Bijna 17,6 miljoen inwoners

Op 1 januari 2022 telde Nederland 17.590.672 inwoners. De Nederlandse bevolking groeide in 2021 met 115.257 inwoners. De bevolkingsgroei wordt bepaald door vier factoren:

• geboorte
• sterfte
• immigratie
• emigratie

Tabel: Kerncijfers bevolkingsgroei 2021

Bron: CBS Bevolkingsstatistiek

^* Inclusief saldo administratieve correcties

Veel inwoners tussen 45 en 72 jaar

Op 1 januari 2022 bestond de bevolking van Nederland voor een groot deel uit mensen met een leeftijd tussen de 45 en 72 jaar. Dit zijn 6,4 miljoen inwoners (36% van de bevolking). Deze mensen vormen voor het grootste deel de naoorlogse babyboom, geboren tussen 1946 en 1970 (Beets 2011Beets, G., De geboortepiek van 1946. Het begin van Nederlands grootste babyboom wordt 65 jaar (2011)). Het aantal jongeren (tot 20 jaar) is duidelijk kleiner dan het aantal dertigers en veertigers, hierdoor heeft de bevolkingsopbouw niet de vorm van een piramide maar van een peer. Gemiddeld zijn inwoners van Nederland 42,4 jaar oud.

Meer oudere vrouwen dan oudere mannen

De verhouding tussen mannen en vrouwen in 2022 is in de totale bevolking vrijwel in evenwicht: er zijn 49,7% mannen en 50,3% vrouwen. Er bestaan echter wel verschillen tussen leeftijdsgroepen. Op jonge leeftijd zijn er meer mannen dan vrouwen, doordat er iets meer jongetjes geboren worden (51,3%). Dit percentage wordt geleidelijk lager, aangezien in alle leeftijdscategorieën meer mannen dan vrouwen overlijden.

Bevolking sinds 1900 meer dan verdrievoudigd

Sinds 1900 is de bevolking van Nederland gegroeid van 5,1 naar 17,6 miljoen inwoners op 1 januari 2022. Dit komt overeen met een gemiddelde bevolkingsgroei van 1,0% per jaar. In de hele periode 1900-2015 is er geen enkel jaar waarin de bevolkingsomvang stagneerde of kromp ten opzichte van het voorafgaande jaar (de bevolkingsgroei bleef boven het nulpunt). Tussen 1965 en 1975 is de jaarlijkse bevolkingsgroei sterk teruggelopen van circa 1,5% naar 0,5%. Sinds 1975 fluctueert de groei sterk, parallel aan de fluctuaties in de economische groei. De sterkste bevolkingsgroei deed zich voor in 1946, het begin van de naoorlogse 'babyboom', met een groei van 2,5%. De laagste bevolkingsgroei vond plaats in 2006, met een groei van 0,1%.

Tot 1970: vooral  natuurlijke groei 

Tot ongeveer 1970 werd de bevolkingsgroei vrijwel volledig bepaald door natuurlijke groei. Het geboorteoverschot, het verschil tussen geboorte en sterfte, was hoog vanwege hoge geboortecijfers, waaronder de naoorlogse geboortegolf tussen 1946 en 1970. Negatieve uitschieters in het geboorteoverschot vonden plaats in de jaren 1918 en 1945; de Spaanse Griep en de hongerwinter veroorzaakten hoge sterftepieken.

Na 1970: migratie wordt belangrijker

Na 1970 nam het aandeel van de buitenlandse migratie in de bevolkingsgroei geleidelijk toe. Dit kwam doordat enerzijds de natuurlijke groei afnam door een daling van het aantal geboorten. Anderzijds nam het migratiesaldo (immigratie minus emigratie) toe als gevolg van een stijging van het aantal immigranten.

Prognose: bevolkingsgroei tot 2070

De bevolking van Nederland blijft de komende vijftig jaar groeien. Na de relatief lage groei in 2020, door hoge sterfte en lagere migratie na de corona-uitbraak, trekt naar verwachting de bevolkingsgroei de komende jaren weer aan. Naar verwachting bereikt het inwonertal in 2025 de 18 miljoen en in 2036 de 19 miljoen. De bevolking groeit vooral door migratie en een stijgende levensduur. De prognosecijfers zijn met onzekerheden omgeven. Zo kan het aantal migranten van jaar tot jaar sterk fluctueren. Ook is niet zeker of de stijging van de levensduur in de toekomst in hetzelfde tempo door zal zetten en of Nederlanders een voorkeur voor gezinnen met twee kinderen blijven houden. Bovendien is nog bijzonder onzeker of de corona-epidemie ook op de lange termijn effecten heeft op de bevolkingsontwikkeling. De bevolking in 2070 ligt waarschijnlijk tussen 18,8 miljoen en 22,2 miljoen inwoners (CBS, 2022). 

De bevolkingsopbouw is de afgelopen decennia sterk veranderd

Tot de jaren zeventig had Nederland een jonge leeftijdsstructuur als gevolg van hoge geboortecijfers, waaronder de naoorlogse babyboom. Na 1970 daalde het geboortecijfer snel, terwijl de levensverwachting Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. (Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. ) verder toenam. Hierdoor is het aandeel jongeren in de bevolking fors afgenomen. Tussen 1970 en 2020 daalde het aandeel 0-19-jarigen van 36 naar 22%. Het aandeel ouderen (65-plussers) steeg juist; van 10% in 1970 naar bijna 20% in 2020. 

Prognose: aandeel ouderen blijft toenemen

In de komende decennia zal het aandeel 65-plussers in versnelde mate stijgen, omdat vanaf 2011 de eerste leden van de babyboomgeneratie 65 jaar oud geworden zijn. Het aantal ouderen stabiliseert naar verwachting tussen 2040 en 2050, als kleinere generaties de 65 jaar passeren en veel ouderen uit de grote naoorlogse generaties overlijden. Na 2050 neemt het aantal ouderen in de bevolking weer toe, mede doordat de grote generatie millennials dan 65 jaar worden. Het aantal inwoners van 20 tot 65 jaar stijgt naar verwachting van 10,3 miljoen nu naar 10,4 miljoen rond 2027. Na een daling stijgt het weer, tot 10,9 miljoen in 2070. Het aantal 0- tot 20-jarigen blijft de komende jaren waarschijnlijk rond de 3,7 miljoen, waarna een toename inzet tot 4,3 miljoen jongeren in 2070.