Incidentie dikkedarmkanker in Nederland relatief hoog

Het aantal nieuwe gevallen per jaar (incidentie Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief. (Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief.)) van dikkedarmkanker in Nederland is hoog vergeleken met de incidentie in andere  landen van de Europese Unie (EU Europese unie (Europese unie)) (ECIS, 2023; Dyba et al. 2021Dyba, T., Randi, G., Bray, F, Martos, C., Giusti, F., Nicholson, N., Gavin, A, Flego, M., Neamtiu, L., Dimitrova, N, Carvalho, Ferlay, J, Bettio, M., The European cancer burden in 2020: Incidence and mortality estimates for 40 countries and 25 major cancers (2021)). In vergelijking met de rest van Europa is de incidentie van dikkedarmkanker in Oostenrijk laag, zowel onder mannen als onder vrouwen. Er is geen duidelijk (noord-zuid of oost-west) patroon te herkennen in de incidentie van dikkedarmkanker binnen de EU. In de meeste hoog ontwikkelde landen waaronder veel EU-landen, daalt de incidentie of blijft gelijk. Dit komt waarschijnlijk door de invoering van screening op darmkanker. Hierdoor stijgt de incidentie op korte termijn, gevolgd door een daling op langere termijn (Wong et al. 2020Wong, MC. S., Huang, J, Lok, V, Wang, J, Fung, F, Ding, H, Zheng, Z, Differences in Incidence and Mortality Trends of Colorectal Cancer Worldwide Based on Sex, Age, and Anatomic Location. (2020)).

Cijfers van ECIS geven overschatting voor Nederland

De Europese schattingen van ECIS geven bijna een derde meer darmkanker aan in Nederland in vergelijking met de data van de Nederlandse Kankerregistratie (zie: Dikkedarmkanker | Leeftijd en geslacht). Een verklaring hiervoor is dat de schattingen van ECIS zijn gebaseerd op data van voor de invoering van de screening op darmkanker in 2014. Door die screening worden voorstadia van darmkanker gevonden. Daardoor is het aantal gevallen van darmkanker gedaald (IKNL 2023IKNL, Nieuwe Europese incidentie- en sterftecijfers: vaker kanker bij Nederlandse vrouwen (2023)). 

Sterfte dikkedarmkanker Nederlandse vrouwen iets hoger dan gemiddeld in EU

De sterfte aan dikkedarmkanker is voor vrouwen in Nederland iets hoger dan het EU Europese unie (Europese unie)-gemiddelde. Voor mannen ligt de sterfte in Nederland juist iets lager dan het EU-gemiddelde. Tussen ongeveer 2005 en 2017 is de sterfte aan dikkedarmkanker in Nederland net als in veel West- en Noord-Europese landen afgenomen (Wong et al. 2020Wong, MC. S., Huang, J, Lok, V, Wang, J, Fung, F, Ding, H, Zheng, Z, Differences in Incidence and Mortality Trends of Colorectal Cancer Worldwide Based on Sex, Age, and Anatomic Location. (2020)). De daling in sterfte in veel EU-landen komt waarschijnlijk door verbetering in vroegdiagnostiek en de kwaliteit van de behandeling. Deze ontwikkelingen hebben geleid tot een betere overleving (Wong et al. 2020Wong, MC. S., Huang, J, Lok, V, Wang, J, Fung, F, Ding, H, Zheng, Z, Differences in Incidence and Mortality Trends of Colorectal Cancer Worldwide Based on Sex, Age, and Anatomic Location. (2020);Gini et al. 2020Gini, A., Jansen, E.E.L., Zielonke, N., Meester, RG. S., Senore, C, Anttila, A., Segnan, N., Mlakar, DNovak, de Koning, H.J., Lansdorp-Vogelaar, I, EU-TOPIA consortium, Impact of colorectal cancer screening on cancer-specific mortality in Europe: A systematic review. (2020)). In Nederland is de sterfte na 2017 verder afgenomen (zie: dikkedarmkanker in interactief overzicht sterfte cijfers).

Overleving gemiddeld in Nederland

De relatieve vijfjaarsoverleving van colonkanker is in Nederland vergelijkbaar met andere landen in Noord-, Centraal- en Zuid-Europa, waar de relatieve vijfaarsoverleving tussen de 60 en 70% ligt. In de meeste Oost-Europese landen is de overleving kleiner dan 60%. Studies tonen aan dat de verschillen tussen landen mogelijk zijn gerelateerd aan het tijdstip van diagnose en de kwaliteit van de behandeling (Allemani et al. 2009Allemani, C, Santaquilani, M, Knijn, A, Marchesi, F, Capocaccia, R, EUROCARE Working Group, Sant, M., EUROCARE-4. Survival of cancer patients diagnosed in 1995-1999. Results and commentary. (2009); Gatta et al. 1998Gatta, G., Faivre, J., de Leon, PM., Capocaccia, R, Survival of colorectal cancer patients in Europe during the period 1978-1989. EUROCARE Working Group (1998); Estève et al. 1999Estève, J., Gatta, G., Berrino, F., Micheli, A., Sant, M., Verdecchia, A., Capocaccia, R, Hakulinen, T, Survival of Cancer Patients in Europe: The EUROCARE-2 Study, Lyon (1999)). De relatieve vijfjaarsoverleving van colonkanker is sinds halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw met 5 tot 10% toegenomen in zowel Nederland als Estland, Finland, Ierland, Litouwen, Zweden, Italië, Malta, Oostenrijk en Frankrijk. In dezelfde periode is relatieve vijfjaarsoverleving met meer dan 10% toegenomen in Denemarken, Letland, Noorwegen, Verenigd Koninkrijk, Portugal, Slovenië, Spanje, Bulgarije, Tsjechië, Polen, Duitsland en Zwitserland (Allemani et al. 2018Allemani, C, Matsuda, T, Di Carlo, V, Harewood, R, Matz, M, Nikšić, M, Bonaventure, A, Valkov, M, Johnson, C.J., Estève, J, Ogunbiyi, OJ., Silva, GAzevedo E, Chen, W, Eser, S, Engholm, G, Stiller, CA., Monnereau, A., Woods, RR., Visser, O, Lim, GHsiang, Aitken, J, Weir, HK., Coleman, M.P., CONCORD Working Group, Global surveillance of trends in cancer survival 2000-14 (CONCORD-3): analysis of individual records for 37 513 025 patients diagnosed with one of 18 cancers from 322 population-based registries in 71 countries. (2018)). 

Overleving endeldarmkanker gemiddeld in Nederland

De relatieve vijfjaarsoverleving van endeldarmkanker is in Nederland, met ruim 65%, relatief hoog in vergelijking met andere Europese landen. In de meeste Oost-Europese landen is de overleving kleiner dan 60%. Sinds halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw is de relatieve vijfjaarsoverleving met 5 tot 10% toegenomen in Oostenrijk, Finland, Frankrijk, Italië, Malta en Zweden. In dezelfde periode is de overleving met 10% of meer toegenomen in Nederland, Denemarken Estland, Ierland, Letland, Litouwen, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk, Portugal, Spanje, Bulgarije, Tsjechië, Polen, Duitsland en Zwitserland. De overleving nam in Slovenië met ongeveer 20% toe in dezelfde periode (Allemani et al. 2018Allemani, C, Matsuda, T, Di Carlo, V, Harewood, R, Matz, M, Nikšić, M, Bonaventure, A, Valkov, M, Johnson, C.J., Estève, J, Ogunbiyi, OJ., Silva, GAzevedo E, Chen, W, Eser, S, Engholm, G, Stiller, CA., Monnereau, A., Woods, RR., Visser, O, Lim, GHsiang, Aitken, J, Weir, HK., Coleman, M.P., CONCORD Working Group, Global surveillance of trends in cancer survival 2000-14 (CONCORD-3): analysis of individual records for 37 513 025 patients diagnosed with one of 18 cancers from 322 population-based registries in 71 countries. (2018)).