Tweejaarlijks landelijk bevolkingsonderzoek

Vanaf januari 2014 werd een landelijk bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker gefaseerd ingevoerd. Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)-Centrum voor Bevolkingsonderzoek coördineert en regisseert het bevolkingsonderzoek in opdracht van het ministerie van VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport). De doelgroep van het bevolkingsonderzoek darmkanker bestaat uit mannen en vrouwen van 55 tot en met 75 jaar. Zij worden elke twee jaar uitgenodigd voor deelname aan een screeningstest (FIT Faeces Immunochemische Test; test op spoortjes bloed in de ontlasting die met het oog niet zichtbaar zijn (occult bloed). (Faeces Immunochemische Test; test op spoortjes bloed in de ontlasting die met het oog niet zichtbaar zijn (occult bloed).)), waarbij bloed in de ontlasting wordt gemeten. Deelnemers nemen zelf een monster van de ontlasting en sturen dit monster op naar het laboratorium. Bij een ongunstige uitslag van de test, dat wil zeggen een hoeveelheid bloed die boven de afkapwaarde ligt, volgt verwijzing voor kijkonderzoek (coloscopie).

67% van de doelgroep neemt deel aan bevolkingsonderzoek darmkanker

In 2023 bestond de doelgroep voor het bevolkingsonderzoek darmkanker uit 2.311.058 mensen. Hiervan werden er 2.180.080 uitgenodigd om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek. Mensen die zich tijdens een eerdere ronde definitief hadden afgemeld ontvingen geen uitnodiging, maar behoren wel tot de doelgroep. In 2023 hebben 1.484.959 mensen (67,2% van de doelgroep) deelgenomen aan het bevolkingsonderzoek. Het deelnamepercentage lag hoger voor vrouwen (70,3%) dan voor mannen (64,1%). In de jongste leeftijdsgroep van 55 tot en met 59 jaar is het deelnamepercentage met 61,9% het laagst. Het deelnamepercentage is in bijna alle leeftijdsgroepen gedaald sinds 2019: de totale deelnamegraad daalde van 70,6% in 2019 naar 67,2% in 2023.

Bij 2.285 deelnemers bevolkingsonderzoek is in 2023 darmkanker vastgesteld

In 2023 hebben 1.484.959 personen deelgenomen aan het onderzoek (screeningstest FIT Faeces Immunochemische Test; test op spoortjes bloed in de ontlasting die met het oog niet zichtbaar zijn (occult bloed). (Faeces Immunochemische Test; test op spoortjes bloed in de ontlasting die met het oog niet zichtbaar zijn (occult bloed).)). Van alle deelnemers aan het bevolkingsonderzoek is 4,8% verwezen voor een intake voor een coloscopie (kijkonderzoek): 5,7% van de deelnemende mannen en 4% van de deelnemende vrouwen. Na screening en vervolgdiagnostiek (coloscopie of CT Computer tomography. Röntgentechniek waarbij een computerprogramma meerdere afbeeldingen van het lichaam combineert tot dwarsdoorsneden of driedimensionale beelden van organen/weefsels. (Computer tomography. Röntgentechniek waarbij een computerprogramma meerdere afbeeldingen van het lichaam combineert tot dwarsdoorsneden of driedimensionale beelden van organen/weefsels.)-colonografie) is bij 2.285 deelnemers darmkanker vastgesteld. Dit komt overeen met een detectiecijfer van 0,15% van de deelnemers. Bij 15.768 deelnemers is een advanced adenoom Een geavanceerd adenoom is een poliep > 1cm en/of met villeuze kenmerken en/of met hooggradige dysplasie; het is een mogelijk voorstadium van darmkanker. (Een geavanceerd adenoom is een poliep > 1cm en/of met villeuze kenmerken en/of met hooggradige dysplasie; het is een mogelijk voorstadium van darmkanker.) vastgesteld. Dit komt overeen met een detectiecijfer van 1,06% van de deelnemers. Het totale detectiecijfer voor zowel darmkanker als advanced adenoom in 2023 komt daarmee op 1,22%.

Tabel: Resultaten bevolkingsonderzoek darmkanker 2023

Bron: Bevolkingsonderzoek Nederland