Nederland op achtste plaats met bevolkingsomvang
Binnen de Europese Unie staat Nederland op de achtste plaats wat betreft het aantal inwoners. Duitsland heeft het hoogste inwoneraantal.
Nederland een van de dichtstbevolkte landen van de EU
Na Malta (1.595 personen per km2) is Nederland het meest dichtbevolkte land van de EU (Europese unie), met 507 personen per km2. De gemiddelde bevolkingsdichtheid in de EU is 109 inwoners per km2 (meetjaar 2019; Eurostat, 2021).
In Nederland bijna evenveel vrouwen als mannen
In bijna alle landen is de verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen in het voordeel van de vrouwen. In Nederland is het verschil tussen aantal mannen en aantal vrouwen relatief klein; per 100 mannen zijn er 101,3 vrouwen. In de EU is dit gemiddeld 104,7 (Eurostat, 2021). In de Baltische landen Letland en Litouwen is de man-vrouw-verdeling veel schever. Daar zijn 114 of meer vrouwen per 100 mannen. De belangrijkste oorzaak hiervan is het grote verschil in levensverwachting (Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. ) tussen mannen en vrouwen in deze landen.
Meer informatie
Bevolkingsgroei in Nederland voornamelijk door migratie
Nederland is één van de 19 lidstaten van de Europese Unie (EU (Europese unie)) waar de bevolking groeit. Terwijl migratie tussen 2000 en 2015 een relatief kleine rol speelde, groeide de bevolking in de jaren daarna vooral door migratie. Dat is ook het geval bij de meeste andere landen waar de bevolking toeneemt. Over het algemeen groeide de bevolking van West-Europese landen, terwijl de bevolking van de oostelijke lidstaten minder groeide dan het EU-gemiddelde of zelfs kromp. Nederland groeide in 2019 met 7,2 per duizend inwoners en stond daarmee in de EU op plaats 7 (samen met Slovenië). Op Malta groeide de bevolking naar verhouding het meest, met 41,7 per duizend inwoners.
In de meeste landen met bevolkingsgroei is migratie de oorzaak
In de meeste EU-landen waar de bevolking groeit, draagt migratie hier het meest aan bij. Het aantal inwoners van veel Oost-Europese EU-landen krimpt juist, met name doordat er meer mensen overleden dan er geboren werden.
In Nederland is natuurlijke aanwas nog net positief
In Nederland was het aantal geboorten per duizend inwoners ruim 1 hoger dan het aantal sterfgevallen. Daarmee is het saldo natuurlijke aanwas nog net positief. In de helft van de EU-lidstaten was in 2019 het aantal sterfgevallen juist hoger dan het aantal geboorten. Ook in Duitsland was de natuurlijke aanwas negatief, met bijna 2 per duizend inwoners. Maar omdat meer mensen immigreerden dan er emigreerden, groeide de bevolking van Duitsland toch (CBS, 2018).
Meer informatie
In Nederland minder ouderen dan gemiddeld in EU
In Nederland is 19,5% van de bevolking 65 jaar of ouder en 4,7% is 80 jaar of ouder. Dit zijn lagere percentages dan gemiddeld in de EU (Europese unie) (14,6 en 5,9%). In Italië, Finland en Griekenland is het percentage ouderen in de bevolking het grootst. In Ierland, Luxemburg, Cyprus en Slowakije is het percentage 65-plussers lager dan 17% en hiermee het laagst.
Percentage 80-plussers in Nederland relatief laag
Het percentage 80-plussers in Nederland is 4,7% en dus lager dan het EU-gemiddelde van 5,9%. In Italië en Griekenland liggen deze percentages boven de 7%. In Ierland, Slowakije en Cyprus bestaat de bevolking voor minder dan 4% uit 80-plussers.
Meer informatie
Gemiddeld kindertal Nederland rond EU-gemiddelde
In Nederland ligt het gemiddelde kindertal per vrouw (vruchtbaarheidscijfer (Gemiddeld aantal levendgeboren kinderen per vrouw. Schatting voor het gemiddeld aantal kinderen dat een vrouw krijgt indien de in een bepaald jaar of voor een bepaald geboortecohort waargenomen leeftijdsspecifieke vruchtbaarheidscijfers gedurende haar leven zouden gelden. Het cijfer wordt berekend…)) met 1,57 rond het gemiddelde in de Europese Unie (EU (Europese unie)). In 2019 had Frankrijk het hoogste vruchtbaarheidscijfer: 1,86 levendgeborenen per vrouw, gevolgd door Roemenië (1,77), Tsjechië, Ierland en Zweden (alle drie 1,71). De vruchtbaarheid in de EU ligt sinds het midden van de jaren zeventig beneden het zogenoemde vervangingsniveau van 2,1 kinderen per vrouw dat nodig is om de huidige generaties mannen en vrouwen volledig te vervangen. Dit heeft vergrijzing en op termijn een daling van de bevolkingsomvang tot gevolg. De laagste vruchbaarheidscijfers werden gezien in Malta (1,14 levendgeborenen per vrouw), Spanje (1,23), Italy (1,27) en Cyprus (1,33).
Vruchtbaarheid EU vanaf 2000 licht gestegen, sinds 2010 gedaald
Vanaf 2000 is de gemiddelde vruchtbaarheid in de EU licht gestegen, maar in de periode 2010-2013 is deze weer iets afgenomen. Mogelijk is dit een gevolg van de economische crisis (Lanzieri Lanzieri, G., Towards a ‘baby recession’ in Europe? Differential fertility trends during the economic crisis ()). Na 2013 volgde weer een lichte stijging van het aantal kinderen per vrouw en tussen 2016 en 2019 weer een daling.
Meer informatie
Bevolking: Abortus internationaal 2017
Sla de grafiek Abortus internationaal 2017 over en ga naar de datatabelBron: WHO European Health for All Database (WHO-HFA), 2020
- Geen actuele cijfers voor België, Griekenland, Luxemburg en Oostenrijk
- De cijfers dateren van 2017 tenzij anders weergegeven
Aantal abortussen relatief laag in Nederland
Vergeleken met andere Europese landen is het aantal abortussen per 1.000 levendgeborenen in Nederland laag. De verschillen tussen de landen zijn groot en variëren van 380 per 1.000 levendgeborenen in Bulgarije tot bijna nul in Ierland en nul (gerapporteerde) abortussen in Malta. Er zijn geen internationaal vergelijkbare cijfers van het abortuscijfer (het aantal zwangerschapsafbrekingen per 1.000 vrouwen in de leeftijd 15-44 jaar).
Wetgeving en praktijk rond abortus verschillen binnen Europa
Wetgeving en praktijk rond abortus verschillen sterk per land (FIOM 2018FIOM, Abortus blijvend onderwerp van discussie (2018)). Binnen Europa is abortus vaak onder voorwaarden toegestaan. Van oudsher (overwegend) katholieke landen hebben over het algemeen strengere abortuswetgeving. Zo was Ierland in 2013 het één na laatste land binnen de Europese Unie dat abortus legaliseerde, al was dit onder de voorwaarde dat het leven van de vrouw in gevaar moet zijn. In Polen is abortus toegestaan als de vrouw in gevaar is, de foetus ernstige afwijkingen heeft of als de vrouw zwanger is als gevolg van incest of verkrachting. In de praktijk zijn er in Polen echter ook vrouwen die wel aan deze voorwaarden voldoen, maar desondanks geen arts vinden die de abortus wil uitvoeren. Zij weigeren op religieuze gronden de behandeling uit te voeren (FIOM 2018FIOM, Abortus blijvend onderwerp van discussie (2018)). Malta is het enige land met een absoluut abortusverbod.
Veel vrouwen wijken voor abortus uit naar het buitenland
Naar schatting wijken jaarlijks duizenden Poolse vrouwen uit naar Duitsland, Slowakije, Oostenrijk en Nederland voor een abortus (FIOM 2018FIOM, Abortus blijvend onderwerp van discussie (2018)). Bij abortussen in Nederland ging het in 2018 bij 89% van de gevallen om behandelingen uitgevoerd bij vrouwen die in Nederland wonen en bij 11% om behandelingen bij vrouwen uit het buitenland (IGJ 2019IGJ, Jaarrapportage Wet Afbreking Zwangerschap 2018, Utrecht (2019)). Vrouwen komen bijvoorbeeld naar Nederland omdat hun zwangerschap te ver gevorderd is om in hun eigen land nog abortus te laten uitvoeren of omdat het in hun eigen land niet is toegestaan.
Meer informatie
- E.A. van der Wilk (RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))