meldingsplichtige infectieziekte die door een bacterie wordt veroorzaakt. Tuberculose kan besmettelijk zijn, bijvoorbeeld als het in de longen zit, maar dat hoeft niet.) 644
C Legionelle 467
B2 Hepatitis C chronisch/onbekend 385
B2 STEC Shigatoxine producerende E. coli (Shigatoxine producerende E. coli)/enterohemorragische E.coli-infectie 316
B2 Shigellose 192
B2 Invasieve groep A-streptokokkeninfectie 169
C Carbapenemase-producerende Enterobacteriaceae Een familie van bacteriën die veelal tot de normale darmflora van mens en dier behoren, zoals Escherichia coli, Shigella, Klebsiella en Enterobacter. (Een familie van bacteriën die veelal tot de normale darmflora van mens en dier behoren, zoals Escherichia coli, Shigella, Klebsiella en Enterobacter.) (CPE Carbapenemaseproducerende Enterobacteriaceae. Sommige Enterobacteriaceae-stammen produceren carbapenemase, wat resistentie voor carbapenem-antibiotica zoals imipenem en meropenem tot gevolg heeft. Deze stammen vormen een belangrijke bedreiging voor de klinische patiëntenzorg en openbare… (Carbapenemaseproducerende Enterobacteriaceae. Sommige Enterobacteriaceae-stammen produceren carbapenemase, wat resistentie voor carbapenem-antibiotica zoals imipenem en meropenem tot gevolg heeft. Deze stammen vormen een belangrijke bedreiging voor de klinische patiëntenzorg en openbare…)) 162

Bron: Staat van Infectieziekten 2020 (Klous et al. 2021Klous, G., van Hout, D. , Lagerweij, G., van Hoek, A.J. , Franz, E., Staat van infectieziekten in Nederland, 2020, Bilthoven (2021)).

De Staat van Infectieziekten is een jaarrapport dat inzicht geeft in ontwikkelingen van infectieziekten in de Nederlandse bevolking. Het rapport beschrijft ook de ontwikkelingen in het buitenland die voor Nederland relevant zijn.

Trend aantal meldingen infectieziekten 2005-2020

Sla de grafiek Trend aantal meldingen infectieziekten 2005-2020 over en ga naar de datatabel

Bron: Staat van Infectieziekten 2020 (Klous et al. 2021Klous, G., van Hout, D. , Lagerweij, G., van Hoek, A.J. , Franz, E., Staat van infectieziekten in Nederland, 2020, Bilthoven (2021))

Kinkhoest na COVID-19 meest voorkomende meldingsplichtige infectieziekte

In 2020 trof de Nederlandse regering maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Het lijkt erop dat hierdoor andere infectieziekten ook minder vaak voorkwamen. Het aantal meldingen van kinkhoest is in 2020 bijvoorbeeld duidelijk afgenomen ten opzichte van 2019. Wel blijft kinkhoest in de gehele periode 2005-2020, afgezien van COVID-19, de meest voorkomende meldingsplichtige infectieziekte. Meer informatie over trends in infectieziekten in een periode met COVID-19-maatregelen is opgenomen in hoofdstuk 4 van de Staat van infectieziekten 2020 (Klous et al. 2021Klous, G., van Hout, D. , Lagerweij, G., van Hoek, A.J. , Franz, E., Staat van infectieziekten in Nederland, 2020, Bilthoven (2021)). 

In 2013 was er sprake van een uitbraak van mazelen. In het jaar daarvoor vond een uitbraak van kinkhoest plaats. In 2010 en 2011 was de meest in het oogspringende ontwikkeling op het gebied van infectieziekten de uitbraak van bof onder studenten. In 2009 was de uitbraak van Q-koorts het meest opvallend. Meer informatie over trends van infectieziekten zijn opgenomen in de desbetreffende onderwerpen in VZinfo:

Toekomstige trend van infectieziekten moeilijk te voorspellen

De wereld van ziekteverwekkers is complex, dynamisch en veranderlijk. Ziekteverwekkers muteren, vermeerderen en passen zich relatief makkelijk aan als de omgeving verandert. Ziekteverwekkers zijn ook in staat om resistentie te ontwikkelen tegen medicijnen (zie Oorzaken en gevolgen).

G. Klous (RIVM)
D. van Hout (RIVM)
C. Hendriks, red. (RIVM)