Nederland telt 69 ziekenhuisorganisaties

In 2023 telt Nederland 69 ziekenhuisorganisaties inclusief 8 universitaire medische centra (UMC Universitair Medisch Centrum (Universitair Medisch Centrum)'s). 113 ziekenhuislocaties (academische, algemene en kinderziekenhuizen) en 147 buitenpoliklinieken. Door fusies daalt het aantal ziekenhuisorganisaties; het aantal locaties waar ziekenhuiszorg verleend wordt, is echter min of meer gelijk gebleven door het toegenomen aantal buitenpoliklinieken.

Totaal aantal instellingen voor medisch specialistische zorg niet bekend

Algemene en academische ziekenhuizen leveren net zoals categorale ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra (ZBC's) verzekerde zorg, hiervoor moeten zij een toelating hebben op grond van de Wet toelating zorginstellingen (WTZi Wet Toelating Zorginstellingen (Wet Toelating Zorginstellingen)). In de registratie van de WTZi wordt geen eenduidig onderscheid gemaakt in ziekenhuizen, categorale ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra. Hierdoor is het niet goed mogelijk vast te stellen hoeveel categorale ziekenhuizen en ZBC’s er zijn.

Aantal ziekenhuisfusies neemt af

De afgelopen 50 jaar hebben er veel fusies plaatsgevonden tussen ziekenhuizen. De laatste decennia geen steeds minder ziekenhuizen over tot fusies. Ziekenhuizen richten zich minder op samenwerking met andere ziekenhuizen, maar steeds meer op samenwerking met andere zorg in hun regio zoals huisartsen en verpleeg- en verzorgingshuizen. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) is ook kritischer in de beoordeling van fusieaanvragen, doordat de prijzen na een fusie lijkt te stijgen, terwijl de kwaliteit van de zorg niet aantoonbaar verbetert. Fusies hebben er ook voor gezorgd dat het aantal ziekenhuisorganisaties sterk is afgenomen. Door deze afname is het aantal keuzemogelijkheden en daarmee ook de (potentiële) concurrentie verminderd (Bakker et al. 2016Bakker, L., Plu, R., Batterink, M., Reitsma, J., Pomp, M., Ziekenhuisfusies en kwaliteit van zorg. Onderzoek naar de effecten van ziekenhuisfusies op de kwaliteit van zorg, Barneveld (2016)). 

Tabel: Aantal organisaties voor medisch specialistische zorg 2023

Bron: RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)