Wijzigingsdatum 26-09-2024

Openbare apotheken 2023

Sla de grafiek Openbare apotheken 2024 over en ga naar de datatabel

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK Stichting Farmaceutische Kengetallen (Stichting Farmaceutische Kengetallen )) 

Ongeveer 1.953 openbare apotheken

Op 1 januari 2024 telt Nederland 1.953 openbare apotheken. Ongeveer 84% van de apotheken is verbonden aan een keten of een formule (SFK, 2024 SFK, Farmaceutische kengetallen; Data en feiten 2024, Den Haag (2024) (SFK, Farmaceutische kengetallen; Data en feiten 2024, Den Haag (2024)) ). Het aandeel zelfstandige apothekers is relatief laag, omdat het voor individuele zelfstandige apothekers niet of nauwelijks mogelijk is om afzonderlijk met zorgverzekeraars te onderhandelen (SFK, 2022). Van alle apotheken zijn er 585 (30%) eigendom van een keten en behoren er 1.045 (54%) tot een (franchise)formule. Een apotheekformule bestaat uit een groep apotheken die volgens een bepaald concept zijn ingericht en/of worden gefaciliteerd vanuit een centrale organisatie. Ze zijn (veelal) verbonden aan een groothandel.

In 2024 naar schatting 273 apotheekhoudende huisartsenpraktijken

Op 1 januari 2024 waren er in Nederland naar schatting 273 apotheekhoudende huisartsenpraktijken (Nivel, 2024). Huisartsen kunnen een apotheekvergunning aanvragen wanneer de dichtstbijzijnde apotheker verder dan 4,5 km van de eerste potentiële patiënt van de arts is gevestigd (Kasteleijn et al., 2016 Kasteleijn, A., Kenens, R.J., van Hassel, D. T. P., Cijfers uit de registratie van huisartsen, peiling 2015, Utrecht (2016) (Kasteleijn, A., Kenens, R.J., van Hassel, D. T. P., Cijfers uit de registratie van huisartsen, peiling 2015, Utrecht (2016)) ). Vooral in landelijke gebieden zoals Friesland, Groningen, Zeeland en de Achterhoek, waar het economisch niet aantrekkelijk is om een openbare apotheek te exploiteren, zijn mensen afhankelijk van de zorg van een  apotheekhoudende huisartspraktijk.

Grafiek Openbare apotheken 2016-2024

Sla de grafiek Openbare apotheken 2016-2024 over en ga naar de datatabel

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Afname aantal openbare apotheken

In 2024 zijn er 22 openbare apotheken minder dan in 2023. Het aandeel apotheken dat is aangesloten bij een keten of formule laat sinds 2022 een dalende lijn zien (SFK, 2024 SFK, Farmaceutische kengetallen; Data en feiten 2024, Den Haag (2024) (SFK, Farmaceutische kengetallen; Data en feiten 2024, Den Haag (2024)) ). 

Aantal apotheekhoudende huisartsenparktijken neemt af

Het aantal apotheekhoudende huisartsenpratijken  waar één of meerdere huisartsen een apotheekvergunning (hoofdvergunning of associatie) hebben neemt al jaren gestaag af. In 2024 zijn er 273 apotheekhoudende huisartsenpraktijken  (Nivel, 2024). In 2005 waren dat er 484.

  • Openbare apotheken verstrekken op grond van de Geneesmiddelenwet niet-receptplichtige en/of receptplichtige geneesmiddelen. Sinds 2007 kan een aantal niet-receptplichtige geneesmiddelen (zelfzorggeneesmiddelen) buiten de apotheek en drogisterij verkocht worden. (verstrekken op grond van de Geneesmiddelenwet niet-receptplichtige en/of receptplichtige geneesmiddelen. Sinds 2007 kan een aantal niet-receptplichtige geneesmiddelen (zelfzorggeneesmiddelen) buiten de apotheek en drogisterij verkocht worden.): Staat van Volksgezondheid en Zorg
  • Apotheekhoudende huisartsen Huisartsen kunnen een apotheekvergunning aanvragen wanneer de dichtstbijzijnde apotheker verder dan 4,5 km van de eerste potentiële patiënt van de arts is gevestigd. Wanneer de afstand tussen de potentiële patiënt en de apotheker meer dan 3,5 en minder dan 4,5 km is spelen bijzondere omstandigheden een rol (met name de bereikbaarheid met het openbaar vervoer).  (Huisartsen kunnen een apotheekvergunning aanvragen wanneer de dichtstbijzijnde apotheker verder dan 4,5 km van de eerste potentiële patiënt van de arts is gevestigd. Wanneer de afstand tussen de potentiële patiënt en de apotheker meer dan 3,5 en minder dan 4,5 km is spelen bijzondere omstandigheden een rol (met name de bereikbaarheid met het openbaar vervoer). ): Staat van Volksgezondheid en Zorg

  • C. Deuning (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))