Wijzigingsdatum 26-06-2023

Ruim 90% zwemlocaties voldoet aan EU-normen voor microbiologische kwaliteit

De kwaliteit van het Nederlandse zwemwater is goed: in het zwemseizoen van 2022 voldeed 94,2% van de officiële zwemlocaties in Nederland aan de gestelde minimumnormen voor de microbiologische kwaliteit van zwemwater. Het gaat hier om zwemlocaties aan de kust en binnenwateren, zoals meren en rivieren. De afgelopen decennia is de zwemwaterkwaliteit in Nederland sterk verbeterd. Begin jaren ’90 voldeed minder dan de helft van de zwemlocaties aan de wettelijke eisen. Dit blijkt uit de zwemwaterrapportage van de Europese Unie (EEA 2023EEA, European bathing water quality in 2022, Luxemburg (2023)). De zwemwaterkwaliteit op officiële zwemlocaties wordt vastgesteld aan de hand van bepalingen in de Zwemwaterrichtlijn van de Europese Unie (EU Europese unie (Europese unie)).

Tabel: Microbiologische kwaliteit van onderzochte zwemwaterlocaties in Nederland, 2022
  Totaal aantal zwemlocaties Uitstekend Minimaal voldoende Slecht Beoordeling niet mogelijk
Kwaliteit 740 75,0% 94,2% 3,4% 2,4%

Bron: EEA 2023EEA, European bathing water quality in 2022, Luxemburg (2023)

Jaarlijks gezondheidsklachten door microbiologische verontreiniging gerapporteerd

Ondanks de goede zwemwaterkwaliteit ontvangen provincies en GGD Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst )'en jaarlijks meldingen van gezondheidsklachten gerelateerd aan zwemmen in oppervlaktewater. Tijdens zomers met meer zomerse dagen worden meer gezondheidsklachten gemeld (Limaheluw et al. 2020Limaheluw, J., de Roda Husman, A.M., Schets, F.M., Gezondheidsklachten door waterrecreatie in de zomers van 2017, 2018 en 2019 (2020)). Het merendeel van de meldingen betreft huidklachten, zoals zwemmersjeuk, en maag-darmklachten. Andere minder vaak gemelde klachten zijn hoofdpijn,  koorts, oorklachten en oogklachten. Ook  wordt er af en toe melding gemaakt van leptospirose en een ernstige vorm daarvan, de ziekte van Weil. Zwemmersjeuk wordt veroorzaakt door de larven van de platworm Trichobilharzia. Ook blauwalgen kunnen, naast onder andere maagdarm-, luchtweg- en oogklachten, huidklachten veroorzaken. De bacteriën die leptospirose veroorzaken worden via de urine van ratten of runderen verspreid. 

    Regelmatige controle van microbiologische kwaliteit officiële zwemlocaties, maar niet van chemische kwaliteit

    Een officiële zwemlocatie is een door provincies aangewezen plek voor zwemmen in oppervlaktewater, waar de beheerder van de zwemlocatie tijdens het badseizoen (van 1 mei tot 1 oktober) regelmatig de microbiologische waterkwaliteit controleert. Voor alle officiële zwemlocaties staat informatie over de microbiologische zwemwaterkwaliteit op Zwemwater.nl. De chemische kwaliteit van het water op officiële zwemlocaties wordt niet regelmatig gecontroleerd. De concentratie van chemische stoffen in zwemwater is echter vrijwel altijd zo laag dat hierdoor geen gezondheidseffecten optreden. Wel is er informatie over de kwaliteit van het oppervlaktewater in het algemeen. Niet al het oppervlaktewater is een officiële zwemlocatie, maar oppervlaktewater kan ook als bron voor de drinkwaterproductie worden gebruikt en kan dus invloed hebben op de drinkwaterkwaliteit. Voor meer informatie over de chemische kwaliteit van het oppervlaktewater zie daarom: Drinkwater: Kwaliteit drinkwaterbronnen onder druk. 

    Meer informatie 

    • S.A. Rutjes (RIVM)
    • F.M. Schets (RIVM)
    • J.F.M. Versteegh (RIVM)
    • M. Harbers, red. (RIVM)