Te lage en te hoge bloedglucosewaarden veroorzaken klachten

De last die mensen ervaren van diabetesgerelateerde ziekteverschijnselen hangt deels samen met te lage of te hoge bloedglucosewaarden. Lage bloedglucosewaarden (hypoglycaemie) gaan gepaard met ziekteverschijnselen en/of klachten zoals honger, zweten, hartkloppingen, tintelingen in handen, wazig of dubbelzien, hoofdpijn en een wisselend humeur. Extreem lage bloedglucosewaarden kunnen zelfs leiden tot een coma. Hoge bloedglucosewaarden (hyperglycaemie) veroorzaken klachten zoals dorst, veel plassen, vermoeidheid en infecties, vooral aan de urinewegen (Rutten et al. 2013Rutten, G. E. H. M., de Grauw, W. J. C., Nijpels, G., Houweling, S. T., van de Laar, F. A., Bilo, H. J. G., The NHG-standaard Diabetes mellitus type 2 (derde herziening) (2013)). De klachten die hier genoemd zijn, treden op korte termijn op. Klachten die op lange termijn ontstaan, zijn hieronder per type diabetes uitgewerkt. 

Vaak complicaties bij type 1 diabetes

Mensen met type 1 diabetes moeten dagelijks verschillende keren insuline spuiten om de bloedglucose laag genoeg te houden. Zonder toediening van insuline kunnen levensbedreigende situaties optreden. Langdurige blootstelling aan verhoogde bloedglucose leidt tot complicaties van de grote en kleine bloedvaten (macro- en microvasculaire complicaties). Hart- en vaatziekten zijn veel voorkomende macrovasculaire complicaties. De kans op het krijgen van complicaties als gevolg van doorbloedingsstoornissen in het hart (hartinfarct), hersenen (beroerte) en ledematen (pijn bij lopen) is bij type 1 diabetes tien maal zo groot als bij mensen zonder diabetes. Ook microvasculaire complicaties als gevolg van schade aan de kleine bloedvaatjes (micro-angiopathie) van de ogen (diabetische retinopathie, blindheid), nieren (nefropathie) en zenuwen (neuropathie) treden vaak op. De mate waarin deze complicaties optreden is afhankelijk van de duur van de diabetes mellitus en de kwaliteit van de bloedsuikerregulatie (Atkinson et al. 2014Atkinson, MA., Eisenbarth, GS., Michels, AW., Type 1 diabetes (2014)).

Ook bij type 2 diabetes vaak complicaties

Net als bij type 1 diabetes treden ook bij type 2 diabetes door schade aan bloedvaten en zenuwweefsel op den duur vaak macro- en microvasculaire complicaties op, zoals hart- en vaatziekten (hartinfarct, beroerte, doorbloedingsstoornissen van de benen), diabetische retinopathie, blindheid, nierziekten en gevoelloosheid en/of pijn in de ledematen (Zheng et al. 2017Zheng, Y, Ley, SH., Hu, FB., Global aetiology and epidemiology of type 2 diabetes mellitus and its complications (2017)). Ook hangt diabetes type 2 samen met sommige kankersoorten, zoals lever-, alvleesklier- en baarmoederhalskanker, en met impotentie, een verminderde cognitieve functie en psychische stoornissen (Zheng et al. 2017Zheng, Y, Ley, SH., Hu, FB., Global aetiology and epidemiology of type 2 diabetes mellitus and its complications (2017)). 

Bij prediabetes al complicaties

Type 2 diabetes ontstaat vaak geleidelijk door steeds stijgende glucosewaarden. Wanneer de glucosewaarden verhoogd zijn, maar nog niet zo hoog dat diabetes gediagnosticeerd wordt, noem je dit prediabetes. Prediabetes is dus een voorstadium van diabetes type 2. Bij prediabetes zijn er niet altijd klachten aanwezig, maar de hogere glucosewaarden kunnen al wel voor micro- en/of macrovasculaire complicaties zorgen (Perreault & Færch 2014Perreault, L, Færch, K, Approaching Pre-diabetes (2014)).

Zwangerschapsdiabetes geeft een verhoogd risico op complicaties

Zwangerschapsdiabetes kan leiden tot een verhoogd risico op het krijgen van een zware baby (macrosomie) en complicaties rondom de bevalling. Er is een licht verhoogd risico op het overlijden van de baby (met name als de zwangerschapsdiabetes niet ontdekt wordt), zwangerschapsvergiftiging en een keizersnede. Het verhoogde bloedglucosegehalte van de moeder leidt vaak tot een sterk toegenomen groei van de baby, die daardoor bij de geboorte meer dan 4-4,5 kg kan wegen. De complicaties rondom de geboorte zijn vooral gerelateerd aan de grootte van het kind, zoals een verhoogde kans op een fractuur van het sleutelbeen of schouderblad van de baby tijdens de geboorte. Het kind heeft daarnaast een hogere kans om later diabetes type 2 te ontwikkelen en op overgewicht Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2 (Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2) en obesitas Er is sprake van obesitas of ernstig overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2. (Er is sprake van obesitas of ernstig overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 30 kg/m2.) (KC et al. 2015KC, K, Shakya, S, Zhang, H, Gestational Diabetes Mellitus and Macrosomia: A Literature Review (2015); Kampmann 2015Kampmann, U, Gestational diabetes: A clinical update (2015)). Meestal daalt het bloedglucosegehalte van de moeder snel na de bevalling. Vrouwen die ooit zwangerschapsdiabetes hebben gehad, hebben wel een hoger risico op het ontwikkelen van type 2 diabetes later in het leven (Zheng et al. 2017Zheng, Y, Ley, SH., Hu, FB., Global aetiology and epidemiology of type 2 diabetes mellitus and its complications (2017)). 

Bloedglucosewaarden beïnvloeden kwaliteit van leven

Diabetes vermindert de kwaliteit van leven van patiënten. De last die mensen ervaren van diabetesgerelateerde ziekteverschijnselen hangt deels samen met bloedglucosewaarden (Rutten et al. 2013Rutten, G. E. H. M., de Grauw, W. J. C., Nijpels, G., Houweling, S. T., van de Laar, F. A., Bilo, H. J. G., The NHG-standaard Diabetes mellitus type 2 (derde herziening) (2013)). Mensen met diabetes kunnen angstig zijn voor te hoge of te lage waarden en de bijbehorende complicaties (Trikkalinou et al. 2017Trikkalinou, A, Papazafiropoulou, AK., Melidonis, A, Type 2 diabetes and quality of life (2017)). 

Kwaliteit van leven hangt samen met andere aandoeningen

De kwaliteit van leven van mensen met diabetes daalt echter het meest door de aanwezigheid van comorbiditeit Een combinatie van twee of meer aandoeningen bij één persoon. In tegenstelling tot bij multimorbiditeit is sprake van aandoeningen die zijn gerelateerd aan een hoofdaandoening. (Een combinatie van twee of meer aandoeningen bij één persoon. In tegenstelling tot bij multimorbiditeit is sprake van aandoeningen die zijn gerelateerd aan een hoofdaandoening. ). Het aantal en de ernst van de aandoeningen bepaalt sterk de kwaliteit van leven. Comorbiditeit Een combinatie van twee of meer aandoeningen bij één persoon. In tegenstelling tot bij multimorbiditeit is sprake van aandoeningen die zijn gerelateerd aan een hoofdaandoening. (Een combinatie van twee of meer aandoeningen bij één persoon. In tegenstelling tot bij multimorbiditeit is sprake van aandoeningen die zijn gerelateerd aan een hoofdaandoening. ) komt vaak voor bij mensen met diabetes. Met name hart- en vaatziekten, overgewicht en psychische stoornissen zorgen voor een sterke afname in kwaliteit van leven bij diabetespatiënten (Trikkalinou et al. 2017Trikkalinou, A, Papazafiropoulou, AK., Melidonis, A, Type 2 diabetes and quality of life (2017)).