Gezondheidsgevolgen van overgewicht

Overgewicht hangt samen met tal van ziekten

Overgewicht Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2 (Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2 ), met name ernstig overgewicht Men spreekt van ernstig overgewicht of obesitas bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2. (Men spreekt van ernstig overgewicht of obesitas bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2. ) (obesitas Er is sprake van obesitas of ernstig overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2. (Er is sprake van obesitas of ernstig overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2. )), is een risicofactor voor verschillende ziekten en aandoeningen. Zie hiervoor ook onderstaande tabel. Overgewicht geeft een groter risico op verschillende soorten kanker, zoals darmkanker en nierkanker (IKNL, 2022 IKNL, Trendrapport kanker in nederland, Utrecht (2022) (IKNL, Trendrapport kanker in nederland, Utrecht (2022))Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ). Ook geeft het een verhoogd risico op verschillende hart- en vaatziekten (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023))Safaei et al., 2021 Safaei, Sundararajan, Driss, Boulila, Shapi'i, A systematic literature review on obesity: Understanding the causes & consequences of obesity and reviewing various machine learning approaches used to predict obesity (2021) (Safaei, Sundararajan, Driss, Boulila, Shapi'i, A systematic literature review on obesity: Understanding the causes & consequences of obesity and reviewing various machine learning approaches used to predict obesity (2021)) Valenzuela et al., 2023 Valenzuela, Carrera-Bastos, Castillo-García, Lieberman, Santos-Lozano , Lucia, Obesity and the risk of cardiometabolic diseases (2023) (Valenzuela, Carrera-Bastos, Castillo-García, Lieberman, Santos-Lozano , Lucia, Obesity and the risk of cardiometabolic diseases (2023)) ) en metabole aandoeningen, waaronder diabetes mellitus type 2 (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) Valenzuela et al., 2023 Valenzuela, Carrera-Bastos, Castillo-García, Lieberman, Santos-Lozano , Lucia, Obesity and the risk of cardiometabolic diseases (2023) (Valenzuela, Carrera-Bastos, Castillo-García, Lieberman, Santos-Lozano , Lucia, Obesity and the risk of cardiometabolic diseases (2023)) ). Verder kan ernstig overgewicht leiden tot menstruatiestoornissen (Opoku et al., 2023 Opoku, Abushama, Konje, Obesity and menopause (2023) (Opoku, Abushama, Konje, Obesity and menopause (2023))Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ) en onvruchtbaarheid bij zowel mannen als vrouwen (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ). Andere aandoeningen die in verband staan met ernstig overgewicht zijn bijvoorbeeld astma (Xunliang Li et al., 2023 Xunliang Li, Zhu, Zhao, Zhu, Li Zhu, Rui Shi, Wang, Pan, Wang, The Causal Effect of Obesity on the Risk of 15 Autoimmune Diseases: A Mendelian Randomization Study (2023) (Xunliang Li, Zhu, Zhao, Zhu, Li Zhu, Rui Shi, Wang, Pan, Wang, The Causal Effect of Obesity on the Risk of 15 Autoimmune Diseases: A Mendelian Randomization Study (2023))Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ) en artrose (Meldrum et al., 2017 Meldrum, Morris, Gambone, Obesity pandemic: causes, consequences, and solutions-but do we have the will? (2017) (Meldrum, Morris, Gambone, Obesity pandemic: causes, consequences, and solutions-but do we have the will? (2017)) ). Daarnaast hebben mensen met overgewicht een verhoogd risico op vroegtijdige sterfte (Seidell & Halberstadt, 2016 Seidell, J. C., Halberstadt, Overweight, obesity and life expectancy: do people with a high BMI live longer? (2016) (Seidell, J. C., Halberstadt, Overweight, obesity and life expectancy: do people with a high BMI live longer? (2016))Bhaskaran et al., 2018 Bhaskaran, Santos-Silva, MMargarida, Leon, Douglas, Smeeth, Association of BMI with overall and cause-specific mortality: a population-based cohort study of 3·6 million adults in the UK (2018) (Bhaskaran, Santos-Silva, MMargarida, Leon, Douglas, Smeeth, Association of BMI with overall and cause-specific mortality: a population-based cohort study of 3·6 million adults in the UK (2018)) ). De gezondheidsverschillen tussen mensen met en zonder overgewicht zijn te zien vanaf de kinderleeftijd tot aan het overlijden (WHO, 2022 WHO, WHO European Regional Obesity Report 2022 (2022) (WHO, WHO European Regional Obesity Report 2022 (2022)) ).

Verdeling lichaamsvet bepalend voor gezondheidsrisico's

De verdeling van lichaamsvet speelt een belangrijke rol in het risico op aandoeningen. Met name de hoeveelheid vet in de buikholte (visceraal vet) is bepalend voor gezondheidsproblemen (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ). Dit geldt vooral voor het risico op hart- en vaatziekten en metabole aandoeningen (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ). Verder geeft een hogere BMI Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht. (Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht.) of een grotere buikomvang een hoger risico op ziekten en vroegtijdige sterfte bij overgewicht (Seidell & Halberstadt, 2016 Seidell, J. C., Halberstadt, Overweight, obesity and life expectancy: do people with a high BMI live longer? (2016) (Seidell, J. C., Halberstadt, Overweight, obesity and life expectancy: do people with a high BMI live longer? (2016))Bhaskaran et al., 2018 Bhaskaran, Santos-Silva, MMargarida, Leon, Douglas, Smeeth, Association of BMI with overall and cause-specific mortality: a population-based cohort study of 3·6 million adults in the UK (2018) (Bhaskaran, Santos-Silva, MMargarida, Leon, Douglas, Smeeth, Association of BMI with overall and cause-specific mortality: a population-based cohort study of 3·6 million adults in the UK (2018))Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ). Naast de verdeling van het vetweefsel en de mate van overgewicht draagt ook de duur van het overgewicht bij aan het ontwikkelen van onder andere hart- en vaatziekten, diabetes mellitus type 2 en vroegtijdige sterfte (Amani-Beni et al., 2023 Amani-Beni, Darouei, Zefreh, Sheikhbahaei, Sadeghi, Effect of Obesity Duration and BMI Trajectories on Cardiovascular Disease: A Narrative Review (2023) (Amani-Beni, Darouei, Zefreh, Sheikhbahaei, Sadeghi, Effect of Obesity Duration and BMI Trajectories on Cardiovascular Disease: A Narrative Review (2023)) ; Dankel et al., 2017 Dankel, Loenneke, Loprinzi, Health Outcomes in Relation to Physical Activity Status, Overweight/Obesity, and History of Overweight/Obesity: A Review of the WATCH Paradigm (2017) (Dankel, Loenneke, Loprinzi, Health Outcomes in Relation to Physical Activity Status, Overweight/Obesity, and History of Overweight/Obesity: A Review of the WATCH Paradigm (2017)) ; Sidhu et al., 2023 Sidhu, Aleman, Heffron, Obesity Duration and Cardiometabolic Disease (2023) (Sidhu, Aleman, Heffron, Obesity Duration and Cardiometabolic Disease (2023)) ).

Overgewicht heeft invloed op psychische gezondheid

Mensen met overgewicht hebben vaker psychische aandoeningen, zoals depressie en angststoornissen, dan mensen zonder overgewicht (zie tabel) (Holt, 2019 Holt, The Management of Obesity in People with Severe Mental Illness: An Unresolved Conundrum (2019) (Holt, The Management of Obesity in People with Severe Mental Illness: An Unresolved Conundrum (2019))Leutner et al., 2023 Leutner, Dervic, Bellach, Klimek, Thurner, Kautzky, Obesity as pleiotropic risk state for metabolic and mental health throughout life (2023) (Leutner, Dervic, Bellach, Klimek, Thurner, Kautzky, Obesity as pleiotropic risk state for metabolic and mental health throughout life (2023)) ; Pereira-Miranda et al., 2017 Pereira-Miranda, Costa, Queiroz, Pereira-Santos, Santana, Overweight and Obesity Associated with Higher Depression Prevalence in Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis (2017) (Pereira-Miranda, Costa, Queiroz, Pereira-Santos, Santana, Overweight and Obesity Associated with Higher Depression Prevalence in Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis (2017)) ). Dit verband werkt in twee richtingen: enerzijds kan gewichtstoename het gevolg zijn van psychische aandoeningen, anderzijds kan overgewicht psychische problemen veroorzaken (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ). Ook kan het gebruik van sommige antidepressiva bij mensen met een depressie bijdragen aan gewichtstoename (NHG, 2019 NHG, NHG-Richtlijnen Depressie (2019) (NHG, NHG-Richtlijnen Depressie (2019)) ). Er zijn verschillende factoren, zoals ontstekings- en hormonale factoren, die een bijdrage leveren aan het ontstaan van stemmingsstoornissen bij overgewicht. Verder is er steeds meer bewijs dat een toename van visceraal vet kan leiden tot angststoornissen (Fulton et al., 2021 Fulton, Décarie-Spain, Fioramonti , Guiard, Nakajima, The menace of obesity to depression and anxiety prevalence (2021) (Fulton, Décarie-Spain, Fioramonti , Guiard, Nakajima, The menace of obesity to depression and anxiety prevalence (2021)) ). Daarnaast speelt discriminatie en stigmatisering van mensen met overgewicht een rol bij het ontstaan van psychische aandoeningen (Westbury et al., 2023 Westbury, Oyebode , Rens, Barber, Obesity Stigma: Causes, Consequences, and Potential Solutions (2023) (Westbury, Oyebode , Rens, Barber, Obesity Stigma: Causes, Consequences, and Potential Solutions (2023)) ).

Tabel: ziekten en aandoeningen die samenhangen met (ernstig) overgewicht

Cluster

Ziekten en aandoeningen

Kanker

Myeloom, lymfoom, meningeoom, slokdarm-, lever-, galweg-, galblaas-, nier-, schildklier-, dunnedarm-, dikkedarm-, endeldarm-, alvleesklier-, baarmoeder-, baarmoederhals-, prostaat- en (bij postmenopauzale vrouwen) eierstok- en borstkanker (IKNL, 2022 IKNL, Trendrapport kanker in nederland, Utrecht (2022) (IKNL, Trendrapport kanker in nederland, Utrecht (2022)) ; Opoku et al., 2023 Opoku, Abushama, Konje, Obesity and menopause (2023) (Opoku, Abushama, Konje, Obesity and menopause (2023))Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) )

Hart- en vaatziekten

Verhoogde bloeddruk, coronaire hartziekten, hartfalen Hartfalen (decompensatio cordis) is het best te omschrijven als een klinisch syndroom dat bestaat uit een combinatie van klachten en verschijnselen die direct of indirect het gevolg zijn van een tekortschietende pompfunctie van het hart. (Hartfalen (decompensatio cordis) is het best te omschrijven als een klinisch syndroom dat bestaat uit een combinatie van klachten en verschijnselen die direct of indirect het gevolg zijn van een tekortschietende pompfunctie van het hart. ), beroerte en veneuze trombo-embolie, perifeer arterieel vaatlijden (Chu et al., 2018 Chu, Thi Minh Nguyet, Dinh, Vu Thai Lien, An update on physical health and economic consequences of overweight and obesity (2018) (Chu, Thi Minh Nguyet, Dinh, Vu Thai Lien, An update on physical health and economic consequences of overweight and obesity (2018))Meldrum et al., 2017 Meldrum, Morris, Gambone, Obesity pandemic: causes, consequences, and solutions-but do we have the will? (2017) (Meldrum, Morris, Gambone, Obesity pandemic: causes, consequences, and solutions-but do we have the will? (2017))Purdy & Shatzel, 2021 Purdy, Shatzel, The hematologic consequences of obesity (2021) (Purdy, Shatzel, The hematologic consequences of obesity (2021)) ; Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023))Safaei et al., 2021 Safaei, Sundararajan, Driss, Boulila, Shapi'i, A systematic literature review on obesity: Understanding the causes & consequences of obesity and reviewing various machine learning approaches used to predict obesity (2021) (Safaei, Sundararajan, Driss, Boulila, Shapi'i, A systematic literature review on obesity: Understanding the causes & consequences of obesity and reviewing various machine learning approaches used to predict obesity (2021)) )

Metabole aandoeningen

Diabetes mellitus type 2, metabool syndroom, dyslipidemie Bij dyslipidemie is de verhouding van cholesterol in het bloed verstoord. Het totaalcholesterol, het LDL-cholesterol of de triglyceriden zijn verhoogd en/of is er sprake van een verlaagd gehalte van het HDL-cholesterol. (Bij dyslipidemie is de verhouding van cholesterol in het bloed verstoord. Het totaalcholesterol, het LDL-cholesterol of de triglyceriden zijn verhoogd en/of is er sprake van een verlaagd gehalte van het HDL-cholesterol. ), hyperurikemie, jicht (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ; Valenzuela et al., 2023 Valenzuela, Carrera-Bastos, Castillo-García, Lieberman, Santos-Lozano , Lucia, Obesity and the risk of cardiometabolic diseases (2023) (Valenzuela, Carrera-Bastos, Castillo-García, Lieberman, Santos-Lozano , Lucia, Obesity and the risk of cardiometabolic diseases (2023))Chu et al., 2018 Chu, Thi Minh Nguyet, Dinh, Vu Thai Lien, An update on physical health and economic consequences of overweight and obesity (2018) (Chu, Thi Minh Nguyet, Dinh, Vu Thai Lien, An update on physical health and economic consequences of overweight and obesity (2018)) )

Luchtwegaandoeningen

Astma, slaapapneu, obesitas-hypoventilatiesyndroom (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ; Meldrum et al., 2017 Meldrum, Morris, Gambone, Obesity pandemic: causes, consequences, and solutions-but do we have the will? (2017) (Meldrum, Morris, Gambone, Obesity pandemic: causes, consequences, and solutions-but do we have the will? (2017)) )

Aandoeningen bewegingsstelsel

Artrose (Meldrum et al., 2017 Meldrum, Morris, Gambone, Obesity pandemic: causes, consequences, and solutions-but do we have the will? (2017) (Meldrum, Morris, Gambone, Obesity pandemic: causes, consequences, and solutions-but do we have the will? (2017)) ), botbreuken (Turcotte et al., 2023 Turcotte, Jean, Morin, Mac-Way, Gagnon, Relationships between Obesity and Incidence of Fractures in a Middle-Aged Population: A Study from the CARTaGENE Cohort (2023) (Turcotte, Jean, Morin, Mac-Way, Gagnon, Relationships between Obesity and Incidence of Fractures in a Middle-Aged Population: A Study from the CARTaGENE Cohort (2023)) ), rugpijn (Yi Liu et al., 2024 Yi Liu, Tang, Jinyu Li, Causations between obesity, diabetes, lifestyle factors and the risk of low back pain (2024) (Yi Liu, Tang, Jinyu Li, Causations between obesity, diabetes, lifestyle factors and the risk of low back pain (2024)) ; Perera et al., 2022 Perera, Chen, Ferreira, ML., Arden, N, Radojčić, Kluzek, Age- and sex-specific effects of obesity, metabolic syndrome and its components on back pain: The English Longitudinal Study of Ageing (2022) (Perera, Chen, Ferreira, ML., Arden, N, Radojčić, Kluzek, Age- and sex-specific effects of obesity, metabolic syndrome and its components on back pain: The English Longitudinal Study of Ageing (2022)) )

Neurologische aandoeningen

Idiopathische intracraniële hypertensie hoge bloeddruk (hoge bloeddruk ) (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ), verminderd cognitief functioneren, dementie (Dye et al., 2017 Dye, Boyle, Champ, Lawton, The relationship between obesity and cognitive health and decline (2017) (Dye, Boyle, Champ, Lawton, The relationship between obesity and cognitive health and decline (2017)) )

Maag-, darm-, leverziekten

Niet-alcoholische leververvetting en niet-alcoholische leverontsteking, gastro-oesofageale reflux, hernia diaphragmatica (middenrifbreuk), galblaasaandoeningen (waaronder galblaasontsteking en galstenen) (Aune et al., 2015 Aune, D, Norat, T, Vatten, LJ., Body mass index, abdominal fatness and the risk of gallbladder disease (2015) (Aune, D, Norat, T, Vatten, LJ., Body mass index, abdominal fatness and the risk of gallbladder disease (2015)) ; Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) )

Nierziekten

Nierfalen, nierstenen, nefrotisch syndroom (Alizadeh et al., 2019 Alizadeh, Esmaeili, Alizadeh, Daneshzad , Sharifi, Radfar, Kazem Radaei, Metabolic phenotypes of obese, overweight, and normal weight individuals and risk of chronic kidney disease: a systematic review and meta-analysis (2019) (Alizadeh, Esmaeili, Alizadeh, Daneshzad , Sharifi, Radfar, Kazem Radaei, Metabolic phenotypes of obese, overweight, and normal weight individuals and risk of chronic kidney disease: a systematic review and meta-analysis (2019))Aune et al., 2018 Aune, D, Mahamat-Saleh, Norat, T, Riboli, E., Body fatness, diabetes, physical activity and risk of kidney stones: a systematic review and meta-analysis of cohort studies (2018) (Aune, D, Mahamat-Saleh, Norat, T, Riboli, E., Body fatness, diabetes, physical activity and risk of kidney stones: a systematic review and meta-analysis of cohort studies (2018))Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) )

Hormoon- en/of fertiliteitsproblemen

Menstruatiestoornissen, onvruchtbaarheid, polycysteus-ovariumsyndroom, toegenomen klachten tijdens de overgang (opvliegers, nachtzweten, hartkloppingen), hirsutisme (Opoku et al., 2023 Opoku, Abushama, Konje, Obesity and menopause (2023) (Opoku, Abushama, Konje, Obesity and menopause (2023))Palacios et al., 2024 Palacios, Chedraui, Sánchez-Borrego, Coronado, Nappi, Obesity and menopause (2024) (Palacios, Chedraui, Sánchez-Borrego, Coronado, Nappi, Obesity and menopause (2024))Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) )

Psychische aandoeningen

Depressie en angststoornissen (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ; Fulton et al., 2021 Fulton, Décarie-Spain, Fioramonti , Guiard, Nakajima, The menace of obesity to depression and anxiety prevalence (2021) (Fulton, Décarie-Spain, Fioramonti , Guiard, Nakajima, The menace of obesity to depression and anxiety prevalence (2021)) )

Auto-immuun aandoeningen

Reumatoïde artritis, multipele sclerose, psoriasis, arthritis psoriatica, diabetes mellitus type 1, hypothyreoïdie (ziekte van Hashimoto) (Xunliang Li et al., 2023 Xunliang Li, Zhu, Zhao, Zhu, Li Zhu, Rui Shi, Wang, Pan, Wang, The Causal Effect of Obesity on the Risk of 15 Autoimmune Diseases: A Mendelian Randomization Study (2023) (Xunliang Li, Zhu, Zhao, Zhu, Li Zhu, Rui Shi, Wang, Pan, Wang, The Causal Effect of Obesity on the Risk of 15 Autoimmune Diseases: A Mendelian Randomization Study (2023))Versini et al., 2014 Versini, Jeandel, Rosenthal, Shoenfeld, Obesity in autoimmune diseases: Not a passive bystander (2014) (Versini, Jeandel, Rosenthal, Shoenfeld, Obesity in autoimmune diseases: Not a passive bystander (2014)) )

Huidaandoeningen

Lymfoedeem, huidinfecties (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ), striae distensae (striemen), Acanthosis nigricans (Perreault & Laferrère, 2024 Perreault, L, Laferrère, Overweight and obesity in adults: Health consequences (2024) (Perreault, L, Laferrère, Overweight and obesity in adults: Health consequences (2024)) )


Gevolgen van overgewicht tijdens de zwangerschap

Overgewicht nadelig voor verloop zwangerschap

Overgewicht Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2 (Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2 ) kan nadelige gevolgen hebben voor de vruchtbaarheid, het verloop van de zwangerschap en de gezondheid van zowel moeder als kind. Zo hebben vrouwen met (ernstig) overgewicht een hogere kans op een miskraam (Catalano & Shankar, 2017 Catalano, Shankar, Obesity and pregnancy: mechanisms of short term and long term adverse consequences for mother and child (2017) (Catalano, Shankar, Obesity and pregnancy: mechanisms of short term and long term adverse consequences for mother and child (2017))Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ), een vroeggeboorte (Catalano & Shankar, 2017 Catalano, Shankar, Obesity and pregnancy: mechanisms of short term and long term adverse consequences for mother and child (2017) (Catalano, Shankar, Obesity and pregnancy: mechanisms of short term and long term adverse consequences for mother and child (2017)) ) of een doodgeboorte (Catalano & Shankar, 2017 Catalano, Shankar, Obesity and pregnancy: mechanisms of short term and long term adverse consequences for mother and child (2017) (Catalano, Shankar, Obesity and pregnancy: mechanisms of short term and long term adverse consequences for mother and child (2017)) ; Stubert et al., 2018 Stubert, Reister, Hartmann, Janni, The Risks Associated With Obesity in Pregnancy (2018) (Stubert, Reister, Hartmann, Janni, The Risks Associated With Obesity in Pregnancy (2018)) ). Daarnaast komt zwangerschapsdiabetes (Maas et al., 2021 Maas, Poels, Lamain-de Ruiter, Kwee, A, Bekker, M.N., Franx, A., Koster, MP. H., Associations between periconceptional lifestyle behaviours and adverse pregnancy outcomes (2021) (Maas, Poels, Lamain-de Ruiter, Kwee, A, Bekker, M.N., Franx, A., Koster, MP. H., Associations between periconceptional lifestyle behaviours and adverse pregnancy outcomes (2021)) ; Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ), zwangerschapshypertensie (Maas et al., 2021 Maas, Poels, Lamain-de Ruiter, Kwee, A, Bekker, M.N., Franx, A., Koster, MP. H., Associations between periconceptional lifestyle behaviours and adverse pregnancy outcomes (2021) (Maas, Poels, Lamain-de Ruiter, Kwee, A, Bekker, M.N., Franx, A., Koster, MP. H., Associations between periconceptional lifestyle behaviours and adverse pregnancy outcomes (2021))Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ) en zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023))Stubert et al., 2018 Stubert, Reister, Hartmann, Janni, The Risks Associated With Obesity in Pregnancy (2018) (Stubert, Reister, Hartmann, Janni, The Risks Associated With Obesity in Pregnancy (2018)) ) vaker voor onder zwangere vrouwen met overgewicht. Ook komt een keizersnede (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ; Stubert et al., 2018 Stubert, Reister, Hartmann, Janni, The Risks Associated With Obesity in Pregnancy (2018) (Stubert, Reister, Hartmann, Janni, The Risks Associated With Obesity in Pregnancy (2018)) ) en fluxus post partum (te veel bloedverlies) (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ) vaker voor onder zwangeren met ernstig overgewicht Men spreekt van ernstig overgewicht of obesitas bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2. (Men spreekt van ernstig overgewicht of obesitas bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2. ).

Overgewicht tijdens zwangerschap geeft gezondheidsrisico’s voor kind

Kinderen van moeders met ernstig overgewicht hebben een verhoogde kans op foetale nood (zuurstoftekort bij het ongeboren kind) (Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ), macrosomie (te hoog geboortegewicht) en aangeboren afwijkingen (Catalano & Shankar, 2017 Catalano, Shankar, Obesity and pregnancy: mechanisms of short term and long term adverse consequences for mother and child (2017) (Catalano, Shankar, Obesity and pregnancy: mechanisms of short term and long term adverse consequences for mother and child (2017))Partnerschap Overgewicht Nederland, 2023 Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023) (Partnerschap Overgewicht Nederland, Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen, Utrecht (2023)) ; Stubert et al., 2018 Stubert, Reister, Hartmann, Janni, The Risks Associated With Obesity in Pregnancy (2018) (Stubert, Reister, Hartmann, Janni, The Risks Associated With Obesity in Pregnancy (2018)) ). Verder hebben zij een grotere kans op ernstig overgewicht (Catalano & Shankar, 2017 Catalano, Shankar, Obesity and pregnancy: mechanisms of short term and long term adverse consequences for mother and child (2017) (Catalano, Shankar, Obesity and pregnancy: mechanisms of short term and long term adverse consequences for mother and child (2017))Stubert et al., 2018 Stubert, Reister, Hartmann, Janni, The Risks Associated With Obesity in Pregnancy (2018) (Stubert, Reister, Hartmann, Janni, The Risks Associated With Obesity in Pregnancy (2018)) ) en hart- en vaatziekten op latere leeftijd (Harink et al., 2022 Harink, Roelofs, Limpens, Painter, Roseboom, Deutekom, Maternal obesity in pregnancy and children's cardiac function and structure: A systematic review and meta-analysis of evidence from human studies (2022) (Harink, Roelofs, Limpens, Painter, Roseboom, Deutekom, Maternal obesity in pregnancy and children's cardiac function and structure: A systematic review and meta-analysis of evidence from human studies (2022))Godfrey et al., 2017 Godfrey, KM., Reynolds, Prescott, SL., Nyirenda , Jaddoe, V.W.V., Eriksson, JG., Broekman, Influence of maternal obesity on the long-term health of offspring (2017) (Godfrey, KM., Reynolds, Prescott, SL., Nyirenda , Jaddoe, V.W.V., Eriksson, JG., Broekman, Influence of maternal obesity on the long-term health of offspring (2017)) ). Diabetes type 2 en astma komen ook vaker voor bij kinderen van vrouwen die tijdens de zwangerschap ernstig overgewicht hadden (Godfrey et al., 2017 Godfrey, KM., Reynolds, Prescott, SL., Nyirenda , Jaddoe, V.W.V., Eriksson, JG., Broekman, Influence of maternal obesity on the long-term health of offspring (2017) (Godfrey, KM., Reynolds, Prescott, SL., Nyirenda , Jaddoe, V.W.V., Eriksson, JG., Broekman, Influence of maternal obesity on the long-term health of offspring (2017)) ). Ook komt sterfte binnen één jaar na de geboorte vaker voor bij kinderen van moeders met overgewicht tijdens de zwangerschap (Catalano & Shankar, 2017 Catalano, Shankar, Obesity and pregnancy: mechanisms of short term and long term adverse consequences for mother and child (2017) (Catalano, Shankar, Obesity and pregnancy: mechanisms of short term and long term adverse consequences for mother and child (2017))Stubert et al., 2018 Stubert, Reister, Hartmann, Janni, The Risks Associated With Obesity in Pregnancy (2018) (Stubert, Reister, Hartmann, Janni, The Risks Associated With Obesity in Pregnancy (2018)) ). 


Gezondheidsgevolgen van overgewicht bij kinderen

Overgewicht bij kinderen leidt nu en later tot gezondheidsproblemen

Overgewicht Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2 (Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2 ) bij kinderen kan tot verschillende gezondheidsproblemen leiden op zowel jonge als latere leeftijd. Zie hiervoor ook onderstaande tabel. Bijna alle organen worden aangedaan door overgewicht (Marcus et al., 2022 Marcus, Danielsson, Hagman, Pediatric obesity-Long-term consequences and effect of weight loss (2022) (Marcus, Danielsson, Hagman, Pediatric obesity-Long-term consequences and effect of weight loss (2022)) ). Vergeleken met kinderen met een gezond gewicht hebben kinderen met (ernstig) overgewicht vaker risicofactoren voor hart- en vaatziekten, zoals dyslipidemie Bij dyslipidemie is de verhouding van cholesterol in het bloed verstoord. Het totaalcholesterol, het LDL-cholesterol of de triglyceriden zijn verhoogd en/of is er sprake van een verlaagd gehalte van het HDL-cholesterol. (Bij dyslipidemie is de verhouding van cholesterol in het bloed verstoord. Het totaalcholesterol, het LDL-cholesterol of de triglyceriden zijn verhoogd en/of is er sprake van een verlaagd gehalte van het HDL-cholesterol. ), een verhoogde bloeddruk en aderverkalking (McPhee et al., 2020 McPhee, Singh, Morrison, K. M., Childhood Obesity and Cardiovascular Disease Risk: Working Toward Solutions (2020) (McPhee, Singh, Morrison, K. M., Childhood Obesity and Cardiovascular Disease Risk: Working Toward Solutions (2020))Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) ). Ernstig overgewicht Men spreekt van ernstig overgewicht of obesitas bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2. (Men spreekt van ernstig overgewicht of obesitas bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2. ) op kinderleeftijd geeft een hoger risico op hart- en vaatziekten op volwassen leeftijd, ook als iemand op volwassen leeftijd geen ernstig overgewicht meer heeft (Marcus et al., 2022 Marcus, Danielsson, Hagman, Pediatric obesity-Long-term consequences and effect of weight loss (2022) (Marcus, Danielsson, Hagman, Pediatric obesity-Long-term consequences and effect of weight loss (2022))McPhee et al., 2020 McPhee, Singh, Morrison, K. M., Childhood Obesity and Cardiovascular Disease Risk: Working Toward Solutions (2020) (McPhee, Singh, Morrison, K. M., Childhood Obesity and Cardiovascular Disease Risk: Working Toward Solutions (2020))Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) ). Verder hebben kinderen met ernstig overgewicht vaker insuline-resistentie (McPhee et al., 2020 McPhee, Singh, Morrison, K. M., Childhood Obesity and Cardiovascular Disease Risk: Working Toward Solutions (2020) (McPhee, Singh, Morrison, K. M., Childhood Obesity and Cardiovascular Disease Risk: Working Toward Solutions (2020))Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) ) en op langere termijn ontwikkelen zij vaker diabetes type 2 (Marcus et al., 2022 Marcus, Danielsson, Hagman, Pediatric obesity-Long-term consequences and effect of weight loss (2022) (Marcus, Danielsson, Hagman, Pediatric obesity-Long-term consequences and effect of weight loss (2022))Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) ). Overgewicht op kinderleeftijd geeft ook een hoger risico op astma (Dixon & Nyenhuis, 2023 Dixon, Nyenhuis, Obesity and asthma (2023) (Dixon, Nyenhuis, Obesity and asthma (2023))Lang et al., 2018 Lang, Bunnell, Hossain, Wysocki, Lima, Finkel, Bacharier, Dempsey, Sarzynski, Test, Forrest, Being Overweight or Obese and the Development of Asthma (2018) (Lang, Bunnell, Hossain, Wysocki, Lima, Finkel, Bacharier, Dempsey, Sarzynski, Test, Forrest, Being Overweight or Obese and the Development of Asthma (2018)) )  en klachten van het bewegingsapparaat (Smith et al., 2014 Smith, Sumar, Dixon, Musculoskeletal pain in overweight and obese children (2014) (Smith, Sumar, Dixon, Musculoskeletal pain in overweight and obese children (2014))Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) ). Ook geeft ernstig overgewicht op kinderleeftijd een hoger risico op ernstig overgewicht op volwassen leeftijd (WHO, 2016 WHO, Consideration of the evidence on childhood obesity for the Commission on Ending Childhood Obesity (2016) (WHO, Consideration of the evidence on childhood obesity for the Commission on Ending Childhood Obesity (2016)) ) en vroegtijdig sterven (Marcus et al., 2022 Marcus, Danielsson, Hagman, Pediatric obesity-Long-term consequences and effect of weight loss (2022) (Marcus, Danielsson, Hagman, Pediatric obesity-Long-term consequences and effect of weight loss (2022)) ).

Kinderen met overgewicht hebben vaker psychosociale problemen

Kinderen met overgewicht hebben vaker last van psychosociale en psychische problemen dan kinderen met een gezond gewicht (Vuuren et al., 2019 Vuuren, Wachter, Veenstra, R., Rijnhart, van der Wal, M.F., Chinapaw, MM. J. M., Busch, Associations between overweight and mental health problems among adolescents, and the mediating role of victimization (2019) (Vuuren, Wachter, Veenstra, R., Rijnhart, van der Wal, M.F., Chinapaw, MM. J. M., Busch, Associations between overweight and mental health problems among adolescents, and the mediating role of victimization (2019)) ; Gibson et al., 2017 Gibson, LY., Allen, KL., Davis, E, Blair, E., Zubrick, SR., Byrne, SM., The psychosocial burden of childhood overweight and obesity: evidence for persisting difficulties in boys and girls (2017) (Gibson, LY., Allen, KL., Davis, E, Blair, E., Zubrick, SR., Byrne, SM., The psychosocial burden of childhood overweight and obesity: evidence for persisting difficulties in boys and girls (2017)) ). Voorbeelden hiervan zijn een laag zelfbeeld (Gibson et al., 2017 Gibson, LY., Allen, KL., Davis, E, Blair, E., Zubrick, SR., Byrne, SM., The psychosocial burden of childhood overweight and obesity: evidence for persisting difficulties in boys and girls (2017) (Gibson, LY., Allen, KL., Davis, E, Blair, E., Zubrick, SR., Byrne, SM., The psychosocial burden of childhood overweight and obesity: evidence for persisting difficulties in boys and girls (2017)) ; Rankin et al., 2016 Rankin, Matthews, Cobley, Han, Sanders, Wiltshire, Baker, Psychological consequences of childhood obesity: psychiatric comorbidity and prevention (2016) (Rankin, Matthews, Cobley, Han, Sanders, Wiltshire, Baker, Psychological consequences of childhood obesity: psychiatric comorbidity and prevention (2016)) ; Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) ), eetstoornissen (Gibson et al., 2017 Gibson, LY., Allen, KL., Davis, E, Blair, E., Zubrick, SR., Byrne, SM., The psychosocial burden of childhood overweight and obesity: evidence for persisting difficulties in boys and girls (2017) (Gibson, LY., Allen, KL., Davis, E, Blair, E., Zubrick, SR., Byrne, SM., The psychosocial burden of childhood overweight and obesity: evidence for persisting difficulties in boys and girls (2017)) ; Stabouli et al., 2021 Stabouli, Erdine, S, Suurorg, Jankauskiene, Lurbe, E, Obesity and Eating Disorders in Children and Adolescents: The Bidirectional Link (2021) (Stabouli, Erdine, S, Suurorg, Jankauskiene, Lurbe, E, Obesity and Eating Disorders in Children and Adolescents: The Bidirectional Link (2021)) ) en depressie (Quek et al., 2017 Quek, Y, Tam, WW. S., Zhang, MW. B., Ho, RC. M., Exploring the association between childhood and adolescent obesity and depression: a meta-analysis (2017) (Quek, Y, Tam, WW. S., Zhang, MW. B., Ho, RC. M., Exploring the association between childhood and adolescent obesity and depression: a meta-analysis (2017)) ; Rankin et al., 2016 Rankin, Matthews, Cobley, Han, Sanders, Wiltshire, Baker, Psychological consequences of childhood obesity: psychiatric comorbidity and prevention (2016) (Rankin, Matthews, Cobley, Han, Sanders, Wiltshire, Baker, Psychological consequences of childhood obesity: psychiatric comorbidity and prevention (2016)) ). Deze problemen komen vaker voor bij meisjes dan bij jongens (Rankin et al., 2016 Rankin, Matthews, Cobley, Han, Sanders, Wiltshire, Baker, Psychological consequences of childhood obesity: psychiatric comorbidity and prevention (2016) (Rankin, Matthews, Cobley, Han, Sanders, Wiltshire, Baker, Psychological consequences of childhood obesity: psychiatric comorbidity and prevention (2016)) ). Als de BMI Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht. (Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht.) toeneemt, neemt hiermee de kans een laag zelfbeeld en eetstoornissen toe (Gibson et al., 2017 Gibson, LY., Allen, KL., Davis, E, Blair, E., Zubrick, SR., Byrne, SM., The psychosocial burden of childhood overweight and obesity: evidence for persisting difficulties in boys and girls (2017) (Gibson, LY., Allen, KL., Davis, E, Blair, E., Zubrick, SR., Byrne, SM., The psychosocial burden of childhood overweight and obesity: evidence for persisting difficulties in boys and girls (2017)) ). Ook schoolverzuim komt vaker voor onder kinderen met overgewicht (An et al., 2017 An, Han, Shi, Yang, Childhood obesity and school absenteeism: a systematic review and meta-analysis (2017) (An, Han, Shi, Yang, Childhood obesity and school absenteeism: a systematic review and meta-analysis (2017)) ). Het is niet altijd duidelijk of psychische problemen een oorzaak of een gevolg zijn van overgewicht bij kinderen. Daarnaast kan het zo zijn dat gemeenschappelijke factoren bijdragen aan het ontstaan van zowel overgewicht als psychische stoornissen (Rankin et al., 2016 Rankin, Matthews, Cobley, Han, Sanders, Wiltshire, Baker, Psychological consequences of childhood obesity: psychiatric comorbidity and prevention (2016) (Rankin, Matthews, Cobley, Han, Sanders, Wiltshire, Baker, Psychological consequences of childhood obesity: psychiatric comorbidity and prevention (2016)) ). Kinderen met overgewicht hebben vaker dan hun leeftijdgenoten met een gezond gewicht te maken met stigmatisering, uitsluiting en pesten (Rankin et al., 2016 Rankin, Matthews, Cobley, Han, Sanders, Wiltshire, Baker, Psychological consequences of childhood obesity: psychiatric comorbidity and prevention (2016) (Rankin, Matthews, Cobley, Han, Sanders, Wiltshire, Baker, Psychological consequences of childhood obesity: psychiatric comorbidity and prevention (2016)) ; Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) ).

Tabel: Ziekten en aandoeningen die samenhangen met (ernstig) overgewicht op kinderleeftijd

Cluster

Aandoeningen

Hart- en vaatziekten

Dyslipidemie, verhoogde bloeddruk, aderverkalking, veranderde structuur en functie van het hart. Op volwassen leeftijd: hartinfarct en beroerte (Bradwisch et al., 2020 Bradwisch, Murphy Smith, Mooney, Scaccia, Obesity in children and adolescents: An overview (2020) (Bradwisch, Murphy Smith, Mooney, Scaccia, Obesity in children and adolescents: An overview (2020)) ; McPhee et al., 2020 McPhee, Singh, Morrison, K. M., Childhood Obesity and Cardiovascular Disease Risk: Working Toward Solutions (2020) (McPhee, Singh, Morrison, K. M., Childhood Obesity and Cardiovascular Disease Risk: Working Toward Solutions (2020))Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) )

Kanker

Op volwassen leeftijd: leukemie, Hodgkin lymfoom, darm- en endeldarmkanker, borstkanker (Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) )

Metabole aandoeningen

Insuline resistentie, prediabetes Mensen met licht verhoogde glucosewaarden met een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes type 2. (Mensen met licht verhoogde glucosewaarden met een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes type 2. ), diabetes type 2, metabool syndroom (McPhee et al., 2020 McPhee, Singh, Morrison, K. M., Childhood Obesity and Cardiovascular Disease Risk: Working Toward Solutions (2020) (McPhee, Singh, Morrison, K. M., Childhood Obesity and Cardiovascular Disease Risk: Working Toward Solutions (2020)) ; Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) )

Luchtwegaandoeningen

Astma (Dixon & Nyenhuis, 2023 Dixon, Nyenhuis, Obesity and asthma (2023) (Dixon, Nyenhuis, Obesity and asthma (2023)) ; Lang et al., 2018 Lang, Bunnell, Hossain, Wysocki, Lima, Finkel, Bacharier, Dempsey, Sarzynski, Test, Forrest, Being Overweight or Obese and the Development of Asthma (2018) (Lang, Bunnell, Hossain, Wysocki, Lima, Finkel, Bacharier, Dempsey, Sarzynski, Test, Forrest, Being Overweight or Obese and the Development of Asthma (2018)) ), slaapapneu (Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) ), obesitas Er is sprake van obesitas of ernstig overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2. (Er is sprake van obesitas of ernstig overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2. )-hypoventilatiesyndroom (Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) )

Lever- en galwegziekten

Metabole dysfunctie geassocieerde steatotische leverziekte (MASLD, voorheen bekend als non-alcoholische leververvetting (NAFLD)) (Berardis & Sokal, 2014 Berardis, Sokal, Pediatric non-alcoholic fatty liver disease: an increasing public health issue (2014) (Berardis, Sokal, Pediatric non-alcoholic fatty liver disease: an increasing public health issue (2014)) ; Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023))Uppal et al., 2016 Uppal, Mansoor, Furuya, Pediatric Non-alcoholic Fatty Liver Disease (2016) (Uppal, Mansoor, Furuya, Pediatric Non-alcoholic Fatty Liver Disease (2016)) ), galstenen (Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) )

Neurologische aandoeningen

Idiopathische intracraniële hypertensie hoge bloeddruk (hoge bloeddruk ) (Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) )

Aandoeningen bewegingsapparaat

Knie-, enkel- en voetklachten (Smith et al., 2014 Smith, Sumar, Dixon, Musculoskeletal pain in overweight and obese children (2014) (Smith, Sumar, Dixon, Musculoskeletal pain in overweight and obese children (2014)) ), O- of X-benen, epifysiolysis capitis femoris Bij epifysiolysis capitis femoris glijdt het bovenste deel van de heupkop (boven de groeischijf) van de heupkop af. (Bij epifysiolysis capitis femoris glijdt het bovenste deel van de heupkop (boven de groeischijf) van de heupkop af. ), botbreuken (Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) ), lage rugpijn (García-Moreno et al., 2024 García-Moreno, Calvo-Muñoz, Gómez-Conesa, López-López , Obesity and overweight as risk factors for low back pain in children and adolescents: a meta-analysis (2024) (García-Moreno, Calvo-Muñoz, Gómez-Conesa, López-López , Obesity and overweight as risk factors for low back pain in children and adolescents: a meta-analysis (2024)) )

Huidaandoeningen

Acanthosis nigricans, striae distensae (striemen), smetplekken, furunculose Er is sprake van furunculose bij meer dan 4 furunkels tegelijk of meer dan 4 furunkels per jaar. Een furunkel is een acute, necrotiserende, pijnlijke ontsteking van een haarfollikel. (Er is sprake van furunculose bij meer dan 4 furunkels tegelijk of meer dan 4 furunkels per jaar. Een furunkel is een acute, necrotiserende, pijnlijke ontsteking van een haarfollikel. ), hidradenitis suppurativa Hidradenitis suppurativa is een chronische ontsteking van de haarfollikels in met name de oksels en liezen. (Hidradenitis suppurativa is een chronische ontsteking van de haarfollikels in met name de oksels en liezen. )   (Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) )

Psychische aandoeningen

Eetstoornissen (Rankin et al., 2016 Rankin, Matthews, Cobley, Han, Sanders, Wiltshire, Baker, Psychological consequences of childhood obesity: psychiatric comorbidity and prevention (2016) (Rankin, Matthews, Cobley, Han, Sanders, Wiltshire, Baker, Psychological consequences of childhood obesity: psychiatric comorbidity and prevention (2016)) Stabouli et al., 2021 Stabouli, Erdine, S, Suurorg, Jankauskiene, Lurbe, E, Obesity and Eating Disorders in Children and Adolescents: The Bidirectional Link (2021) (Stabouli, Erdine, S, Suurorg, Jankauskiene, Lurbe, E, Obesity and Eating Disorders in Children and Adolescents: The Bidirectional Link (2021)) ), depressie en angststoornissen (Quek et al., 2017 Quek, Y, Tam, WW. S., Zhang, MW. B., Ho, RC. M., Exploring the association between childhood and adolescent obesity and depression: a meta-analysis (2017) (Quek, Y, Tam, WW. S., Zhang, MW. B., Ho, RC. M., Exploring the association between childhood and adolescent obesity and depression: a meta-analysis (2017)) ; Rankin et al., 2016 Rankin, Matthews, Cobley, Han, Sanders, Wiltshire, Baker, Psychological consequences of childhood obesity: psychiatric comorbidity and prevention (2016) (Rankin, Matthews, Cobley, Han, Sanders, Wiltshire, Baker, Psychological consequences of childhood obesity: psychiatric comorbidity and prevention (2016)) )

Hormoongerelateerde aandoeningen

Hyperandrogenisme en polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom) is een syndroom dat vaak gepaard gaat met verminderde vruchtbaarheid (PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom) is een syndroom dat vaak gepaard gaat met verminderde vruchtbaarheid )) (Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) )

Auto-immuun ziekten

Multipele sclerose (Schreiner & Genes, 2021 Schreiner, Genes, Obesity and Multiple Sclerosis—A Multifaceted Association (2021) (Schreiner, Genes, Obesity and Multiple Sclerosis—A Multifaceted Association (2021)) ), diabetes mellitus type 1 (Marcus et al., 2022 Marcus, Danielsson, Hagman, Pediatric obesity-Long-term consequences and effect of weight loss (2022) (Marcus, Danielsson, Hagman, Pediatric obesity-Long-term consequences and effect of weight loss (2022)) )

Voedingsdeficiënties

Vitamine D tekort, ijzertekort (Skelton & Klish, 2023 Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023) (Skelton, JA., Klish, Overview of the health consequences of obesity in children and adolescents (2023)) )


Functioneren van mensen met overgewicht

Verminderde kwaliteit van leven onder mensen met overgewicht

Mensen met ernstig overgewicht Men spreekt van ernstig overgewicht of obesitas bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2. (Men spreekt van ernstig overgewicht of obesitas bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2. ) ervaren een verminderde kwaliteit van leven ten opzichte van mensen met een gezond gewicht. Dit verband is nog sterker bij mensen met ernstig overgewicht in combinatie met metabole afwijkingen, zoals een hoge bloeddruk of een hoog cholesterol, vergeleken met mensen met een gezond gewicht. (Abiri et al., 2022 Abiri, Hosseinpanah, Banihashem, Madinehzad, Valizadeh, Mental health and quality of life in different obesity phenotypes: a systematic review (2022) (Abiri, Hosseinpanah, Banihashem, Madinehzad, Valizadeh, Mental health and quality of life in different obesity phenotypes: a systematic review (2022)) ; Kim et al., 2020 Kim, Kim, Song, Associations Between Mental Health, Quality of Life, and Obesity/Metabolic Risk Phenotypes (2020) (Kim, Kim, Song, Associations Between Mental Health, Quality of Life, and Obesity/Metabolic Risk Phenotypes (2020)) ). Een veel gebruikte indicator voor kwaliteit van leven is de tevredenheid met de lichamelijke en psychische gezondheid. Mensen met overgewicht Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2 (Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2 ) zijn minder tevreden over hun lichamelijke gezondheid dan mensen met een gezond gewicht. Daarnaast zijn mensen met ernstig overgewicht minder tevreden over hun psychische gezondheid dan mensen met een gezond gewicht (Bron: CBS-enquête Sociale samenhang en welzijn 2022, zie: CBS Statline.)

Ernstig overgewicht nadelig voor arbeidsproductiviteit

Gezondheidsproblemen als gevolg van ernstig overgewicht zorgen voor extra maatschappelijke kosten (Vesikansa et al., 2023 Vesikansa, Mehtälä, Mutanen, Lundqvist , Laatikainen , Ylisaukko-Oja, Saukkonen, Pietiläinen, Obesity and metabolic state are associated with increased healthcare resource and medication use and costs: a Finnish population-based study (2023) (Vesikansa, Mehtälä, Mutanen, Lundqvist , Laatikainen , Ylisaukko-Oja, Saukkonen, Pietiläinen, Obesity and metabolic state are associated with increased healthcare resource and medication use and costs: a Finnish population-based study (2023)) ). Deze kosten zijn deels toe te schrijven aan de gezondheidszorg, maar bestaan ook uit secundaire kosten door arbeidsongeschiktheid en ziekteverzuim (Nagi et al., 2024 Nagi, Ahmed, Ali Rezq, Sangroongruangsri, Chaikledkaew, Almalki , Thavorncharoensap , Economic costs of obesity: a systematic review (2024) (Nagi, Ahmed, Ali Rezq, Sangroongruangsri, Chaikledkaew, Almalki , Thavorncharoensap , Economic costs of obesity: a systematic review (2024)) ). Mensen met ernstig overgewicht zijn vaker afwezig van werk en hebben een verhoogde kans op vroege arbeidsongeschiktheid (Destri et al., 2022 Destri, Alves, Gregório, Simões Dias, Henriques, Mendonça, Canhão, Rodrigues, Obesity- attributable costs of absenteeism among working adults in Portugal (2022) (Destri, Alves, Gregório, Simões Dias, Henriques, Mendonça, Canhão, Rodrigues, Obesity- attributable costs of absenteeism among working adults in Portugal (2022)) ; Nagi et al., 2024 Nagi, Ahmed, Ali Rezq, Sangroongruangsri, Chaikledkaew, Almalki , Thavorncharoensap , Economic costs of obesity: a systematic review (2024) (Nagi, Ahmed, Ali Rezq, Sangroongruangsri, Chaikledkaew, Almalki , Thavorncharoensap , Economic costs of obesity: a systematic review (2024)) ; Castanho Araujo et al., 2020 Castanho Araujo, Castanho Saes Norberto, Mantovani, Turi-Lynch, Lima Dos Santos, Ricardo, de Morais, Sanches Codogno, Obesity Increases Costs With Productivity Loss Due to Disability Retirements, Independent of Physical Activity: A Cohort Study (2020) (Castanho Araujo, Castanho Saes Norberto, Mantovani, Turi-Lynch, Lima Dos Santos, Ricardo, de Morais, Sanches Codogno, Obesity Increases Costs With Productivity Loss Due to Disability Retirements, Independent of Physical Activity: A Cohort Study (2020)) ).


  • T.L.S. Visscher (Windesheim)
  • V. Hermans, red (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • E.M. Zantinge, red. (RIVM)