Ongeveer 1.975 openbare apotheken

Op 1 januari 2023 telt Nederland 1.975 openbare apotheken. Ongeveer 84% van de apotheken is verbonden aan een keten of een formule (SFK 2023SFK, Aantal apotheken daalt naar niveau van 2013 (2023)). Het aandeel zelfstandige apothekers is relatief laag, omdat het voor individuele zelfstandige apothekers niet of nauwelijks mogelijk is om afzonderlijk met zorgverzekeraars te onderhandelen (SFK, 2022). Van alle apotheken zijn er 596 (30%) eigendom van een keten en behoren er 1.063 (54%) tot een (franchise)formule. Een apotheekformule bestaat uit een groep apotheken die volgens een bepaald concept zijn ingericht en/of worden gefaciliteerd vanuit een centrale organisatie. Ze zijn (veelal) verbonden aan een groothandel.

In 2023 naar schatting 282 apotheekhoudende huisartsenpraktijken

Op 1 januari 2023 waren er in Nederland naar schatting 282 apotheekhoudende huisartsenpraktijken  (Nivel, 2023). Huisartsen kunnen een apotheekvergunning aanvragen wanneer de dichtstbijzijnde apotheker verder dan 4,5 km van de eerste potentiële patiënt van de arts is gevestigd (Kasteleijn et al. 2016Kasteleijn, A., Kenens, R.J., van Hassel, D. T. P., Cijfers uit de registratie van huisartsen, peiling 2015, Utrecht (2016)). Vooral in landelijke gebieden zoals Friesland, Groningen, Zeeland en de Achterhoek zijn mensen afhankelijk van de zorg van een  apotheekhoudende huisartspraktijken.

Afname aantal openbare apotheken

In 2023 zijn er 21 openbare apotheken minder dan in 2022. Opvallend was de afname van het totaal aantal franchise-apotheken en de toename van het aantal zelfstandige apotheken (SFK 2023SFK, Aantal apotheken daalt naar niveau van 2013 (2023)). 

Aantal apotheekhoudende huisartsen neemt af

Het aantal apotheekhoudende huisartsen neemt al jaren gestaag af. In 2023 zijn er 282 apotheekhoudende huisartsen (Nivel, 2023). In 2005 waren dat er 581 (Versteeg & Batenburg 2019Versteeg, S., Batenburg, R., Cijfers uit de registratie van huisartsen. Peiling 2017, Utrecht (2019)). Apotheekhoudende huisartsen Huisartsen kunnen een apotheekvergunning aanvragen wanneer de dichtstbijzijnde apotheker verder dan 4,5 km van de eerste potentiële patiënt van de arts is gevestigd. Wanneer de afstand tussen de potentiële patiënt en de apotheker meer dan 3,5 en minder dan 4,5 km is spelen bijzondere omstandigheden… (Huisartsen kunnen een apotheekvergunning aanvragen wanneer de dichtstbijzijnde apotheker verder dan 4,5 km van de eerste potentiële patiënt van de arts is gevestigd. Wanneer de afstand tussen de potentiële patiënt en de apotheker meer dan 3,5 en minder dan 4,5 km is spelen bijzondere omstandigheden…) zijn vooral gevestigd in gebieden waar het voor openbare apotheken economisch niet aantrekkelijk is om zich te vestigen.