Difterie is een bacteriële infectie

Difterie wordt veroorzaakt door een bacterie die zich gemakkelijk vermeerdert. De bacterie produceert een gifstof die de weefsels beschadigt, vooral van de luchtwegen, maar ook van het hart en het zenuwstelsel. De ziekte kan ook als huiddifterie voorkomen. Besmetting treedt op door hoesten of door contact met opgehoest materiaal of vocht van een besmette wond. Ook via besmette melk of besmet voedsel kan men de ziekte oplopen. Tussen besmetting en uitbreken van de ziekte zit doorgaans 2 tot 5 dagen. Vroeger kwam het regelmatig voor dat mensen de bacterie bij zich droegen zonder hiervan verschijnselen te hebben. Door de grootschalige vaccinatie tegen difterie komt dat tegenwoordig bijna niet meer voor.

Meer informatie

Aantal meldingen van difterie

Sla de grafiek Aantal meldingen van difterie 1950-2019 over en ga naar de datatabel

Bron: Schurink-van 't Klooster & de Melker 2020Schurink-van 't Klooster, T. M., de Melker, H.E., The National Immunisation Programme in the Netherlands: surveillance and developments in 2019-2020., Bilthoven (2020); Osiris

Difterie komt tegenwoordig in Nederland weinig voor

Voor invoering van vaccinatie in Nederland (in 1952/1953) tegen difterie werden jaarlijks zo’n 2.000-4.500 difteriegevallen geregistreerd. In de oorlogsjaren en vlak daarna werden uitschieters tot enkele tienduizenden gezien (Burgmeijer & Bolscher 2002Burgmeijer, R. J. F., Bolscher, D. J. A., Vaccinaties bij kinderen, Assen (2002)). Sinds 1960 komt difterie in Nederland nauwelijks nog voor. In de periode 1997-2019 werd 15 keer een toxigene stam van Corynebacterium sp. aangetoond bij een patiënt, waarbij het klinisch beeld van huiddifterie optrad. Het aantal ziekenhuisopnamen ten gevolge van difterie varieerde tussen 1999 en 2017 tussen de nul en twee per jaar (Schurink-van 't Klooster & de Melker 2020Schurink-van 't Klooster, T. M., de Melker, H.E., The National Immunisation Programme in the Netherlands: surveillance and developments in 2019-2020., Bilthoven (2020)).

Aantal sterfgevallen door difterie

Sla de grafiek Aantal sterfgevallen door difterie 1950-2019 over en ga naar de datatabel
  • 2019 zijn voorlopige cijfers
  • ICD-10 International Classification of Diseases, tenth revision (International Classification of Diseases, tenth revision)-codes B26.0-B26.3, B26.8, B26.9 (WHO-classificaties)
  • De sterftecijfers vanaf 2013 zijn minder goed vergelijkbaar met eerdere jaren, omdat het CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) is overgestapt van handmatig naar automatisch coderen (zie Verantwoording)

Geen sterfte meer door difterie in Nederland

Tot de Tweede Wereldoorlog was difterie een belangrijke doodsoorzaak bij kinderen. Vroeger overleed 5 tot 10% van alle difteriepatiënten. Dit betekent ongeveer 100-400 sterfgevallen per jaar. In de periode 1996-2019 waren er geen sterftegevallen door difterie.

  • N.A.T. van der Maas (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • H. Giesbers, red. (RIVM)