Poliovirus kan lang overleven

Polio heet voluit poliomyelitis en wordt ook wel 'kinderverlamming' genoemd. Er zijn drie typen poliovirus, behorend tot de enterovirussen. De ernst van het ziektebeeld hangt gedeeltelijk af van het type poliovirus dat de infectie veroorzaakt. Het poliovirus is bestand tegen zuur in het maagdarmstelsel. Het virus kan ook lange tijd overleven in riool- en oppervlaktewater.


Nederland vrij van polio

Voor de invoering van vaccinatie in 1957 waren er per jaar enkele honderden gevallen van polio. Tijdens epidemieën kon het aantal oplopen tot 1.500-2.000 per jaar. De laatste drie Nederlandse polio-epidemieën vonden plaats in 1971 met 39 patiënten, in 1978 met 110 patiënten en in 1992-93 met 71 patiënten. In de periode 1994-2022 zijn er geen patiënten van acute poliomyelitis gemeld. Wel werd in 2022 melding gedaan van een asymptomatische polio-infectie (Pluijmaekers & de Melker 2023Pluijmaekers, A.J.M., de Melker, H.E., The National Immunisation Programme in the Netherlands Surveillance and developments in 2022-2023, Bilthoven (2023)).


Aantal sterfgevallen door polio

Sla de grafiek Aantal sterfgevallen door polio 1950-2022 over en ga naar de datatabel
  • 2022 zijn voorlopige cijfers.
  • ICD-10 International Classification of Diseases, tenth revision (International Classification of Diseases, tenth revision)-codes A80.0-A80.4, A80.9 (WHO-classificaties)
  • De sterftecijfers vanaf 2013 zijn minder goed vergelijkbaar met eerdere jaren, omdat het CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) is overgestapt van handmatig naar automatisch coderen

Ongevaccineerden lopen risico

Sinds de introductie van vaccinatie is het aantal poliopatiënten en de sterfte door polio sterk afgenomen. Door import van het poliovirus bestaat nog steeds het risico van een polio-epidemie. Ongevaccineerden hebben onvoldoende antistoffen tegen de drie poliovirustypen. Zij lopen bij import van het poliovirus reëel gevaar (Pluijmaekers & de Melker 2023Pluijmaekers, A.J.M., de Melker, H.E., The National Immunisation Programme in the Netherlands Surveillance and developments in 2022-2023, Bilthoven (2023)).


  • D.L. van Meijeren (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))
  • H. Giesbers, red. (RIVM)