Incidentie borstkanker relatief hoog in Nederland

Het aantal nieuwe gevallen (incidentie Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief. (Het aantal nieuwe gevallen van of nieuwe personen met een bepaalde ziekte in een bepaalde periode, absoluut of relatief.)) van borstkanker bij vrouwen in Nederland is hoog vergeleken met andere landen in de Europese Unie (EU Europese unie (Europese unie)). Andere landen met een hoge incidentie zijn België, Luxemburg, Malta en Denemarken. In de meeste nieuwe (vanaf 2004 toegetreden) EU-landen is de incidentie laag (ECIS, 2023). Internationale verschillen in incidentie komen mogelijk door  verschillen in het invoeren van screening op borstkanker en verschillen in risicofactoren voor borstkanker (zoals aantal kinderen per vrouw, leeftijd van de moeder bij de geboorte van het eerste kind)  (Dyba et al. 2021Dyba, T., Randi, G., Bray, F, Martos, C., Giusti, F., Nicholson, N., Gavin, A, Flego, M., Neamtiu, L., Dimitrova, N, Carvalho, Ferlay, J, Bettio, M., The European cancer burden in 2020: Incidence and mortality estimates for 40 countries and 25 major cancers (2021)). Nederland behoort sinds 1980 tot de landen waar vrouwen op relatief hoge leeftijd hun eerste kind krijgen. Verder geven relatief weinig vrouwen in Nederland borstvoeding in vergelijking met de rest van Europa (WHO-HFA, 2023).

Sterfte aan borstkanker relatief hoog in Nederland

Vanuit Europees perspectief is het aantal vrouwen dat in Nederland overlijdt aan borstkanker hoog. De verschillen in borstkankersterfte in de Europese Unie nemen echter af. Dit komt doordat de Europese trends in borstkankersterfte zich de laatste twee decennia gunstig ontwikkelen (Wojtyla et al. 2021Wojtyla, C., Bertuccio, P., Wojtyla, A., La Vecchia, C., European trends in breast cancer mortality, 1980-2017 and predictions to 2025 (2021); Amaro et al. 2013Amaro, J, Severo, M, Vilela, S, Fonseca, S, Fontes, F, Lunet, N, LaVecchia, C., Patterns of breast cancer mortality trends in Europe. (2013); Carioli et al. 2017Carioli, G, Malvezzi, M, Rodriguez, T, Bertuccio, P., Negri, E, La Vecchia, C., Trends and predictions to 2020 in breast cancer mortality in Europe. (2017)). Ook in Nederland is de sterfte gedaald (zie: borstkanker in interactief overzicht sterftecijfers). De daling was over het algemeen sterker en begon eerder in landen met een (aanvankelijk) hogere borstkankersterfte (Wojtyla et al. 2021Wojtyla, C., Bertuccio, P., Wojtyla, A., La Vecchia, C., European trends in breast cancer mortality, 1980-2017 and predictions to 2025 (2021); Amaro et al. 2013Amaro, J, Severo, M, Vilela, S, Fonseca, S, Fontes, F, Lunet, N, LaVecchia, C., Patterns of breast cancer mortality trends in Europe. (2013); WHO-HFA, 2023). De gunstige trends reflecteren vroegere opsporing door screening en meer bewustzijn, verbeteringen in behandeling en mogelijk ook een daling in het gebruik van hormoonvervangende therapie (Dyba et al. 2021Dyba, T., Randi, G., Bray, F, Martos, C., Giusti, F., Nicholson, N., Gavin, A, Flego, M., Neamtiu, L., Dimitrova, N, Carvalho, Ferlay, J, Bettio, M., The European cancer burden in 2020: Incidence and mortality estimates for 40 countries and 25 major cancers (2021); Wojtyla et al. 2021Wojtyla, C., Bertuccio, P., Wojtyla, A., La Vecchia, C., European trends in breast cancer mortality, 1980-2017 and predictions to 2025 (2021); Zielonke et al. 2020Zielonke, N., Gini, A., Jansen, E.E.L., Anttila, A., Segnan, N., Ponti, A., de Koning, H.J., Ravesteyn, N.T., Heijnsdijk, E.A.M., EU-TOPIA consortium, Evidence for reducing cancer-specific mortality due to screening for breast cancer in Europe: A systematic review. (2020)). De gunstige trends kunnen niet worden toegewezen aan veranderingen in risicofactoren voor borstkanker zoals minder kinderen per vrouw, een hogere leeftijd bij het krijgen van het eerste kind, het niet geven van borstvoeding, en overgewicht (Wojtyla et al. 2021Wojtyla, C., Bertuccio, P., Wojtyla, A., La Vecchia, C., European trends in breast cancer mortality, 1980-2017 and predictions to 2025 (2021)).  

Overleving borstkanker in Nederland gunstig

Nederland behoort tot de landen met een relatief hoge relatieve vijfjaarsoverleving. In de meeste Europese landen ligt de relatieve vijfjaarsoverleving tussen de 80% en 90%. Uitzondering hierop vormen de meeste Oost-Europese landen waar de relatieve vijfjaarsoverleving kleiner is dan 80%. De verschillen in overleving komen vooral door verschillen in tumorstadium bij diagnose (Coebergh et al. 2003Coebergh, J. W. W., Allemani, C, Capocaccia, R, Hakulinen, T, Aareleid, T, Grosclaude, P, Martinez, C, Bell, J, Youngson, J, Berrino, F., EUROCARE Working Group, Coleman, M.P., Sant, M., Stage at diagnosis is a key explanation of differences in breast cancer survival across Europe. (2003); Allemani et al. 2009Allemani, C, Santaquilani, M, Knijn, A, Marchesi, F, Capocaccia, R, EUROCARE Working Group, Sant, M., EUROCARE-4. Survival of cancer patients diagnosed in 1995-1999. Results and commentary. (2009)). Dit kan komen door variatie in de uitvoering van screeningsprogramma’s (Gondos et al. 2010Gondos, A, Zanetti, R, Zakelj, M, Zagar, T, Smailyte, G, Ponti, A., Brewster, DH., Crocetti, E, Brenner, H, EUNICE Survival Working Group, Bray, F.I., Rosso, S., Voogd, AC., Up-to-date estimates of breast cancer survival for the years 2000-2004 in 11 European countries: the role of screening and a comparison with data from the United States. (2010)). Mogelijke oorzaken voor die stadiumverschillen zijn ook het kennisniveau van de bevolking over de vroege symptomen van borstkanker en de toegankelijkheid van de zorg. In sommige landen kan ook een achterblijvende kwaliteit van de medische zorg, zoals het minder vaak voorschrijven van chemotherapie en hormonale behandeling, bijdragen aan de slechtere overleving.

In meeste landen toename in overleving

Over het geheel genomen is in Europa de overleving van borstkanker toegenomen (Allemani et al. 2018Allemani, C, Matsuda, T, Di Carlo, V, Harewood, R, Matz, M, Nikšić, M, Bonaventure, A, Valkov, M, Johnson, C.J., Estève, J, Ogunbiyi, OJ., Silva, GAzevedo E, Chen, W, Eser, S, Engholm, G, Stiller, CA., Monnereau, A., Woods, RR., Visser, O, Lim, GHsiang, Aitken, J, Weir, HK., Coleman, M.P., CONCORD Working Group, Global surveillance of trends in cancer survival 2000-14 (CONCORD-3): analysis of individual records for 37 513 025 patients diagnosed with one of 18 cancers from 322 population-based registries in 71 countries. (2018)). De toename in overleving kan het gevolg zijn van betere behandelingsmogelijkheden, maar ook van een effectievere behandeling bij een vroege diagnose (screening) (Francisci et al. 2006Francisci, S, Capocaccia, R, Allemani, C, Berrino, F., Sant, M., Verdecchia, A., Time trends of breast cancer survival in Europe in relation to incidence and mortality. (2006)).